| 30715 |
afkrabben |
afkrabben:
āfkrabǝ (Q197a Terlinden)
|
Oude verf met behulp van een krabber verwijderen. Zie ook de toelichting bij het lemma 'Verfkrabber'. [N 67, 68c; monogr.]
II-9
|
| 23691 |
aflaat |
aflaat:
aflaot (Q197a Terlinden)
|
Een aflaat [ablas?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 33050 |
afleggen |
schobben maken:
šǭbǝ mākǝ (Q197a Terlinden)
|
De term "afleggen" is oorspronkelijk afkomstig van het graan maaien met de zeis: de gemaaide halmen vallen dan tegen de nog staande aan en moeten eerst "afgelegd" worden (door de "aflegger"), voordat de maaier een nieuwe baan kan aanzetten. De aflegger doet dit doorgaans met de handen, soms met een sikkel of een pikhaak, en "stuikt" daarbij een hoeveelheid halmen voor een schoof tegen de grond en bindt deze dan, provisorisch, af. De aflegger gebruikt daarbij vaak overmouwen om zich tegen de stekende halmen te beschermen. Later is de term overgenomen bij het maaien met de maaimachine; daar wordt ook "afgelegd", hetzij door de voerman zelf die met een pedaal een hoeveelheid halmen afzondert, hetzij eveneens door een aparte "aflegger". Dit "alleen achter de maaimachine" wordt uitdrukkelijk vermeld in L 164, 268 en L 320a. Vandaar is het verspreidingsgebied hier groter dan het gebruik van de graanzeis in de kaart "graan maaien met de zicht en de zeis". Bij het pikken vormt de zichter zelf de schoven, of de pikkelingen, door de zojuist afgesneden halmen "af te trekken", zie de toelichting bij het lemma ''aftrekken'' (4.2.5). [N 15, 15d en16h; N J, 3b; JG 1a, 1b, 1c; monogr.]
I-4
|
| 20437 |
afleggen van een dode |
afleggen:
aaflèke (Q197a Terlinden),
op de schoof leggen:
op de sjaof lèke (Q197a Terlinden)
|
een dode in de doodskist leggen [lichteren, kisten] [N 87 (1981)] || een lijk reinigen en met het doodsgewaad bekleden, meestal tevens van het bed afnemen [afleggen, lijken, ontwaden] [N 87 (1981)]
III-2-2
|
| 25337 |
afpassen met de voet, aftreden |
aftreden:
aaftreje (Q197a Terlinden)
|
de lengte bepalen door stappen [aftreden] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 33733 |
afrastering van wei |
balie:
baj (Q197a Terlinden)
|
Kunstmatige omheining, doorgaans een afrastering van met draad verbonden palen. [N 14, 62; S 11; Gwn 16, 11; A 25, 8; N 11, 8 add.; monogr.]
I-8
|
| 25089 |
afscheuren, afritsen |
afscheuren:
aafsjēūre (Q197a Terlinden)
|
afscheuren [rippen, afritsen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 33485 |
afslaan, van noten |
houwen:
nèùĕt howve (Q197a Terlinden)
|
Noten afslaan (boeken, beuken slaan, rammelen, sloesteren). [N 82 (1981)]
I-7
|
| 33086 |
afsteker |
afsteker:
āfštęǝkǝr (Q197a Terlinden)
|
Bij het bergen van de oogst in de schuur zijn altijd twee, soms ook drie personen betrokken. De afsteker (dit lemma) werpt de schoven van de oogstkar naar beneden; de tasser (lemma ''tasser in de schuur'', 5.1.13) tast de schoven op in het schuurvak. Als de afstand tussen de afsteker en de tasser te groot is geworden wanneer men al hoog is gevorderd op de tas, worden de schoven door een derde persoon (lemma ''bijgooier'', 5.1.14) doorgegeven. Dit lemma bevat de benamingen voor degene die de schoven van de kar af aanreikt aan degene die stapelt, of eventueel aan de tussenpersoon. Normaal gesproken is dit een neergaande beweging (af-). Sommige opgaven bevatten het voorvoegsel op-; hierbij moet wel gedacht worden aan een hoger dan de wagen gelegen graanstapel. [N 15, 47; monogr.]
I-4
|
| 30139 |
aftanden |
terugspringen:
trøkšpreŋǝ (Q197a Terlinden)
|
Tijdelijk gestaakt metselwerk met behulp van een staande of liggende tand beëindigen. [N 31, 28a; monogr.]
II-9
|