e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Tongeren

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
houtsplinter slinster: slinstǝr (Tongeren), splinter: splentǝr (Tongeren) Afgesprongen of afgeslagen klein stukje hout. [N 55, 188a-b; RND 6; L monogr.; monogr.] II-12
houtworm houtworm: houtwørəm (Tongeren), hoͅu̯twøͅrm (Tongeren), hòutwùr"m (Tongeren), molm: moͅləm (Tongeren), òl"m (Tongeren), worm: wørəm (Tongeren) houtworm [Lk 01 (1953)] || wormpje dat gangen graaft in het hout van meubels enz. [meemel, muitel, meutel] [N 26 (1964)] III-4-2
houtzager zeger: zē̜gǝr (Tongeren) De werkman die hout zaagt, hetzij met de hand, hetzij met een machinale zaag. Vroeger werden boomstammen of balken tot planken gezaagd met behulp van een kraanzaag. Dit werk gebeurde steeds met twee man. Eén zager stond op de boomstam, de andere eronder. De boomstam lag dan op een zaagstelling of boven een kuil. Zie ook de lemmata ɛkraanzaagɛ en ɛzaagstellingɛ.' [N 50, 40a-c; N 53, 33a; monogr.] II-12
houweel karhak: kārhak (Tongeren) Houweel of hak die vroeger gebruikt werd om de wielen van de kar of wagen vrij te maken als die vastgelopen was op slechte wegen. Deze hak werd ook gebruikt als steun voor de kar of wagen tot de wegen beter werden en de hak als steun vervangen werd door de zware karsteun. [N 17, 83; JG 1d; monogr.] I-13
hovaardig groots: gró’ts (Tongeren), grøts (Tongeren), grúts (Tongeren), hovaardig: (h)óvvièrdig (Tongeren), hovjadix (Tongeren), hōvjēdiX (Tongeren), huvjeͅriX (Tongeren), hóvviè(r)dig (Tongeren), hóvvièdig (Tongeren), óvviè(r)dig (Tongeren), óvvièdig (Tongeren) hovaardig [ZND A1 (1940sq)] || hovaardig, zelfingenomen III-1-4
huid vel: t fel (Tongeren), t feͅl (Tongeren), vel (Tongeren, ... ), veͅ:l (Tongeren), veͅl (Tongeren), vɛl (Tongeren), ət feͅl (Tongeren) [L 29, 44]de huid (van de mens) [ZND 29 (1938)] || een vel [ZND A1 (1940sq)] || huid, vel [N 10b (1961)] I-11, III-1-1
huidschilfers schelletjes: sjølekes (Tongeren), šølekes (Tongeren), šøləkəs (Tongeren) schilfers op de huid [blusters] [N 10 (1961)] III-1-2
huiduitslag brobbels: broebbëlë (Tongeren), uitslag: autslôog (Tongeren) Huiduitslag: plaatselijke verandering van de huid in de vorm van vlekken, pukkeltjes, etc. (uitslag, pukkels, broebels). [N 107 (2001)] III-1-2
huif van de huifkar bâche: baš (Tongeren), huif: hau̯f (Tongeren) Kap van de huifkar. Deze kap wordt over hoepels getrokken, die vooraf op een hooikar gezet worden. [N 17, 10b; S 15; Wi 17; L 27, 32; L 1a-m; monogr] I-13
huifkar huifkar: hau̯fkār (Tongeren) Benaming voor een hoogkar waarop men een huif gezet heeft, zodat de kar voor personenvervoer gebruikt kon worden (bijv. bij kerk- en marktbezoek). Soms werd de huifkar ook voor vrachtvervoer, bijv. van meel, gebruikt. Zie ook het lemma molenkar in wld II.3. De huif was een linnen doek die over houten hoepels gespannen werd. Deze hoepels werden op hun beurt tegen de zijkanten van de kar bevestigd. Bovendien hing men aan de kar een trede, die het instappen vergemakkelijkte. [N 17, 10a + 15; N G, 51; JG 1a; S 15; L 27, 33; L 1a-m; R 3, 61; monogr.] I-13