| 25407 |
slachtbrug |
krib:
krøb (L318b Tungelroy)
|
De houten brug waarin het rund verder ver-werkt wordt. Vaak is dit een constructie van twee lange balken die - met inachtneming van enige onderlinge tussenruimte - door twee dwarsbalken zijn verbonden. In de zo tot stand gekomen rechthoekige ruimte past de rug van het dier: opzij vallen is door de steunende werking van de balken niet mogelijk. Ook andere middelen worden wel gebruikt om dit te bereiken: Zie afb. 7. [N 28, 39; monogr.]
II-1
|
| 25426 |
slachthout |
scheper:
šīpǝr (L318b Tungelroy)
|
Het stuk hout waaraan het geslachte dier ter verdere verwerking wordt opgehangen. De semantische overeenkomst met "spanhout" is vrij groot, omdat het spanhout en het slachthout tegelijk de functie kunnen hebben het "dichtklappen" van het dier te voorkomen. Toch zijn beide begrippen in twee aparte lemmata verwerkt. Zie ook het lemma ''spanhout''. [N 28, 64; N 28, 66; N 5aII, 62b]
II-1
|
| 25343 |
slachtklaar |
vaardig:
vērdǝx (L318b Tungelroy)
|
Bij het lezen van dit lemma moet men beseffen dat het begrip "slachtklaar" door de respondenten verschillend opgevat kan zijn. De betekenis kan zijn "vet genoeg om geslacht te worden" of "gereed staande voor de slachter of het slachthuis". [N 3a, 78]
II-1
|
| 34049 |
slachtrijp |
vaardig:
vērdex (L318b Tungelroy)
|
Vet genoeg om geslacht te worden, gezegd van het mestkalf. [N 3A, 78]
I-11
|
| 17871 |
slag |
fleer:
fléér (L318b Tungelroy),
klats:
klats (L318b Tungelroy),
opneuker:
opnēūker (L318b Tungelroy),
optater:
optater (L318b Tungelroy),
slag:
slaag (L318b Tungelroy, ...
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy),
veeg:
vaeg (L318b Tungelroy),
véég (L318b Tungelroy),
wats:
wats (L318b Tungelroy)
|
Klap. Hij gaf me een klap op mijn schouders. [DC 17 (1949)] || Oorveeg: slag om de oren (raps, oorveeg, opneuker, mot, blamot, appelvlink, sabelets, pees, lap, draai, laps, klap, lek, konkel, fleer, hababbel). [N 84 (1981)] || oorvijg || Slag op de kaak; muilpeer (flets, fleer, plakkaat, kek, kokarde, klamats). [N 84 (1981)] || Slag, klap: een slaande beweging met het doel om te treffen (gleer, smijt, klets, wiks, batter, bats, veeg, ketter, maai). [N 84 (1981)] || slag, klets || slag, slaag
III-1-2
|
| 34594 |
slaghout |
slaghout:
slāxhǫu̯t (L318b Tungelroy),
sluiting:
slūteŋ (L318b Tungelroy)
|
Het losse houten, soms draaibare balkje onder de slagkar dat dient om de bak vast te zetten en te voorkomen dat hij onverwacht kipt. Dit balkje moet weggenomen of -gedraaid worden eer men de bak kan doen kippen. Er zijn verschillende soorten vergrendelingen: 1. een balkje dat onder de berries door wordt geschoven in twee krammen die onderaan in de draagbomen van de kar zijn bevestigd; 2. een balkje dat in het midden doorboord is en onderaan in het midden van een van de voorste scheien van de karbak vastgemaakt is. Het kan onder de bak gedraaid worden en vastgezet in de twee haken onderaan de draagbomen van de bak; 3. het balkje kan ook boven de berries en de draagbomen op de schoot van de kar aangebracht worden. [N 17, 20; N G, 56f]
I-13
|
| 22825 |
slaghout bij het beugelen |
slager:
(fig.): [Met afbeelding].
sleeger (L318b Tungelroy)
|
Opslagplank, slaghout bij het beugelen.
III-3-2
|
| 34593 |
slagschei |
slagschei:
slāxšęi̯ (L318b Tungelroy)
|
De verbindingsschei(en) waarop de neergeslagen bak van de slagkar rust. [N 17, 19; N G, 56d]
I-13
|
| 24375 |
slak |
slak:
slek (L318b Tungelroy, ...
L318b Tungelroy)
|
slak [DC 17 (1949)]
III-4-2
|
| 24377 |
slakkenhuis |
slakkenhuisje:
slekkehuuske (L318b Tungelroy)
|
slakkenhuis [DC 17 (1949)]
III-4-2
|