| 17722 |
afloeren, bespieden |
afspeculeren:
aafsjpeekelere (Q112b Ubachsberg),
uitvigileren:
ōētvigeleere (Q112b Ubachsberg)
|
kijken: afloeren [aafvinke] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 23734 |
afraffelen |
aframmelen:
aaframmele (Q112b Ubachsberg),
afratelen:
aafratele (Q112b Ubachsberg)
|
(te) snel bidden, een gebed afraffelen. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 33733 |
afrastering van wei |
balie:
baj (Q112b Ubachsberg)
|
Kunstmatige omheining, doorgaans een afrastering van met draad verbonden palen. [N 14, 62; S 11; Gwn 16, 11; A 25, 8; N 11, 8 add.; monogr.]
I-8
|
| 33866 |
afscheiding als teken van hengstigheid |
lekel:
lekel (Q112b Ubachsberg)
|
[N 8, 45, 46 en 48]
I-9
|
| 33485 |
afslaan, van noten |
afhouwen:
WLD
áəfhòəwə (Q112b Ubachsberg),
houwen:
noeten hauwe (Q112b Ubachsberg)
|
Noten afslaan (boeken, beuken slaan, rammelen, sloesteren). [N 82 (1981)]
I-7
|
| 19429 |
afwasborstel |
borstel:
borstel (Q112b Ubachsberg)
|
Borstel waarmee potten en pannen gereinigd worden (borstel, schrobbertje) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 33645 |
akker |
veld:
vɛlt (Q112b Ubachsberg)
|
Met het begrip ɛakkerɛ wordt in dit lemma bedoeld een bepaald begrensd stuk akkerland of bouwland. Veel respondenten uit Belgisch Limburg beschouwen perceel als een notariswoord. De woordtypen tarweland, haverland, bietenland, korenveld en koren duiden op een stuk land waarop een bepaald gewas wordt verbouwd.' [N 27, 2a; N 11, 1b; A 11, 4; A 3, 40; JG 1a, 1b, 1d; L 37, 11b; L 19b, 1a; Vld.; monogr.]
I-8
|
| 32837 |
akkersleep, weidesleep |
sleep:
šlēp (Q112b Ubachsberg),
vil:
vel (Q112b Ubachsberg),
weie(n)vil:
węi̯ǝvel (Q112b Ubachsberg)
|
Het toestel of werktuig waarmee men de akker en/of de weide sleept. Behalve de sleeptypen die door de afb. 89 t/m 95 worden voorgesteld, werd ook de omgekeerde eg als sleep gebruikt. Zo nodig verzwaarde men die met graszoden, een zak aarde of iets dergelijks. Vaak werd de sleepeg voorzien van berkenrijs, doorn- of braamtakken of prikkeldraad. Men kon deze tussen de egbalken door vlechten, onder de eg vastbinden of achter aan de eg bevestigen. Zulk een sleep gebruikte men vooral om pas gezaaid spurrie-, klaver-en graszaad slepend in de grond te brengen. Soms werd er ook een tarwe- of een aardappelveld mee bewerkt. De omgekeerde eg kon - al dan niet voorzien van rijshout e.d. - ook als weidesleep dienen, voor het slechten van molshopen, het fijner uitsmeren van verspreide mest en ter bestrijding van mosvorming. Men sleepte de akker of de weide soms ook wel met een grote bos berken- of andere takken, die men van voren bijeenbond of - gespreid - tussen twee balken klemde. Voor het ''sleep''-gedeelte van varianten verderop in het lemma zie men het simplex sleep aan het begin. In het lemma ''eg'' vindt men de waarde van het woord(deel ''eg'' resp. ''eg'' verklaard. [JG 1a+ 1b+ 1c+ 1d; N 11, 85; N 11A, 179 + 181b + c; N 14, 81; N 18, 22; N 27, 1a add.; N J, 10; N P, 17 + 18; N Q, 17; A 13, 16b; A 40, 10a + b; div.; monogr.]
I-2
|
| 23715 |
akte |
akte:
akte (Q112b Ubachsberg),
oefening:
oefening (Q112b Ubachsberg)
|
Een oefening/akte/akt van geloof, hoop, liefde, berouw [üboeng]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23195 |
allerheiligen |
allerheiligen:
allerhèllige (Q112b Ubachsberg)
|
Allerheiligen. [N 06 (1960)]
III-3-3
|