| 32858 |
mol |
dol:
do ̞l (P182p Buvingen),
dõ̜.l (P177a Ordingen
[veldmuis]
),
dǫl (P218p Borlo, ...
P175p Gingelom,
P219p Jeuk,
P183p Mielen-boven-Aalst,
P214p Montenaken,
P213p Niel-Bij-Sint-Truiden,
P174p Velm,
P227p Vorsen),
marp:
marǝp (K278p Lommel),
merp:
męrp (K278p Lommel),
moeltworm:
multwørǝm (L246p Horst),
multwø̜rǝm (L295p Baarlo, ...
L214a Geysteren,
L211p Leunen,
L246b Melderslo,
L209p Merselo,
L210p Venray),
multwǫ.rǝm (L266p Sevenum),
multwǫrǝm (L297p Belfeld, ...
L269p Blerick,
L267p Maasbree,
L270p Tegelen,
L268p Velden),
mūltwǫrǝm (L296p Steyl),
moerk:
murǝk (K360p Heusden),
moerp:
`morǫp (L413p Helchteren),
`murup (Q002p Hasselt),
mo.rǝp (P120p Alken
[(vroeger)]
, ...
Q160p Bommershoven,
L413p Helchteren,
Q157p Jesseren,
Q152p Kerniel,
P121p Ulbeek,
Q166p Vechmaal,
Q073p Wimmertingen),
morǝp (P058p Stevoort),
moǝrup (Q001p Zonhoven),
moǝrǝp (Q001p Zonhoven),
mu.rǝp (Q002a Godschei, ...
Q002p Hasselt,
Q078p Wellen,
K361p Zolder),
mø̜rp (Q078p Wellen),
mø̜rǝp (Q071p Diepenbeek),
mōrǝp (Q001p Zonhoven),
mūrop (L414p Houthalen),
mūrup (L414p Houthalen),
mūrǝp (Q004p Gelieren Bret, ...
Q003p Genk,
L413p Helchteren,
L414p Houthalen,
Q001p Zonhoven,
Q005p Zutendaal),
mǫ.rǝp (Q160p Bommershoven, ...
Q156p Borgloon,
Q002a Godschei,
Q074p Kortessem,
Q162p Tongeren),
mǫrǝp (Q071p Diepenbeek, ...
P190p Gotem,
P191p Hendrieken,
Q165p Hopmaal,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
Q166p Vechmaal),
mǫu̯ǝrǝp (Q078p Wellen),
mǭrǝp (Q078p Wellen),
moet:
mūt (L269p Blerick),
moetsworm:
mutswø̜rǝm (L192a Siebengewald),
moetworm:
mutwø̜̄rǝm (L244c America, ...
L215p Blitterswijck,
L214a Geysteren,
L246p Horst,
L217p Meerlo,
L245p Meterik,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
mutwø̜rǝm (L191p Afferden, ...
L192p Bergen
[(vroeger)]
,
L247p Broekhuizen,
L165p Heijen,
L246p Horst,
L211p Leunen,
L217p Meerlo,
L216p Oirlo,
L192a Siebengewald,
L245b Tienray,
L210p Venray,
L213p Well,
L215a Wellerlooi),
mutwǫ.rǝm (L266p Sevenum),
mutwǫrǝm (L250p Arcen, ...
L269p Blerick,
L247p Broekhuizen,
L249p Grubbenvorst,
L269a Hout-Blerick,
L267p Maasbree,
L270p Tegelen,
L268p Velden,
L271p Venlo),
mutwǭrǝm (L248p Lottum),
mūtwø̜rǝm (L245p Meterik),
mūtwǭrǝm (L250p Arcen),
mol:
mo.l (L331b Boukoul, ...
L424p Meeswijk,
L381b Peij,
L387p Posterholt,
L381a Putbroek,
L329p Roermond,
L385p Sint Odilienberg,
L331p Swalmen,
L386p Vlodrop),
mol (L300p Beesel, ...
L432a Koningsbosch
[(thans)]
,
L382p Montfort,
L293p Roggel),
mu(ǝ).l (P222p Opheers),
mó̜.l (L419p Elen, ...
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
Q008p Vucht),
mõ̜.l (P120p Alken
[(thans)]
, ...
