| 23968 |
aanstoot |
aanstoot:
aanstoet (L318b Tungelroy)
|
Ergernis, aanstoot [aring]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 18970 |
aanstoot geven |
aanstoot geven:
aanstōēt gaeve (L318b Tungelroy),
erger geven:
erger gaeve (L318b Tungelroy)
|
mensen ontstemming of ergernis geven door onzedelijk gedrag [geven] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 33895 |
aanwassen op de tanden |
haken:
hø̄k (L318b Tungelroy)
|
Knobbelvormige aanwassen op de tanden. Als de wrijfvlakken van de beneden- en bovenkaak elkaar niet geheel dekken, ontstaan door de ongelijkmatige afslijting scherpe haken op de hoektanden. Zij komen vooral voor vanaf zevenjarige leeftijd en ontwikkelen zich het sterkst als het paard negen jaar oud is. [JG 1b, 1c, 2c; N 8, 91]
I-9
|
| 24977 |
aanwezigheid |
present zijn:
perzent (zijn) (L318b Tungelroy)
|
de aanwezigheid, het aanwezig zijn [antwoord] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 18813 |
aanwijzen |
wijzen:
wieze (L318b Tungelroy),
wiēze (L318b Tungelroy)
|
arm en hand uitstrekken naar iets of in de richting van iets om er de aandacht op te vestigen of om het te tonen [duiden, wijzen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 30115 |
aanzetsteen |
aanzetter:
ānzętǝr (L318b Tungelroy)
|
De eerste steen aan elk van de uiteinden van een boog. [N 32, 19c; monogr.]
II-9
|
| 32992 |
aar |
aar:
ǭr (L318b Tungelroy)
|
Het bovenste deel van de halm van sommige graangewassen waarin zich de korrels bevinden. Ook als pars pro toto gebruikt voor de gehele halm, vergelijk de uitdrukking: "aren lezen". De varianten die met een d- beginnen hebben een aangehecht lidwoord. Zie afbeelding 2, e. [JG 1a, 1b; Wi 14; monogr.; add. uit L 25, 15]
I-4
|
| 24573 |
aar van de lisdodde |
duivelskauw:
-
duvelskouw (L318b Tungelroy),
duivelskluppel:
duuvelsklöppel (L318b Tungelroy),
-
duuvelsklöppel (L318b Tungelroy),
meest gebruikte woord
duvelsklöppel (L318b Tungelroy)
|
aar vd grote lisdodde [DC 13 (1945)], [DC 60a (1985)] || aar vd grote lisdodde (kolf, toorts, fakkel). [N 92 (1982)]
III-4-3
|
| 33159 |
aardappel |
aardappel:
ē̜rpǝl (L318b Tungelroy),
ęrpǝl (L318b Tungelroy)
|
Solanum tuberosum L. De algemene benaming voor het gewas en het produkt. Voor het lemma Aardappel is, naast de vragenlijsten voor het enkelvoud, ook gebruik gemaakt van opgaven voor het meervoud en voor samenstellingen. Voor vormen als jappel, jarpel, jatappel, ja(r)dappel is geen afzonderlijk type geconstrueerd. Ze zijn ondergebracht bij het type aardappel. Elper is opgevat als een metathesis-vorm van de variant erpel; en zo is ook jalper een metathesis van jarpel, zoals kelver voorkomt naast kervel en zulker naast zurkel. Indien niet uitdrukkelijk aangegeven, is het voor de varianten van de typen crompîre en grompeer niet uit de opgaven zelf op te maken of deze eind- dan wel begin-accent hebben. Volgorde in het type aardappel (V staat voor een klinker): 1. -rdVp- (-rtVp-) 2. -dVp- (tVp-) 3. -rVp- 4. -rp- (-rǝp-) 5. -p-. [N 12, 1-4; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 20, 1a; A 23, 17; L 1, a-m; L 1 u, 120; L B2, 354; L 2, 14; L 32, 4; L 34, 8; L 35, 77; L 43, 8; Lu 1, 17; R 3, 27; S 1; Gwn 9, 1; monogr.; add. uit N 18, 64; N M, 15-18; A 21, 1f]
I-5
|
| 20538 |
aardappelen stampen |
kneden:
knaeje (L318b Tungelroy),
malen:
male (L318b Tungelroy),
stampen:
stampe (L318b Tungelroy)
|
stampen; Hoe noemt U: Fijnmaken van b.v. aardappelen (deisteren, moezelen, moezen, britsen) [N 80 (1980)]
III-2-3
|