| 18102 |
schurft |
krets:
krets (L331p Swalmen),
krèts (L331p Swalmen),
rui:
ru (L331p Swalmen),
schillen:
šɛlǝ (L331p Swalmen),
schurft:
schoeərf (L331p Swalmen),
šørft (L331p Swalmen)
|
Een zeer hardnekkige, heftig jeukende huidaandoening, die kan leiden tot sterke vermagering en zelfs tot totale uitputting van de aangetaste dieren. Schurft wordt veroorzaakt door verschillende soorten mijten, voor ieder dier weer verschillend. Zie ook het lemma ''schurft'' in wbd I.3, blz. 479-481. [N 3A, 89; N 52, 13; A 48A, 26; monogr.] || huidziekte, Jeukende ~ veroorzaakt door de schurftmijt; schurft (zeer, rap, krets, rui). [N 84 (1981)] || schurft [SGV (1914)]
I-11, III-1-2
|
| 24428 |
schurftmijt |
kretsmijt:
kretsmīēt (L331p Swalmen)
|
mijt die schurft veroorzaakt door gangetjes te graven in de huid van mens en dier [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 18951 |
schurk, smeerlap |
schavuit:
schavoet (L331p Swalmen),
schobbejak:
sjoebejàk (L331p Swalmen),
smeerlap:
sjmeerlap (L331p Swalmen)
|
een persoon die allerlei streken uithaalt met kwade bedoelingen [prul, smeerlap, rakker, deugniet, beest, schobberd, schavuit] [N 85 (1981)] || schavuit [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 31584 |
schutkap |
chapeau:
šapō (L331p Swalmen)
|
Metalen kap die het uiteinde van de modernere, gietijzeren fabrieksas beschermt tegen stof en vuil. De schutkap wordt meestal in het voorste deel van de naafbus vastgeschroefd en draait dan mee met het wiel. Van der Kloes en Van Helden (pag. 21) noemen dit type naafbus Collings patentbus. De schutkap kan met behulp van een speciale sleutel worden verwijderd. Zie ook het lemma ɛwielsleutel, chapeausleutelɛ. Er bestaan ook uitvoeringen van de naafbus waarbij een dopvormige moer op de van schroefdraad voorziene as wordt vastgedraaid en met behulp van een luns wordt geborgd. Bij Van der Kloes en Van Helden (pag. 21) wordt dit type naafbus halfpatentbus genoemd. De opgaven van de respondenten uit L 268 en L 320c (chapeau) zijn benamingen voor deze moer. In Meerlo-Wanssum e.o. (L 214, 214a, 215, 217, 245b, 246a) heeft het woord luns (vgl. het vorige lemma) een betekenisverschuiving ondergaan: men gebruikt het daar specifiek voor de "dop van de as van het karwiel" (v.d. Voort, pag. 188).' [N G, 50d; N 17, 64; monogr.]
II-11
|
| 22427 |
schutsboom |
schietboom:
sjeetboum (L331p Swalmen),
schuttenboom:
sjøͅtəboͅum (L331p Swalmen)
|
De lange staak waar bovenop een houten vogel is bevestigd die afgeschoten moet worden [schuttersboom, schutsboom, gaai, gaaipers, pers, wip, sprang]. [N 88 (1982)] || Schietboom (in gebruik bij een schutterij).
III-3-2
|
| 22824 |
schutter |
schut:
De bèste sjöt vanne sjötteriej.
sjöt (L331p Swalmen),
schutter:
schuttər (L331p Swalmen),
sjötər (L331p Swalmen),
Vgl. sjöt.
sjötter (L331p Swalmen)
|
schutter [RND], [SGV (1914)] || Schutter.
III-3-2
|
| 23016 |
schutter add. |
achteropschut:
achteropsjöt (L331p Swalmen),
vooropschut:
veuropsjöt (L331p Swalmen)
|
Eerste schutter: degene die het eerste schot lost bij een schietwedstrijd. || Laatste schutter (degene die als laatste een schot lost bij een schietwedstrijd).
III-3-2
|
| 22853 |
schutters |
schutters:
schuttərs (L331p Swalmen)
|
schutters (mv.) [SGV (1914)]
III-3-2
|
| 33373 |
schutting naast de koeienstand |
schot:
šǫt (L331p Swalmen)
|
Om de koeienstand af te scheiden van de gang ernaast is er een schutting, een lage muur of een paal of plank aangebracht. De benamingen kunnen vaak ook van toepassing zijn op de scheiding tussen twee paarden in de paardestal. [N 5A, 38d]
I-6
|
| 19935 |
schuur |
schuur:
šȳr (L331p Swalmen)
|
Het apart staande of aan de stallen vastgebouwde bedrijfsgebouw, waarin de oogst geborgen wordt, ook dienend om in te dorsen en, vooral bij kleinere boerderijen, ook om landbouwwerktuigen te bergen. De voornaamste gelijkvloerse delen van de schuur zijn de dorsvloer en de tasruimte(n) naast de dorsvloer. Boven de dorsvloer bevindt zich veelal een balkenzolder. Zie afbeelding 12. [N 5A, 66a; JG 1a en 1b; A 11, 4; L 12, 1; S 32 en 50; Wi 15; Gi 2.I, 20; monogr.; add. uit N 5A, 71a en 71c]
I-6
|