P187p Berlingen,
P186p Gelinden,
P184p Groot-Gelmen,
P195p Gutschoven,
P197p Heers,
Q164p Heks,
P188p Hoepertingen,
P118p Kozen,
P220p Mechelen-Bovelingen,
P177a Ordingen,
P223p Rukkelingen-Loon,
L318c Swartbroek,
P121p Ulbeek
[(thans)]
,
P192p Voort,
P118a Wijer,
P177p Zepperen),
mõ̜l (L282p Achel, ...
L295p Baarlo,
L286p Hamont,
L292p Heythuysen,
L292a Maxet,
L294p Neer,
L268p Velden
[(thans)]
,
P044p Zelem),
mōl (L386p Vlodrop),
mǫ.l (L417p As
[(thans)]
, ...
L324p Baexem,
P053p Berbroek,
K358p Beringen,
L317p Bocholt
[(thans)]
,
L287p Boeket,
L289h Boshoven,
L360p Bree
[(thans)]
,
L323p Buggenum,
L421p Dilsen,
L419p Elen
[(thans)]
,
L360a Gerdingen
[(thans)]
,
L356p Grote-Brogel
[(thans)]
,
Q002p Hasselt
[(thans)]
,
Q110p Heek,
Q081a Heesveld-Eik,
P050p Herk-de-Stad,
K360p Heusden
[(thans)]
,
Q165p Hopmaal
[(thans)]
,
L320p Hunsel,
L289a Hushoven,
Q188p Kanne
[(thans)]
,
L316p Kaulille,
P055p Kermt,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
L315p Kleine-Brogel
[(thans)]
,
K359p Koersel,
P118p Kozen,
P057p Kuringen
[(thans)]
,
P187a Kuttekoven,
Q088p Lanaken
[(thans)]
,
L422p Lanklaar,
L289b Leuken,
Q006p Leut,
L376p Linne,
L316a Lozen
[(thans)]
,
P051p Lummen,
L372p Maaseik,
Q009p Maasmechelen
[(thans)]
,
Q192p Margraten
[(thans)]
,
L319p Molenbeersel,
L382p Montfort,
Q082p Munsterbilzen
[(thans)]
,
L288p Nederweert,
L312p Neerpelt,
L416p Opglabbeek
[(thans)]
,
L415p Opoeteren
[(thans)]
,
L288a Ospel,
L314p Overpelt
[(thans)]
,
L381b Peij,
L373p Roosteren,
L420p Rotem,
P052p Schulen,
L313p Sint Huibrechts Lille,
L385p Sint Odilienberg,
P119p Sint-Lambrechts-Herk
[(thans)]
,
P058p Stevoort
[(thans)]
,
L423p Stokkem,
P056p Stokrooie,
L361p Tongerlo
[(thans)]
,
L318b Tungelroy,
Q222p Vaals
[(thans)]
,
Q091p Veldwezelt
[(thans)]
,
P196p Veulen,
Q172p Vroenhoven
[(thans)]
,
L289p Weert),
mǫl (P179p Aalst, ...
L282p Achel,
L191p Afferden
[(thans)]
,
L244c America
[(thans)]
,
L295p Baarlo
[(thans)]
,
L327p Beegden,
Q019p Beek
[(thans)]
,
L300p Beesel,
L297p Belfeld
[(thans)]
,
L192p Bergen
[(thans)]
,
K358p Beringen,
K318p Berverlo,
P113p Binderveld,
L269p Blerick
[(thans)]
,
P224p Boekhout,
Q011p Boorsem
[(thans)]
,
P218p Borlo
[(thans)]
,
L434a Broeksittard
[(thans)]
,
P178p Brustem,
L426p Buchten,
Q071p Diepenbeek
[(thans)]
,
L431p Dieteren,
P049p Donk,
P115p Duras,
L381p Echt,
Q007p Eisden
[(thans)]
,
Q003p Genk
[(thans)]
,
L164p Gennep,
L214a Geysteren
[(thans)]
,
P175p Gingelom
[(thans)]
,
L326p Grathem,
L366p Gruitrode
[(thans)]
,
L322p Haelen,
P048p Halen,
L320c Haler,
P173p Halmaal,
L286p Hamont,
L165p Heijen
[(thans)]
,
L291p Helden
[(thans)]
,
K316p Heppen,
L384p Herkenbosch,
L330p Herten,
Q039p Hoensbroek
[(thans)]
,
L426z Holtum,
L414p Houthalen
[(thans)]
,
K317a Kerkhoven,
P180p Kerkom,
L298p Kessel,
Q002b Kiewit,
K359p Koersel,
K314p Kwaadmechelen,
