| 17784 |
knipogen |
een oogje knikken:
ee ĕuchske knikkĕ (Q172p Vroenhoven),
knikken:
ər knik-de (Q172p Vroenhoven)
|
knipogen (een oog dichtdoen als teken van verstandhouding) [ZND 28 (1938)]
III-1-1
|
| 25080 |
knoeien, morsen, bevuilen |
begaden:
begouijə (Q172p Vroenhoven),
bekluinen:
beklyne (Q172p Vroenhoven),
bevuilen:
bevōēlə (Q172p Vroenhoven)
|
bevuilen [ZND 32 (1939)]
III-4-4
|
| 33246 |
knollen uittrekken |
kruiden:
krui̯ǝ (Q172p Vroenhoven)
|
In oktober worden de bieten geoogst. Vroeger werden ze met een riek uitgestoken, later met een speciaal stuk gereedschap, zie het lemma Bietenrooier. Het bleef zwaar werk. Het object van het werkwoord is steeds "knollen" zoals in het lemma Knolvoer, Rapen (Coll.). Vergelijk ook het lemma Aardappels Rooien. [N Q, 11a; monogr.; add. uit Goossens 1963, kaart 17]
I-5
|
| 33236 |
knolraap, raap |
reuben:
rø̄bǝ (Q172p Vroenhoven)
|
Brassica rapa L. var. rapa. Knolraap is de gekweekte knol van de plant met de naam raapzaad, die een radijsachtige smaak heeft en doorgaans als veevoeder wordt geteeld, maar ook werd gegeten. Vergelijk ook de toelichting bij het lemma Koolraap (Bovengronds). De knollen zijn wit en hebben de grootte van een appel; het bovenste randje van de knol is vaak purperkleurig. Vaak worden ze in het stoppelveld gezaaid, na de graanoogst. De antwoorden zijn in het meervoud gegeven, behalve voor de verkleinvorm raapje dat aan het einde van het lemma is toegevoegd. [N 7, 16; N 12, 40; N 12A, 4b; JG 1b, 2c; L 6, 3a; L 41, 1; Wi 5; R 3, 31; monogr.; add uit N 12, 41 en Goossens 1963, kaart 20]
I-5
|
| 33237 |
knolvoer, rapen (coll.) |
reuben:
rø̄bǝ (Q172p Vroenhoven)
|
Rapen in het algemeen, als groenvoer of als ingekuild voer voor het vee gebruikt; herfstknollen. [N 12A, 4a; JG 1b, 2c; monogr.; add. uit N 11A, 29f en 29g; N 12, 40, N Q, 11a]
I-5
|
| 18262 |
knoop |
knoop:
kno.p (Q172p Vroenhoven)
|
knoop
III-1-3
|
| 32990 |
knoop van de korenhalm |
knoop:
(mv knø̄p)
knōp (Q172p Vroenhoven)
|
De verdikking die zich op regelmatige afstanden in de stengel van de korenhalm bevindt. Ook de opgegeven meervoudsvormen van de woordtypen knoop en knook zijn in het lemma opgenomen; cf. hoop met meervouden in het lemma ''molshoop in het grasland'' (2.5) in aflevering I.3. Zie afbeelding 2, c. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 34337 |
knorren |
knorren:
knorǝ (Q172p Vroenhoven)
|
Het natuurlijke geluid van een varken. [N 19, 23; Wi 56; JG 1a, 1b; monogr.]
I-12
|
| 19350 |
knorrepot |
brombeer:
brombēr (Q172p Vroenhoven),
grolpot:
grolpot (Q172p Vroenhoven),
grommer:
wat ənə grŏmər (Q172p Vroenhoven),
gronzerd:
grŏizĕrt (Q172p Vroenhoven),
lastige vent:
wāt ənnə lĕstigə vênt (Q172p Vroenhoven)
|
Wat een gemelijke kerel (altijd misnoegd, knorrig). [ZND 24 (1937)] || Wat een knorrepot ! (Het echte dialectwoord opgeven). [ZND 28 (1938)]
III-1-4
|
| 17880 |
knuppel, knots |
knuppel:
knĕppĕl (Q172p Vroenhoven),
knö.pəl (Q172p Vroenhoven),
knøpəl (Q172p Vroenhoven),
stok:
stɛk (Q172p Vroenhoven)
|
hoe heet een korte dikke stok, b.v. om noten af te werpen. [ZND 28 (1938)] || knuppel [RND]
III-1-2
|