| 18898 |
de baas spelen |
beheren:
bëhérë (Q162p Tongeren)
|
beheren
III-1-4
|
| 26388 |
de beek vegen |
schoonmaken:
šǫwnmǭ.kǝ (Q162p Tongeren),
vegen:
vę̄.gǝ (Q162p Tongeren)
|
De bedding en de oevers van de beek van aangespoelde modder, waterplanten etc. ontdoen. Vroeger werden deze werkzaamheden van overheidswege gecontroleerd. Het vegen gebeurde met verschillende werktuigen, bijvoorbeeld een schoep (P 120, P 176, P 177a, P 184, P 187, P 188, P 195, Q 78, Q 159, Q 160, Q 160a, Q 162, Q 164, Q 180, Q 240, Q 241), een schup (P 176, Q 164), een mesthaak (Q 78, Q 188), een haak (Q 88), een zeis (P 187, Q 181), een halve maan (Q 159), een slootmes (P 187, Q 160a) en een sloothaak (Q 160a). In Q 162 werd de beek de laatste jaren schoongemaakt door speciale diensten. Volgens de zegsman gebruikte men daarvoor een grue, een baggertoestel. Het woordtype maaien (P 119) gaat terug op het feit dat het wegmaaien van de waterplanten één van de werkzaamheden van het vegen van de beek was. [Jan 94; Coe 75; Grof 45]
II-3
|
| 25432 |
de buik opensnijden |
opensnijden:
wǫpǝsnajǝ (Q162p Tongeren)
|
De buik opensnijden om de ingewanden eruit te kunnen halen. [N 28, 56; monogr.]
II-1
|
| 23888 |
de catechismusles bijwonen |
naar de christenleer gaan:
nmoi de kristeleer gooin (Q162p Tongeren)
|
De katechismusles bijwonen. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 24052 |
de communie brengen aan een zieke |
ons heer brengen:
òs heer brénge (Q162p Tongeren)
|
De communie brengen aan een zieke thuis, bijv. op de eerste vrijdag van de maand [inne ózzen Herrejot bringe, inne verzieë]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 21997 |
de duiven niet loslaten |
wachten:
wachten (Q162p Tongeren)
|
de duiven niet loslaten? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 22010 |
de duivenklok afstemmen op de moederklok |
aftrekken:
aftrekken (Q162p Tongeren)
|
Hoe heet het afstemmen van de klok op de tijd van de moederklok? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 21994 |
de duivenklok gelijkzetten met de moederklok |
regelen:
regelen (Q162p Tongeren)
|
het gelijkzetten van de klokken der spelers met de moederklok? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 21947 |
de duivin in een hoekje jagen (baltsverschijnsel) |
jagen:
joagen (Q162p Tongeren)
|
Hoe benoemt men de volgende baltsverschijnselen van duiven: de duivin in een hoekje jagen? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 20395 |
de echtelijke staat |
getrouwd leven, het -:
t getròuwd lêeve (Q162p Tongeren)
|
de echtelijke staat, het gehuwde leven [ieësjtand] [N 96D (1989)]
III-2-2
|