K317p Leopoldsburg,
P046p Linkhout,
P047p Loksbergen,
L377p Maasbracht,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht
[(thans)]
,
L265p Meijel,
P045p Meldert,
P176a Melveren,
L245p Meterik
[(thans)]
,
L159a Middelaar,
P183p Mielen-boven-Aalst
[(thans)]
,
L163a Milsbeek,
L115p Mook,
L367p Neerglabbeek
[(thans)]
,
L321p Neeritter,
Q117p Nieuwenhagen
[(thans)]
,
P117p Nieuwerkerken,
L322a Nunhem,
Q036p Nuth
[(thans)]
,
L427p Obbicht
[(thans)]
,
K315p Oostham,
L163p Ottersum,
K357p Paal,
L355p Peer
[(thans)]
,
L387p Posterholt,
Q012p Rekem
[(thans)]
,
L299p Reuver,
P189p Rijkel,
L293p Roggel,
P107a Rummen,
Q098p Schimmert
[(thans)]
,
Q030p Schinveld
[(thans)]
,
P176p Sint-Truiden,
L378p Stevensweert,
L318p Stramproy,
L432p Susteren,
K353p Tessenderlo,
L374p Thorn,
L245b Tienray
[(thans)]
,
Q101p Valkenburg
[(thans)]
,
P174p Velm
[(thans)]
,
L163b Ven-Zelderheide,
L271p Venlo
[(thans)]
,
P227p Vorsen
[(thans)]
,
P211p Waasmont,
P212p Walshoutem,
P211a Wezeren,
P172p Wilderen,
P044p Zelem,
K361p Zolder
[(thans)]
),
mǭ.l (Q159p Broekom),
m˙ǫl (K357p Paal),
molle:
molǝ (L333p Asenray / Maalbroek, ...
L331b Boukoul,
L323p Buggenum,
L325p Horn,
L432a Koningsbosch,
L332p Maasniel,
L383p Melick,
L294p Neer,
L381b Peij,
L377a Sint Joost,
L331p Swalmen),
mó̜.lǝ (L371a Geistingen, ...
L371p Ophoven),
mǫ.lǝ (L371a Geistingen, ...
L377p Maasbracht,
L292a Maxet,
L371p Ophoven,
L293p Roggel),
mǫlǝ (Q038p Amstenrade, ...
L327p Beegden,
L300p Beesel,
L431p Dieteren,
L381p Echt,
L320a Ell,
L326p Grathem,
L429p Guttecoven,
L322p Haelen,
L328p Heel,
L330p Herten,
L325p Horn,
L320p Hunsel,
L321a Ittervoort,
L379p Laak,
L319p Molenbeersel,
L321p Neeritter,
L322a Nunhem,
L380p Ohé,
L381b Peij,
Q032a Puth
[(thans)]
,
L329p Roermond,
L373p Roosteren,
Q020p Sittard
[(thans)]
,
L378p Stevensweert,
L432p Susteren,
L374p Thorn,
L375p Wessem),
molleshoop:
mau̯.lǝsop (Q241p Rutten),
molǝshō.p (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
má.lǝshō.p (Q182p Nerem),
máu.lǝšuǫp (Q242p Diets-Heur),
mǫ.lǝshō.p (Q178p Val-Meer, ...
Q091p Veldwezelt),
molletje:
mø̜lkǝ (Q019p Beek),
molp:
mo.lǝp (Q176a Ketsingen, ...
Q167p Koninksem),
mǫ.lǝp (Q168p 'S-Herenelderen, ...
Q163p Berg,
Q072p Beverst,
Q083p Bilzen,
Q153p Gors-Opleeuw,
Q170p Grote-Spouwen,
Q079p Guigoven,
Q081a Heesveld-Eik,
Q158a Henis,
Q174p Herderen,
Q077p Hoeselt,
Q167p Koninksem,
Q240p Lauw,
Q180p Mal,
Q089p Martenslinde,
Q169p Membruggen,
Q177p Millen,
Q090p Mopertingen,
Q082p Munsterbilzen,
Q157a Overrepen,
Q161p Piringen,
Q175p Riemst,
Q168a Rijkhoven,
Q158p Riksingen,
Q076p Romershoven,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
Q181p Sluizen,
Q162p Tongeren,
Q080p Vliermaal,
Q075p Vliermaalroot,
Q171p Vlijtingen,
Q172p Vroenhoven,
Q084p Waltwilder,
Q155p Werm,
Q079a Wintershoven),
mǫlǝp (Q086p Eigenbilzen, ...
