| 22077 |
hoog vliegen |
hoog zitten:
zitte hoeeg (L289p Weert)
|
Hoe zegt men: de duiven vliegen hoog (bijv. bij mooi weer)? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 23210 |
hoogdag |
hoge dag:
hoeegen daag (L289p Weert),
hoge heiligedag:
hoeegen heiligedaag (L289p Weert),
hoogtijd:
dao zeen veer hoegti-je (L289p Weert),
hoogtijdag:
hoeegti-jdaag (L289p Weert),
zondag in de week:
zondeg inne waek (L289p Weert)
|
Een hoge kerkelijke feestdag [hoogdag, hoogtijd]. [N 96C (1989)] || Zeg in dialect: Er zijn vier hoogdagen (grote feestdagen). [ZND 27 (1938)]
III-3-3
|
| 33647 |
hoogliggende akker |
hoge grond:
hoge grond (L289p Weert)
|
De woordtypen in dit lemma duiden niet alleen op een hoogliggende akker maar ook op hooggelegen grond in het algemeen zoals hei, zandgrond, droge grond. Verder komen er ook plaatsbepalingen voor als op de hoogte en op een berg. [N 11, 2a en 2f; A 10, 4]
I-8
|
| 23277 |
hoogmis |
hoogmis:
də hu.əmös (L289p Weert),
hoeemes (L289p Weert),
hoeemus (L289p Weert)
|
De hoogmis [hoeëmès, hoegmès, hómmes?]. [N 96B (1989)] || hoogmis [RND]
III-3-3
|
| 29991 |
hoogovencement |
hoogovencement:
hōx˱ōvǝsǝmɛnt (L289p Weert)
|
Cementsoort, bestaande uit 15 tot 69% Portlandcement en 85 tot 31% gegranuleerde hoogovenslakken. Hoogovenslakken worden verkregen bij de bereiding van ruwijzer in hoogovens. [N 30, 35b]
II-9
|
| 26374 |
hoogsel |
hoogsel:
hyxsǝl (L289p Weert),
hø̄ǝxsǝl (L289p Weert),
hoogsels:
hø̄ǝxsǝls (L289p Weert)
|
Onderzetstuk bestaande uit een paar stroringen dat onder de korf wordt geplaatst. Dit onderzetstuk of hoogsel plaatst men voor het geval de bijen de raten zo ver uitbouwen dat de korf te klein wordt. Dit hoogsel gebruikt men alleen in de korfteelt. Men kan het onderverdelen in een laag en hoog hoogsel. De hoge onderzetter heeft men vaak nodig wanneer een goed of sterk volk de korf bewoont. [N 63, 5c] || Rechtopstaande plank die op de zijwand bevestigd wordt om deze zijwand hoger te maken en zo de laadruimte te vergroten. Het woordtype steekhoogsel duidt een plank aan die boven op de zijleest gezet wordt als extra verhoging. [N 17, 34 + 40 + add; N 18, 99; N G, 60g; JG 1a; JG 1b; JG 2b; A 26, 1 + add, monogr.]
I-13, II-6
|
| 33648 |
hoogte in een akker |
bult:
bø̄.ljtj (L289p Weert)
|
Verhoging in een akker of hoger gelegen stuk grond. [N 11, 3b; N 11A, 130a; monogr.]
I-8
|
| 22164 |
hooi |
hooi:
hōi̯ (L289p Weert),
hōǝi̯ (L289p Weert),
hūi̯ (L289p Weert),
hūǝi̯ (L289p Weert)
|
Gemaaid en op het veld drogend of gedroogd gras. In de klankkaart is de klankkleur (eerst velair, dan palataal) en de lengte van de klinker aangegeven; korte klinkers hebben een toevoeging aan het symbool. De aan- en afwezigheid van de j-klank is niet in kaart gebracht, maar uit de varianten in het lemma zelf af te lezen; per aangegeven klankkleur en lengte staan steeds de diftongen vooraan. Wanneer er meer dan één variant voor een plaats was opgegeven, is bij voorkeur het materiaal van de mondelinge enquêtes in kaart gebracht. [N 7, 58; N 14, 88b en 128a; JG 1a, 1b; A 10, 17 en 20; A 16, 1-4; L 1 a-m; L 27, 17; L 34, 70; L 38, 35-36; RND 122; Wi 52; S 14; R (s]
I-3
|
| 32950 |
hooi afladen |
afsteken:
āfstai̯kǝ (L289p Weert)
|
Het lossen van de lading hooi. [N 14, 125]
I-3
|
| 32931 |
hooi binden tot een bussel |
binden:
binjǝ (L289p Weert)
|
Met name in centraal en zuidelijk Nederlands Limburg werd het hooi vaak, vóór het op de wagen werd geladen, met de hand tot bussels samengebonden, die dan gemakkelijker dan los hooi konden worden opgestoken en getast. In Belgisch Limburg is dit gebruik zo goed als onbekend; in K 314, 316, L 270 en 314 werd uitdrukkelijk aangegeven dat er vóór het laden niet gebonden werd. Het woordtype persen duidt wel op de moderne techniek van het gebruik van de hooipersmachine, maar dit gebruik kan ook door het algemene binden worden aangeduid. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is altijd: hooi. [N 14, 115a]
I-3
|