| 33240 |
veldwortel, stoppelwortel |
stoppelpoten:
stǫpǝlputǝ (P056p Stokrooie)
|
Daucus carota L. Wortelvariëteit vernoemd naar de teeltwijze. Indien het antwoord hetzelfde is als de algemene benaming uit het lemma Winterwortel, dan is deze hier niet nog eens opgenomen. [N Q, 6a; monogr.]
I-5
|
| 26403 |
velg |
omloop:
ømlōp (P056p Stokrooie),
velling:
vɛleŋ (P056p Stokrooie),
(mv)
vɛleŋǝn (P056p Stokrooie)
|
Bij molenraderen de algemene benaming voor de om de vier segmentvormige stukken gelegde houten delen die samen een ring vormen. Bij metalen molenraderen die uit één stuk zijn vervaardigd, wordt de term ook gebruikt voor de hele omloop van het rad. [Vds 68; Jan 68; Coe 62; Grof 86] || De oorspronkelijke betekenis van de term velg is "elk van de vier tot zes gebogen houten blokken, die samen de rand van het wiel vormen en waarin de spaken vastgemaakt worden". Een aparte term voor de volledige houten rand bestond oorspronkelijk niet. Er is verwarring rond de term gekomen bij de opkomst van de fiets- en de autowielen, waarvan de randen niet uit aparte deeltjes bestonden, maar die uit √©√©n stuk gemaakt waren. Deze randen werden ook "velgen" genoemd. De verwarring blijkt duidelijk uit het feit dat voor zowel het houten blok als voor de volledige rand dezelfde termen, velg en velling, werden opgegeven en in de opgaven verschijnt vaak het meervoud, vooral in de betekenis van "houten rand". Sommige opgaven zijn echter samenstellingen, waaruit de betekenis eenduidig blijkt. Deze woordtypes staan onder B. en C. geordend en betekenen resp. "houten blok" en "wielrand". [N 17, 65a-b + add; N G, 45a-b; JG 1a; JG 1b; JG 2b; A 4, 20a + c; L 20, 20c; monogr.]
I-13, II-3
|
| 30317 |
vensterbank |
vensterplaat:
venstǝrplāt (P056p Stokrooie)
|
Min of meer breed houten of stenen dekstuk aan de binnenzijde van een raam op hoogte van de onderdorpel. Zie ook afb. 57b. Een stenen vensterbank werd in P 48 van 'arduin' ('ardø̜̄n'), in K 314 van 'arduinsteen' ('ardoanstiǝn'), in L 366 van naamse steen en in K 317 van 'marmer' ('męlǝbǝr') vervaardigd. [N 55, 44b; S 39; L 8, 37b; L 31, 12b; L B1, 168; A 46, 10c; monogr.]
II-9
|
| 30332 |
vensterluiken |
blaffeturen:
plafǝtīrǝ (P056p Stokrooie)
|
Zie kaarten. De houten panelen die draaiend aan de buitenkant van het huis aan beide zijden van het raam zijn aangebracht. Er bestaan ook losse vensterluiken die 's avonds voor het raam worden geplaatst en 's morgens weer verwijderd worden. Zie voor het woordtype 'vensters' ook Van Keirsbilck I pag. 466 s.v. 'venster': ø̄Ook dikwijls gebruikt in den zin van een beweeglijk luik vóór een venster, aan den buitenkant.ø̄ [N 55, 65a; A 23, 18a; A 46, 11a; L 1 a-m; L 32, 75b; L 1u, 17; L B1, 155; L A2, 409; rnd 49 add.; monogr.; Vld.]
II-9
|
| 25618 |
verbranden |
snappen:
(het brood is) gǝsnapt (P056p Stokrooie),
verbranden:
(het brood is) vǝrbrant (P056p Stokrooie)
|
Bij een te hoge oventemperatuur zal de korst, speciaal de bovenkorst, verkolen. [N 29, 66a; monogr.]
II-1
|
| 30735 |
verflaag |
laag verf:
lox ˲vɛrǝf (P056p Stokrooie)
|
Zie kaart. Uitgestreken hoeveelheid verf. [N 67, 77a; L 29, 28b; monogr.]
II-9
|
| 17924 |
verfrommelen |
opfommelen:
opfommelen (P056p Stokrooie)
|
(papier) frommelen, verfrommelen [ZND 35 (1941)]
III-1-2
|
| 24614 |
vergeet-mij-nietje |
hemelbloemetje:
hiemelblimke (P056p Stokrooie)
|
vergeet-mij-nietje [ZND 40 (1942)]
III-4-3
|
| 19597 |
vergiet |
zij:
zei (P056p Stokrooie)
|
vergiet, doorslag [ZND 45 (1946)]
III-2-1
|
| 18002 |
verkleumd |
verstijfd:
verstijfd (P056p Stokrooie)
|
hij was gans verkleumd van de kou [ZND 28 (1938)]
III-1-2
|