| 17702 |
darm |
darm:
derm (Q201p Wijlre),
dèrrəm (Q201p Wijlre)
|
darm [DC 02 (1932)]
III-1-1
|
| 22042 |
darmsalmonellose |
paratyfus:
paratiefus (Q201p Wijlre)
|
Hoe noemt U in Uw dialect de volgende ziekten: Darmsalmonellose: groenachtige diarree, koorts, dorst en felle vermagering. Vaak grote sterfte. [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 22128 |
de aankomst van de duif telefonisch melden |
melden:
melle (Q201p Wijlre)
|
het telefonisch melden van de aankomst van de duif [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 32570 |
de akker bewerken |
bewerken:
bǝwerǝkǝ (Q201p Wijlre)
|
Al het werk op de akker samen (bemesten, ploegen, eggen, rollen enz.) kan als één geheel gezien worden. Het werk op de akker staat dan in tegenstelling tot het werk op de boerderij. Het woord labeuren blijkt de volgende betekenisnuances te hebben: a. al het werk op de akker tot deze gereed is om bezaaid of beplant te worden, b. al het werk op de akker, het zaaien of planten inbegrepen, c. al het werk op de akker in het algemeen, soms met inbegrip van het oogsten. Vaak heeft het de bijbetekenis van zwaar werk verrichten. Opgaven van labeuren de zin van "het boerenbedrijf uitoefenen" of met "zwaar werk doen" als hoofdbetekenis zijn hier niet opgenomen. [N 5A, 95a add.; N 11A, 132 add.; N 11A, 143; JG 1a + 1b; L 37, 11c; monogr.]
I-1
|
| 18898 |
de baas spelen |
de baas spelen:
der baas sjpiele (Q201p Wijlre),
het beheer hebben:
⁄t behier wille haobbe (Q201p Wijlre)
|
de baas spelen, het voor het zeggen willen hebben [oversukkelen] [N 85 (1981)] || de verantwoording hebben over een zaak of instelling [beheren, regeren] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 21997 |
de duiven niet loslaten |
niet lossen:
neet losse (Q201p Wijlre)
|
de duiven niet loslaten? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 22010 |
de duivenklok afstemmen op de moederklok |
afslaan:
aafsjlao (Q201p Wijlre)
|
Hoe heet het afstemmen van de klok op de tijd van de moederklok? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 21994 |
de duivenklok gelijkzetten met de moederklok |
de klok zetten:
klok zette (Q201p Wijlre)
|
het gelijkzetten van de klokken der spelers met de moederklok? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 22167 |
de eerste duiven die in de lucht opgemerkt worden |
de kop:
der kop (Q201p Wijlre)
|
Hoe zegt men: de eerste duiven die in de lucht opgemerkt worden? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 32763 |
de eg |
eegd/eeg:
ē̜x (Q201p Wijlre)
|
Het vanouds bekende, uit een raam met pinnen bestaand werktuig, waarmee akkerland oppervlakkig bewerkt wordt. Dit lemma betreft de eg in het algemeen; benamingen voor de eg naar de vorm, naar het materiaal waarvan ze gemaakt kan zijn, en naar het te verrichten werk vindt men in de volgende lemmata. Hieronder worden de typen eegde, eegd/eeg en eg onderscheiden. Onder eegd/eeg zijn dialectvarianten met en zonder dentaal bijeengezet, omdat het i.v.m. met mogelijke apocope van de dentaal niet steeds duidelijk is of ze het ene dan wel het andere type vertegenwoordigen. In verband hiermee zijn achter de plaatsnummers (soms achter de enkelvoudsvarianten) ook de opgegeven meervoudsvormen vermeld. Onder verwijzing naar het hier gemaakte onderscheid (eegde, eeg(d), eg) wordt in de volgende lemmata het betrokken woord(deel) in de typen door [eg [JG 1a+ 1b; N 11, 67; N 11A, 154a; N 15, 4; N J, 10; N P, 18a; L 33, 52; A 13, 16a; A 40, 9; Gwn 7, 3; div.; monogr.]
I-2
|