| 32635 |
meerscharige ploegen |
schalm:
šalǝm (Q015p Stein
[(ploeg met 2 of 3 scharen)]
)
|
Met een meerscharige ploeg wordt een ploeg bedoeld die uitgerust is met twee, drie of meer scharen en waarmee evenzovele voren tegelijk omgeploegd worden. Over het algemeen - en uit een aantal benamingen blijkt dat ook - gebruikt men deze ploeg voor het oppervlakkig ploegwerk met name voor het omploegen van een stoppelveld. Van de onderstaande woordtypen die met drie- beginnen, vertegenwoordigt het eerste lid tevens dialectvarianten van het type drij. [N 11, 30; N 11A , 75 a-c ; N J, 10; JG 2b-4, 1; monogr.]
I-1
|
| 21273 |
meester |
meester:
mɛistər (Q015p Stein)
|
(school)meester [RND]
III-3-1
|
| 28066 |
meester-opzichter |
vaarstijger:
vārštīgǝr (Q015p Stein
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Op elke verdieping is een chef-opzichter of meester-opzichter aangesteld. Hij voert het bevel over de opzichters. [N 95, 127; monogr.; N 95, add.; Vwo 235]
II-5
|
| 28006 |
meesterhouwer |
meesterhouwer:
męjstǝrhǫwǝr (Q015p Stein
[(Maurits)]
[Emma])
|
Leider van een groepje arbeiders. Hij heeft veelal het toezicht over de nachtdienst. Volgens de informant van Q 15 kon de meesterhouwer toegevoegd worden aan een opzichter in de afdeling. Hij was dan meesterhouwer-hulpopzichter. Ook een vervoersregelaar-telefonist kon een meesterhouwer zijn. Zie ook het lemma Regelaar Vervoer. [N 95, 149a; monogr.; div.]
II-5
|
| 22496 |
meetje steken |
mitsen:
mitsen (Q015p Stein),
steken:
stēͅkə (Q015p Stein)
|
Het spel waarbij men centen werpt in een bepaald vak [meetje steken, mitjezzen, flikken]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 28868 |
meetlint |
centimeter:
sęntimē̜tǝr (Q015p Stein)
|
Een oprolbaar ± 150 cm lang meetlint, vervaardigd van linnen en inwendig van koperdraad voorzien om het rekken of krimpen tegen te gaan (Gerritse, pag. 21). Zie afb. 2. [N 59, 2; N 62, 69]
II-7
|
| 21882 |
meevaller |
meeval:
mitval (Q015p Stein),
roefel:
roffel (Q015p Stein),
trek:
trek (Q015p Stein)
|
een voordeel dat bij toeval verkregen wordt [trek, roef, roefel, brentje, hasard, bijval] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 22458 |
mei |
mei:
mei (Q015p Stein)
|
De tak, struik of vlag die geplaatst wordt op huizen in aanbouw. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 22452 |
meiboom |
mei:
męj (Q015p Stein),
meiboom:
meiboom (Q015p Stein)
|
De omstreeks 1 mei op het dorpsplein opgerichte boom die, met linten en kransen versierd, het middelpunt van allerlei volksvermaken vormde [meiboom]. [N 88 (1982)] || Versierde tak, kleine boom of vlag die op de nok van een onderdak gebracht huis wordt geplaatst. [N 88, 183; monogr.]
II-9, III-3-2
|
| 33337 |
meid, dienstmeid |
maagd:
māx (Q015p Stein),
māxt (Q015p Stein)
|
Meid is een noordelijke vorm, een samentrekking uit maged, maagd. Kok en keukense slaan op de keukenmeid. Dienstbode is een expansie uit de (Noord-)Nederlandse standaardtaal. [L 1, a-m; L 1u, 156; L 38, 10; RND 118; R 12, 30; S 6 en 23; Wi 6; monogr.]
I-6
|