| 19500 |
loper |
loper:
lø̜jpǝr (Q112p Voerendaal)
|
De bovenste, draaiende molensteen. De loper had in Q 99 drie soorten kerven, de ligger daarentegen maar één. Zie ook het lemma ɛscherpselɛ.' [N O, 17c; A 42A, 31; N D, 7; Sche 47; Vds 85; Jan 121; Coe 98; Grof 117; monogr.]
II-3
|
| 26596 |
los draaien |
los draaien:
lǫs˱ drɛjǝ (Q112p Voerendaal)
|
De molen laten draaien zonder dat de stenen werken. Met betrekking tot het woordtype voor de prins draaien (l 265) merkt Wiessner (pag. 94) op: ø̄Deze uitdrukking schijnt afkomstig te zijn uit de tijd van de vele belegeringen en uithongeringen van steden. Men liet dan de molen zonder de stenen draaien, daarmede de schijn ophoudend nog eten genoeg te hebben.ø̄ [N O, 13h]
II-3
|
| 33365 |
losse voerbak voor runderen |
voerkist:
vōrkes (Q112p Voerendaal)
|
Een losse bak of kuip waarin men het voer aan de koeien voorzet. Bedoeld wordt een bak waar meer dan één rund uit eet (en soms ook drinkt). Waar deze draagbare en ouderwetse bak niet (meer) bekend is, werden benamingen voor de vaste voerbak opgegeven (krib, trog en hun samenstellingen). Oorspronkelijk diende de krib voor het droge voedsel voor runderen en paarden en de trog voor het natte voedsel voor de varkens, maar in de praktijk lopen de termen dooreen. Sommige opgaven betreffen mogelijk ook het vak voor één koe van de in vakken verdeelde voerbak. Vergelijk de lemmata "voer- en drinkgoot" (2.2.14) en "vaste voer- en drink- en voerbak, krib" (2.2.15). [N 5A, 37c; N 18, 130; monogr.]
I-6
|
| 17687 |
luchtpijpen |
luchtpijpen:
de lofpiepe (Q112p Voerendaal)
|
luchtpijpen [loospiepe] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 19619 |
lucifer |
zwegel:
šwēgəl (Q112p Voerendaal)
|
Hoe noemt men het houtje, waarmee men vuur kan maken en dat in het Nederl. lucifer wordt genoemd? [DC 30 (1958)]
III-2-1
|
| 18918 |
lui |
vuil:
voēl (Q112p Voerendaal)
|
niet verlangend om te werken of een handeling te verrichten [lui, niet scheutig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 21346 |
lui (lieden) |
lui:
lyj (Q112p Voerendaal)
|
volk [RND]
III-3-1
|
| 18878 |
luid schreien |
janken:
janke (Q112p Voerendaal)
|
zeer luid huilen [janken, schreiten, beuken] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 23217 |
luiden |
luiden:
loewe (Q112p Voerendaal)
|
Luiden [luuje, lujje, loewe?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 23252 |
luiden voor de mis |
luiden:
t lōēd (Q112p Voerendaal),
t lōēd-al (Q112p Voerendaal)
|
De klok luiden vóór de aanvang van de doordeweekse mis(sen). [N 96A (1989)] || Het luiden van de klokken op zondag een half uur en/of een kwartier vóór de aanvang van de vroegmis, de hoogmis, het lof of de vespers. [N 96A (1989)]
III-3-3
|