| 25627 |
leng |
bederf:
bǝdęrǝf (Q002p Hasselt),
bedorven:
bǝdørvǝ (P177p Zepperen),
bǝdǫrvǝ (L414p Houthalen),
bedorven brood:
bǝdørvǝ brǭwǝt (Q082p Munsterbilzen),
brood met leng:
brōwt met lɛŋk (Q072p Beverst),
heefsel:
ęjsǝl (P176p Sint-Truiden),
knets:
knɛtš (Q095p Maastricht, ...
L331p Swalmen),
lang brood:
laŋk brūǝt (L291p Helden),
leng:
leŋ (L317p Bocholt, ...
L290p Panningen,
L299p Reuver,
L318b Tungelroy),
leŋk (L330p Herten),
lęŋ (Q012p Rekem, ...
Q099q Rothem),
lɛŋ (L250p Arcen, ...
Q019p Beek,
Q035p Brunssum,
Q198p Eijsden,
Q021p Geleen,
Q193p Gronsveld,
Q113p Heerlen,
L291p Helden,
Q187a Heugem,
L292p Heythuysen,
L269a Hout-Blerick,
Q121e Kaalheide,
Q121p Kerkrade,
L432a Koningsbosch,
K278p Lommel,
L377p Maasbracht,
L372p Maaseik,
Q095p Maastricht,
Q180p Mal,
L265p Meijel,
L383p Melick,
L321p Neeritter,
Q197p Noorbeek,
Q198b Oost-Maarland,
L163p Ottersum,
Q015p Stein,
L270p Tegelen,
Q097p Ulestraten,
L271p Venlo,
Q112p Voerendaal,
Q117a Waubach,
Q204p Wittem),
lens:
lęns (P056p Stokrooie),
lijmen:
(het brood) lęjmt (L414p Houthalen),
lijp:
lɛjǝp (P056p Stokrooie),
muf:
myf (L269p Blerick),
onvast brood:
onvast brūt (Q191p Cadier),
rot brood:
rot brūwǝt (L312p Neerpelt),
rǫt brǭwt (Q083p Bilzen),
rot worden:
rǫt wø̜jdǝ (P176a Melveren),
schimmelen:
(het brood) šymǝlt (Q038p Amstenrade),
slak:
šlɛk (Q204p Wittem),
slijmen:
(het brood) slimpt (L289b Leuken),
slijmerig:
slīmǝrǝx (L292p Heythuysen),
vemen:
(het brood) vęmt (L291p Helden),
vē̜mt (Q038p Amstenrade),
vē̜mtj (L318b Tungelroy),
zuur:
zur (P176p Sint-Truiden),
zōr (L292p Heythuysen),
zuur brood:
zur brūt (P176b Bevingen)
|
Leng is een ziekte in het brood veroorzaakt door de "lengbacil". De leng openbaart zich allereerst door een onaangename zoete geur tezamen met een verkleuring en kleverig worden van de kruim van het brood (Schoep blz. 117). Werkt de leng door dan wordt de verkleuring groter, de kruim wordt kleveriger en de geur wordt zeer onaaangenaam. Breekt men het brood door, dan ziet men bruine kleverige draden tussen de afgebroken delen. Het brood is dan niet voor consumptie geschikt. Bij normale omstandigheden van vocht en temperatuur kan de leng-bacil zich niet ontwikkelen. In de zomermaanden is het ontstaan van leng het meest voor de hand liggend. Zo snel mogelijke afkoeling van het brood en het bewaren op een koele luchtige plaats bestrijdt doelmatig het euvel van de leng (Schoep blz. 147). Het lemma bestaat uit verschillende grammaticale categorieën. [N 29, 72; N 29, 68a; monogr.]
II-1
|