| 20712 |
kruim |
kruim:
kroem (Q015p Stein)
|
Het zachte binnenste van het brood (kruim?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 17573 |
kruin |
kruin:
kruun (Q015p Stein)
|
kruin van het hoofd [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 24415 |
kruipend ongedierte |
wormen:
eigen spellingsysteem
de wörm (Q015p Stein)
|
wormachtig en kruipend gedierte [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 24540 |
kruipende boterbloem |
boterbloem:
WLD
boterbloom (Q015p Stein)
|
Kruipende boterbloem (ranunculus repens 15 tot 50 cm hoog plantje met wortelende uitlopers; de stengels zijn opstijgend behaard; de bladeren zijn 3-tallig met ingesneden blaadjes; de bloemen hebben gegroefde steeltjes en zijn goudgeel van kleur; de kelk [N 92 (1982)]
III-4-3
|
| 23203 |
kruisbeeld |
crucifix (<lat.):
kruussefiks (Q015p Stein),
kruussefix (Q015p Stein),
kruis:
kruu.s (Q015p Stein),
krūūs (Q015p Stein),
lieveheer:
leevenîêr (Q015p Stein),
livvenhîê.r (Q015p Stein),
onzelieveheer:
sleevenîêr (Q015p Stein)
|
Kruisbeeld [slivvenier, kruus, kruussefiks]. [N 06 (1960)]
III-3-3
|
| 33551 |
kruisbes |
kroezel:
mv: -e; oi van mois
kroisele (Q015p Stein)
|
[DC 13 (1945)]
I-7
|
| 24656 |
kruisbladige wolfsmelk |
rattekruid:
WLD
rattekroed (Q015p Stein)
|
Kruidsbladwolfsmelk (euphorbia lathyrus). Forse plant van 1 m hoogte, met grote, vaak 6-8 cm lange en omstreeks 2 cm brede, grijsachtige groene bladeren (rattekruid, aberzop, klein spargie). [N 92 (1982)]
III-4-3
|
| 32800 |
kruiselings overhoeks eggen |
kruis overoord [eggen]:
krȳs˱ ø̄vǝrōrt (Q015p Stein)
|
Manier van schuin eggen waarbij men telkens naar de volgende aangrenzende zijde gaat, zodanig dat de egbanen elkaar kruisen en de akker dus dubbel bewerkt wordt; zie afb. 72. Een rechthoekige lange akker kan kruiselings overhoeks worden geëgd volgens een patroon dat grotendeels het dubbele is van afb. 72: halverwege de akker laat men het egpatroon overgaan in zijn spiegelbeeld; zie afb. 73. Voor het werkwoordelijk deel eggen en de weglating daarvan bij de varianten zie men de toelichting op het lemma ''eggen''.' [JG 1b+ 1d add.; N 11, 84c add.; N 11A, 177d + e; monogr.]
I-2
|
| 30340 |
kruishengsel |
staartscharnier:
štartšarnēr (Q015p Stein)
|
Soort hengsel dat op deuren ramen, luiken of hekken wordt bevestigd ten einde ze draaibaar te maken. Het bestaat uit twee ongelijke delen waarvan het lange, smalle, de 'veer', op de deur en het korte op het kozijn of in de muur wordt aangebracht. Zie ook afb. 60. De woordtypen 'staartgeheng', 'staartscharnier' en 'staartlee' zijn specifiek van toepassing op een hengsel waarvan beide veren even lang zijn. De bout is bij dit soort hengsels doorgaans vastgeklonken. [N 54, 79; monogr.]
II-9
|
| 31973 |
kruishout |
kruishout:
krȳshǫwt (Q015p Stein),
strijkmaat:
strīkmǭt (Q015p Stein)
|
Houten tekengereedschap, bestaande uit een vierkant blokje waar een verstelbaar houten balkje doorheen is gestoken dat met behulp van een spie kan worden vastgeklemd. Zie ook afb. 101. Het kruishout wordt gebruikt om evenwijdige lijnen langs de rand van het werkstuk te trekken en om de afmetingen van de gaten en pennen van een pen-en-gatverbinding af te schrijven. Op het uiteinde van het kruishoutbeen is daartoe een kraspennetje aangebracht. Wanneer het kruishout met het blokje langs de rand van het werkstuk wordt voortbewogen, krast de pin een evenwijdig aan de rand lopende lijn in het hout. Zie voor de etymologie van het woord klitskeer ook het Tongers woordenboek (Stevens 1986), pag. 271, s.v. klïtsk√™er, ø̄kruishout, ritshoutø̄. [N 53, 191a; N G, 17a; monogr.]
II-12
|