| 32933 |
bussel hooi |
bussel:
bø̜sǝl (L331p Swalmen)
|
Samengebonden hoeveelheid hooi, klaar om opgeladen te worden. Het woordtype pak duidt wel op mechanische persing. De grondbetekenis van weeg is "samengedrukte massa"; de meest bekende betekenisontwikkeling is die van "witbrood". Voor de fonetische documentatie van het woorddeel øhooiŋ zie het lemma ''hooi''.' [N 14, 115c; monogr.]
I-3
|
| 33131 |
bussel kort stro |
krombussel:
krōmp˲bø̜sǝl (L331p Swalmen),
wis:
wɛs (L331p Swalmen)
|
Wanneer men het stro bijeengebonden heeft, ligt het graan op de dorsvloer, nog vermengd met eindjes kort stro, lege aren en kaf. Men harkt dan eerst de korte eindjes stro bijeen, en stopt deze in een bussel. Hier staan de benamingen voor deze bussel stro met harksel erin bijeen. [N 14, 29 en 33; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 48, 34.3b; Lu 2, 34.3b; monogr.; add. uit N 14, 25 en 28]
I-4
|
| 33129 |
bussel uitgedorst stro |
bos:
bu.s (L331p Swalmen),
bussel:
bøsǝl (L331p Swalmen)
|
Wanneer het graan uit de aren is geslagen, worden de lege halmen bijeengebonden, vroeger met twee banden. Sinds de komst van de dorsmachines worden de halmen doorgaans dubbel geplooid en met één band in het midden gebonden, of tot pakken geperst. De grondbetekenis van schans is "takkebos, mutserd"; die van het du. Bürde "datgene wat gedragen wordt". Zie ook de toelichting van het lemma ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4).' [N 14, 26; JG 1a, 1b, 2c; L 17, 16; L 22, 33b; L 48, 34.3a; Lu 2, 34.3a; R [s], 65; S 5; Wi 16 en 17; monogr.; add. uit R 3, 70 en R 14, 19 en uit het materiaal van lemma 4.6.4 waarbij is aangetekend dat het om gedorste garven gaat]
I-4
|
| 18586 |
bustehouder |
korsettenlijfje (<fr.):
kersjetteliefke (L331p Swalmen)
|
bustehouder, steunlijfje voor de boezem [N 25 (1964)]
III-1-3
|
| 21702 |
buur |
nabuur:
naober (L331p Swalmen, ...
L331p Swalmen)
|
iemand die naast ons woont [naober, buur, buurman] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 20223 |
buurman |
nabuur:
naober (L331p Swalmen, ...
L331p Swalmen),
noabər (L331p Swalmen)
|
buurman [SGV (1914)] || iemand die naast ons woont [naober, buur, buurman] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 20241 |
buurt |
buurt:
buurt (L331p Swalmen),
nabuur:
in de noabər (L331p Swalmen),
nabuurschap:
naobersjap (L331p Swalmen)
|
buurt (in de ~) [SGV (1914)] || het deel van een stad of dorp waarvan de bewoners elkaar goed kennen [buurt, gebuurt, geburen, naoberschap] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 22411 |
caleidoscoop |
kijkdoos:
Van ein sjoondoos kèns se ein - make.
kiekdoos (L331p Swalmen),
kijker:
kieker (L331p Swalmen),
toverbus:
tōvərbøͅs (L331p Swalmen)
|
Een kijker die eenvoudige daarin gelegde kleurige voorwerpjes veelvoudig weerspiegelt en zo regelmatige bij de geringste beweging telkens afwisselende figuren vertoont [caleidoscoop, kijkbus]. [N 88 (1982)] || Kijkdoos.
III-3-2
|
| 23398 |
calvarieberg op het kerkhof |
calvarieberg:
calvarieberg (L331p Swalmen)
|
De beeldengroep op het kerkhof, bestaande uit Jezus aan het kruis en aan weerskanten daarvan Maria en Johannes [Calvariegroep, kruisgroep, Calvarieberg?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 24604 |
canadapopulier |
canada:
Populus canadensis
canada (L331p Swalmen),
canadas:
canadase (L331p Swalmen),
canadassenboom:
WLD
kandáálse (L331p Swalmen)
|
De canadese populier; kruising tussen de zwarte populier en amerikaanse soort (canada, kana, klaterboom, canadas, canidas, gauwgroot). [N 82 (1981)] || populier (Populus) [DC 69 (1994)]
III-4-3
|