| 22428 |
vogel op de schutsboom |
vogel:
vogel (L318b Tungelroy),
Fig. denken iets heel verstandigs te hebben bereikt, de buit is binnen.
de voôgel aafhèbbe (L318b Tungelroy)
|
De houten vogel die afgeschoten moet worden. [N 88 (1982)] || Het laatste stukje van de vogel hebben afgeschoten.
III-3-2
|
| 24268 |
vogel, algemeen |
gevogelt:
geveugeltj (L318b Tungelroy),
vogel (enk.):
(vnl grotere)
voôgel (L318b Tungelroy)
|
gevogelte || vogel
III-4-1
|
| 24590 |
vogelkers |
waterwijde:
waaterwiej (L318b Tungelroy)
|
vogelkers
III-4-3
|
| 24755 |
vogelmelk |
vogelmelk:
-
vogelmelk (L318b Tungelroy)
|
gewone vogelmelk [DC 60a (1985)]
III-4-3
|
| 24487 |
vogelmuur |
mier:
mēr (L318b Tungelroy),
muur:
meer (L318b Tungelroy),
-
meer (L318b Tungelroy),
muur
meer (L318b Tungelroy),
vogelkruid:
vōgǝlkrūt (L318b Tungelroy),
-
vogelkroed (L318b Tungelroy)
|
muur || Stellaria media L. Zeer algemeen voorkomend onkruid op bouwland en braakliggende gronden met kleine donkere zaadjes en groene blaadjes. Het groeit laag boven de grond in samenhangende trossen en bloeit van februari tot november met kleine witte bloempjes. Kippen (en kanaries) eten het graag en sommige benamingen wijzen ook hierop. De lengte varieert van 10 tot 40 cm. Het is bekender onder de oude naam muur. Voor weie (wilgen) zie ook de toelichting bij het lemma Hanepoot. [JG 1a, 1b, 2c; A 60A, 59; monogr.] || vogelmuur [DC 60a (1985)]
I-5, III-4-3
|
| 22898 |
vogelnestjes uithalen |
mussen uithalen:
mösse oethaale (L318b Tungelroy)
|
Vogelnestjes uithalen.
III-3-2
|
| 33267 |
vogelpootje, serradelle |
serradelle:
sǝdɛl (L318b Tungelroy)
|
Ornithopus sativus Brot. Een 30 tot 60 cm hoge plant met rechtopstaande stengel, veervormige blaadjes en roze-witte bloempjes. De plant bloeit van juni tot de herfst en wordt vooral op zandgonden als bemestingsgewas, maar ook als veevoeder geteeld. [N Q, 3; N 11A, 29c; JG 1a, 1b; R 3, 29; monogr.]
I-5
|
| 33620 |
vogelverschrikker |
vogelverschrikker:
vogelversjrikker (L318b Tungelroy)
|
kruis met lappen in de gedaante van een pop om vogels af te schrikken [DC 26 (1954)]
I-7
|
| 24892 |
vogelwikke |
rijf:
rīf (L318b Tungelroy),
wikke(n):
wekǝ (L318b Tungelroy),
wilde wikke:
welj wekǝ (L318b Tungelroy)
|
Vicia cracca L. Algemeen voorkomend klimmend onkruid in graslanden en bermen, aan bosranden en waterkanten met paarsblauwe bloempjes in langgesteelde trossen en lange stengels. Het bloeit van juni tot september. De lengte varieert van 30 tot 200 cm. Dit onkruid wordt vaak verward met ringelwikke (Vicia hirsuta (L.) S.F. Gray), waar het sterk op lijkt, maar dat kleiner is (15 tot 60 cm.) en blauwachtig witte bloempjes heeft, die van mei tot juli bloeien. Ringelwikke komt meer voor op zandige bermen en akkerland, waar het bijzonder schadelijk is voor het koren. Bij de opgaven wordt door de informanten vaak geen onderscheid gemaakt. Voor de typen rij, gerij en wilde liezen (en samenstellingen of contaminaties zoals rijwikke) is steeds aangegeven dat het om de kleinere ringelwikke gaat. Oorspronkelijk was dit bij rijf ook het geval, maar dit woord heeft op sommige plaatsen betekenisuitbreiding ondergaan en is "wikke in het algemeen", dus ook de grotere vogelwikke, gaan aanduiden. Hier en in andere woordtypen is aangegeven d.m.v. (groot) en (klein) om welke van de twee uitdrukkelijk aangegeven variëteiten het gaat. De typen met wik zijn ondergebracht bij wikke; de naam wikke zelf wordt wel als een meervoud geïnterpreteerd; vandaar de mogelijke meervoudsvorm van het woordtype wikke(n). De windende groeiwijze heeft geleid tot gemeenschappelijke namen met de haag- en akkerwinde; de groeiplaats in het koren tot gemeenschappelijke namen met de klaproos (de typen met kol) en de schadelijkheid tot enkele niet-specifieke onkruidbenamingen (onkruid, drek, knoei, vuiligheid). Vergelijk ook het lemma Voederwikke. [N 11A, 29e; N C 1a, 1b; N Q 1b; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.]
I-5
|
| 18229 |
voile |
voile (fr.):
foeël (L318b Tungelroy),
vōēl (L318b Tungelroy, ...
L318b Tungelroy)
|
lichte sluier die van een dameshoed afhangt [voile, vool, voel] [N 86 (1981)] || sluier, voile (werd meestal in de rouw gedragen)
III-1-3
|