| 21303 |
buskruit |
pulver (<lat.):
polfer (Q101p Valkenburg)
|
buskruit [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 33099 |
bussel geharkte aren |
bussel:
bøsǝl (Q101p Valkenburg)
|
De bussel aren die door het naharken of nascharren wordt bijeengebracht. Doorgaans wordt deze bussel gebonden met een band, maar in het noordelijke Truierlands wordt opgemerkt dat een dergelijke bussel los op de kar of in de stuik werd bijgestoken. Vergelijk ook de lemma''s ''bussel kort stro'' (6.1.29) en ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4). [N 15, 38d; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 32933 |
bussel hooi |
bussel:
bø̜sǝl (Q101p Valkenburg),
tros:
trǫs (Q101p Valkenburg)
|
Samengebonden hoeveelheid hooi, klaar om opgeladen te worden. Het woordtype pak duidt wel op mechanische persing. De grondbetekenis van weeg is "samengedrukte massa"; de meest bekende betekenisontwikkeling is die van "witbrood". Voor de fonetische documentatie van het woorddeel øhooiŋ zie het lemma ''hooi''.' [N 14, 115c; monogr.]
I-3
|
| 33131 |
bussel kort stro |
bussel:
bøsǝl (Q101p Valkenburg)
|
Wanneer men het stro bijeengebonden heeft, ligt het graan op de dorsvloer, nog vermengd met eindjes kort stro, lege aren en kaf. Men harkt dan eerst de korte eindjes stro bijeen, en stopt deze in een bussel. Hier staan de benamingen voor deze bussel stro met harksel erin bijeen. [N 14, 29 en 33; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 48, 34.3b; Lu 2, 34.3b; monogr.; add. uit N 14, 25 en 28]
I-4
|
| 33129 |
bussel uitgedorst stro |
bos:
buš (Q101p Valkenburg),
bussel:
bø̜sǝl (Q101p Valkenburg),
bø̜šǝl (Q101p Valkenburg),
schoof:
šǫu̯f (Q101p Valkenburg)
|
Wanneer het graan uit de aren is geslagen, worden de lege halmen bijeengebonden, vroeger met twee banden. Sinds de komst van de dorsmachines worden de halmen doorgaans dubbel geplooid en met één band in het midden gebonden, of tot pakken geperst. De grondbetekenis van schans is "takkebos, mutserd"; die van het du. Bürde "datgene wat gedragen wordt". Zie ook de toelichting van het lemma ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4).' [N 14, 26; JG 1a, 1b, 2c; L 17, 16; L 22, 33b; L 48, 34.3a; Lu 2, 34.3a; R [s], 65; S 5; Wi 16 en 17; monogr.; add. uit R 3, 70 en R 14, 19 en uit het materiaal van lemma 4.6.4 waarbij is aangetekend dat het om gedorste garven gaat]
I-4
|
| 18586 |
bustehouder |
beha:
beha (Q101p Valkenburg)
|
bustehouder, steunlijfje voor de boezem [N 25 (1964)]
III-1-3
|
| 20223 |
buurman |
nabuur:
noaber (Q101p Valkenburg)
|
buurman [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 20241 |
buurt |
nabuurschap:
noabersjap (Q101p Valkenburg)
|
buurt (in de ~) [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 21305 |
buurten |
baren binden:
bare bēnge (Q101p Valkenburg)
|
buurten (wij gaan ~) [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 23398 |
calvarieberg op het kerkhof |
calvarie (<lat.):
klevarie (Q101p Valkenburg)
|
De beeldengroep op het kerkhof, bestaande uit Jezus aan het kruis en aan weerskanten daarvan Maria en Johannes [Calvariegroep, kruisgroep, Calvarieberg?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|