e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Tongeren

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
inkarnaatklaver, franse klaver franse klee: fransǝ [klee] (Tongeren) Trifolium incarnatum L. Een 15 tot 60 cm hoge plant met helder scharlakenrode bloemhoofdjes die van mei tot juli bloeien. Het wordt in augustus gezaaid, levert in mei een flinke snee groenvoer op en wordt dan ondergeploegd. Zie ook de toelichting bij het lemma Klaver, Algemeen. Zie het lemma Klaver, Algemeen voor de fonetische documentatie van de woord(delen) klaver(-) en klee(-). [N 14, 83; L 36, 35; monogr.] I-5
inkomsten inkomen: ps. omgespeld volgens Frings.  eŋ kōmə (Tongeren), intrek: ps. omgespeld volgens IPA.  eͅntrek (Tongeren) inkomsten, de ontvangsten, het inkomen [inkomende, inbeur?] [N 21 (1963)] III-3-1
inkopen gaan doen op de markt de markt opgaan: ps. omgespeld volgens IPA.  ixoi̯n də mēͅrdop (Tongeren), markten: ps. omgespeld volgens Frings.  mēͅrtə (Tongeren) inkopen gaan doen op de markt [markten, merten?] [N 21 (1963)] III-3-1
inkorven inkorven: énkùr"vë (Tongeren), Dë dauvë énkièvërë: in korven zetten. I, II (vkt. duivenmelker).  énkièvërë (Tongeren) Inkorven (v. duiven) (duivenmelkerij). || Inkorven. III-3-2
inkt inkt: das blaan ēnk (Tongeren), das blaä énk (Tongeren), dat és blaa-an éénk (Tongeren), é van chanté  das blaa-a énk (Tongeren) Blauwe inkt. [ZND 36 (1941)] III-3-1
inktpot inktkoker: enkwoker (Tongeren) inktpot [ZND 45 (1946)] III-3-1
inkuilen inkuilen: ē.nkǫu̯lǝ (Tongeren), intommen: ę.ntumǝ (Tongeren) De aardappelen worden met de slagkar van het veld naar de boerderij vervoerd en daar op een droge plaats voorlopig opgeslagen om uit te wasemen. Vroeger gebeurde dit in de kelder onder de bakoven (zie aflevering I.6 over de bedrijfsgebouwen van de boerderij). Tegen de winter worden de aardappelen ingekuild, dat wil zeggen in een aardappelkuil of -groeve gestort. De algemene benamingen voor deze handeling staan in dit lemma bijeen. Zie verder het lemma Aardappelkuil, -Groef. [N 12, 28; JG 1a, 1b; S 16; monogr.; add. uit N 12, 29; L 1, a-m; S 19] I-5
inkuipen op zijn plak leggen: ǫp zǝn plak lɛgǝ (Tongeren) De stukken vlees rangschikken in de houten kuip waarin ze bewaard worden. Volgens een aantal respondenten (L 163, 265, Q 118, 121, 198) worden de schenken op de bodem gelegd en daarbovenop het spek. Schouderstukken en poten worden ertussen gelegd (L 265). Bovenaan komen ook de ribben te liggen (L 330). [N 28, 111; monogr.] II-1
inleggen (in een voor) inleggen: e.nlęgǝ (Tongeren), ē.nlęgǝ (Tongeren) Voor de fonetische documentatie van de typen poten en planten zie het lemma Poten; het verspreidingsgebied van zetten in dit lemma komt niet overeen met dat in het lemma Poten; het type is hier dan ook gedocumenteerd. [N 12, 11; JG 1a, 1b; monogr.] I-5
inmaken inmaken: énmôke (Tongeren), opleggen: van etenswaar  òplèggë (Tongeren), opsteken: Bó¯ttër wiènt én déssêmbër òpgëstêkë  òpstêkë (Tongeren) groenten, fruit in potten met conserveermiddelen voor later gebruik gereedmaken, conserveren,konfijten || inmaken III-2-3