Q087p Gellik,
Q094p Hees,
Q093p Rosmeer,
Q183p Vreren,
Q164a Widooie,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
moorpet:
mōrpǝt (P057p Kuringen),
mouterem:
mát(ǝ)rǝm (L355p Peer),
mó̜.tǝrǝm (L353p Eksel),
mó̜tǝram (L352p Hechtel, ...
L354p Wijchmaal),
mó̜tǝrǝm (L352p Hechtel, ...
L354p Wijchmaal),
mø̜̄trǝm (L355a Linde),
mő̜trǝm (L355a Linde),
mő̜u̯tǝrǝm (L356p Grote-Brogel),
mő̜ǝtǝrøm (L355p Peer),
mǫu̯.tǝrǝm (L315p Kleine-Brogel),
mǫu̯tǝrǫm (L353p Eksel),
mǭtrǝm (L352p Hechtel),
mǭǝtrǝm (L353p Eksel),
moutering:
mǫu̯tǝreŋ (L314p Overpelt
[(vroeger)]
),
mouterof:
mōtruf (L432a Koningsbosch
[(vroeger)]
),
mōtrø̜f (Q035p Brunssum),
mōtrǝf (Q033p Oirsbeek),
mōtrǫf (Q034p Merkelbeek, ...
Q030p Schinveld),
mōtǝrǫf (Q033p Oirsbeek),
mǫu̯truf (Q032a Puth, ...
Q032p Schinnen),
mǫu̯trøf (Q038p Amstenrade, ...
Q036p Nuth),
mǫu̯trǝf (Q032p Schinnen),
mǫu̯trǫf (Q029p Bingelrade, ...
Q027p Doenrade,
Q033p Oirsbeek,
Q032p Schinnen,
Q014p Urmond),
mǫu̯tǝrø̜f (Q027p Doenrade),
mǫu̯tǝrǫf (Q034p Merkelbeek),
mǫu̯tǝrǫuf (L434a Broeksittard),
mǭ ̝trøf (Q036p Nuth),
mouterop:
mau̯trap (L429a Berg),
mǫu̯.tǝrǫp (L430p Einighausen, ...
Q020p Sittard),
mǫu̯trap (L428p Born, ...
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
L427p Obbicht),
mǫu̯trop (Q022p Munstergeleen),
mǫu̯trǫp (L430p Einighausen, ...
Q021p Geleen,
Q022p Munstergeleen,
L433p Nieuwstadt),
mǫu̯trɛp (L425p Grevenbicht / Papenhoven, ...
L427p Obbicht),
mǫu̯tǝrap (L429a Berg),
mǫu̯tǝrǫp (Q021p Geleen, ...
L429p Guttecoven,
L434p Limbricht,
Q016p Lutterade,
L433p Nieuwstadt),
moutheuvel:
mau̯thyǝvǝl (Q039p Hoensbroek),
moǝthø̜vǝl (Q259p Lontzen),
mutȳvǝl (Q211p Bocholtz),
mó̜i̯tø̄vǝl (Q096p Bunde),
mō ̞thø̜vǝl (Q196p Mheer, ...
Q222p Vaals),
mō.thyø̜.vǝl (Q188p Kanne),
mō.thyǝ.vǝl (Q188p Kanne, ...
Q121p Kerkrade,
Q116p Simpelveld),
mō.thȳ.vǝl (Q211p Bocholtz, ...
Q121p Kerkrade),
mō.thȳǝ.vǝl (Q117b Rimburg),
mō.th˙ø̜vǝl (Q222p Vaals),
mō.ti̯ø̜.vǝl (Q199p Moelingen),
mōt(h)ȳvǝl (Q113p Heerlen),
mōt(h)ø ̞vǝl (Q208p Vijlen),
mōt(h)øvǝl (Q188p Kanne),
mōthyǝvǝl (Q203p Gulpen, ...
Q113p Heerlen,
Q192p Margraten,
Q112z Ten Esschen,
Q112b Ubachsberg),
mōthȳvǝl (Q195z Moerslag, ...
Q118p Schaesberg,
Q116p Simpelveld),
mōthȳǝvǝl (Q198p Eijsden, ...
Q119p Eygelshoven,
Q202p Eys,
Q117p Nieuwenhagen,
Q198b Oost-Maarland,
Q117a Waubach),
mōthøvǝl (Q262p Eynatten, ...
