| 33620 |
vogelverschrikker |
draden:
dreud (L271p Venlo),
vogelverschrikker:
vogelverschrikker (L271p Venlo)
|
draden met wapperende lappen om vogels af te schrikken [DC 26 (1954)] || kruis met lappen in de gedaante van een pop om vogels af te schrikken [DC 26 (1954)]
I-7
|
| 24892 |
vogelwikke |
wikke(n):
wekǝ (L271p Venlo),
winde:
weŋ (L271p Venlo)
|
Vicia cracca L. Algemeen voorkomend klimmend onkruid in graslanden en bermen, aan bosranden en waterkanten met paarsblauwe bloempjes in langgesteelde trossen en lange stengels. Het bloeit van juni tot september. De lengte varieert van 30 tot 200 cm. Dit onkruid wordt vaak verward met ringelwikke (Vicia hirsuta (L.) S.F. Gray), waar het sterk op lijkt, maar dat kleiner is (15 tot 60 cm.) en blauwachtig witte bloempjes heeft, die van mei tot juli bloeien. Ringelwikke komt meer voor op zandige bermen en akkerland, waar het bijzonder schadelijk is voor het koren. Bij de opgaven wordt door de informanten vaak geen onderscheid gemaakt. Voor de typen rij, gerij en wilde liezen (en samenstellingen of contaminaties zoals rijwikke) is steeds aangegeven dat het om de kleinere ringelwikke gaat. Oorspronkelijk was dit bij rijf ook het geval, maar dit woord heeft op sommige plaatsen betekenisuitbreiding ondergaan en is "wikke in het algemeen", dus ook de grotere vogelwikke, gaan aanduiden. Hier en in andere woordtypen is aangegeven d.m.v. (groot) en (klein) om welke van de twee uitdrukkelijk aangegeven variëteiten het gaat. De typen met wik zijn ondergebracht bij wikke; de naam wikke zelf wordt wel als een meervoud geïnterpreteerd; vandaar de mogelijke meervoudsvorm van het woordtype wikke(n). De windende groeiwijze heeft geleid tot gemeenschappelijke namen met de haag- en akkerwinde; de groeiplaats in het koren tot gemeenschappelijke namen met de klaproos (de typen met kol) en de schadelijkheid tot enkele niet-specifieke onkruidbenamingen (onkruid, drek, knoei, vuiligheid). Vergelijk ook het lemma Voederwikke. [N 11A, 29e; N C 1a, 1b; N Q 1b; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.]
I-5
|
| 18229 |
voile |
voile (fr.):
foeël (L271p Venlo),
foël (L271p Venlo),
voiletje (<fr.):
fuulke (L271p Venlo),
fūūlkə (L271p Venlo)
|
lichte sluier die van een dameshoed afhangt [voile, vool, voel] [N 86 (1981)] || voile
III-1-3
|
| 20755 |
vol-au-vent |
vol-au-vent:
Syst. WBD
vol au vent (L271p Venlo)
|
Pastei van bladerdeeg, vol au vent (vollevang?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 18433 |
volant |
volant:
vlaŋ (L271p Venlo),
vǝlaŋ (L271p Venlo),
volantje:
vǝlɛŋskǝ (L271p Venlo)
|
Een strook op een japon die maar aan één kant vastzit. Het volant-effect is een decoratieve afwerking waarbij gebruik wordt gemaakt van de rekbaarheid van de gebreide stof. Het klokkende effect wordt verkregen door de stof op te rekken tijdens het stikken (Het Beste Naaiboek, pag. 314). [N 62, 42b; N 62, 42a; MW; monogr.]
II-7
|
| 21268 |
volk (mensen) |
mensen:
minsə (L271p Venlo)
|
volk [RND]
III-3-1
|
| 21533 |
volk (natie) |
natie:
nāti (L271p Venlo),
volk:
volk (L271p Venlo),
voͅlk (L271p Venlo)
|
de gezamenlijke bewoners van een staat [volk, natie, diet] [N 88 (1982)]
III-3-1
|
| 21769 |
volkswijsheid |
gezegde:
gezegde (L271p Venlo)
|
Noem het (dialect)woord voor: een uiting zoals: "morgenstond heeft goud in de mond"? [volkswijsheid] [N 102 (1998)]
III-3-1
|
| 23585 |
volkszang |
volkszang:
volkszang (L271p Venlo)
|
Volkszang, samenzang van de gelovigen. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23692 |
volle aflaat |
volle aflaat:
volle aaflaot (L271p Venlo),
volle aflaot (L271p Venlo)
|
Een volle aflaat. [N 96B (1989)]
III-3-3
|