Q255p Kelmis,
Q263p Raeren,
Q278p Welkenraedt),
mōthø̄vǝl (Q279p Baelen, ...
Q203p Gulpen,
Q196p Mheer,
Q198b Oost-Maarland,
Q210p Sippenaeken,
Q209p Teuven),
mōthø̜vǝl (Q207p Epen, ...
Q204a Mechelen,
Q253p Montzen,
Q222q Wolfhaag/Raren),
mōt˱dȳvǝl (Q121b Spekholzerheide),
mōǝthyǝvǝl (Q193p Gronsveld),
mő̜u̯.thø̄.vǝl (Q088p Lanaken),
mūt˱dȳvǝl (Q121c Bleijerheide),
mǫi̯tø̄vǝl (Q096c Neerharen),
mǫu̯.t(h)ø̄.vǝl (Q088p Lanaken),
mǫu̯.thøvǝl (Q284p Eupen),
mǫu̯.thø̄.vǝl (Q095p Maastricht, ...
Q020p Sittard),
mǫu̯.tø̄.vǝl (Q011p Boorsem, ...
Q096c Neerharen,
Q010p Opgrimbie,
Q012p Rekem),
mǫu̯t(h)ø̄vǝl (L419p Elen, ...
Q031p Spaubeek,
Q015p Stein),
mǫu̯thyǝvǝl (Q032p Schinnen),
mǫu̯thȳvǝl (Q193p Gronsveld),
mǫu̯thȳǝvǝl (Q111p Klimmen, ...
Q111q Ransdaal,
Q201p Wijlre),
mǫu̯thø̄vǝl (Q102p Amby, ...
Q019p Beek,
Q103p Berg / Terblijt,
Q096a Borgharen,
Q198p Eijsden,
Q017p Elsloo,
Q018p Geulle,
Q105p Heer,
Q112a Heerlerheide,
Q100p Houthem,
Q104a Limmel,
Q099p Meerssen,
Q196p Mheer,
Q099q Rothem,
Q098p Schimmert,
Q115p Schin op Geul,
Q101a Sibbe / IJzeren,
Q187p Sint Pieter,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
Q101p Valkenburg,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
mǫu̯tyǝ.vǝl (Q013p Uikhoven),
mǫu̯tø̄vǝl (Q097p Ulestraten),
mǫu̯t˱dȳvǝl (Q096d Smeermaas),
mǭ ̝.thȳǝ.vǝl (Q200p s-Gravenvoeren),
mǭ ̝thøǝvǝl (Q203p Gulpen),
mǭ ̝thø̜̄.vǝl (Q095p Maastricht),
mǭ ̝thø̜̄a.vǝl (Q247p Sint-Martens-Voeren, ...
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
mǭ ̝ǝthø̜̄vǝl (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
mǭi̯thø̄vǝl (Q096b Itteren),
mǭu̯thøvǝl (Q204a Mechelen, ...
Q247p Sint-Martens-Voeren,
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
moutsheuvel:
mǫu̯tshø̄vǝl (Q099p Meerssen),
moutsworm:
mő̜u̯.tswę.rǝm (L418p Niel-bij-As),
moutwelf:
mǫu̯.twɛ.lǝf (Q284p Eupen),
moutwelp:
mōtwɛlǝp (Q278p Welkenraedt),
mǫu̯twɛlǝp (Q284p Eupen),
moutworm:
mou̯.two.rǝm (Q007p Eisden),
mou̯.twø̜.rǝm (Q007p Eisden),
moǝtwǫrǝm (L291p Helden),
mōtwǫrǝm (L271p Venlo
[(vroeger)]
),
mő̜u̯.twę.rǝm (L418p Niel-bij-As),
mǫtwǫrǝm (L291p Helden, ...
L290p Panningen),
mǫu̯.twø̜.rǝm (Q009p Maasmechelen),
mǫu̯twø̜rǝm (L316a Lozen),
woelder:
wȳldǝr (L192a Siebengewald),
woutheuvel:
wő̜u̯thīǝvǝl (L418p Niel-bij-As),
woutworm:
wuǝtwø̜rǝm (L316a Lozen),
wø̜i̯.twę.rǝm (L366p Gruitrode),
wő̜u̯.twø.rǝm (L367p Neerglabbeek, ...
L368p Neeroeteren),
wő̜u̯.twę.rǝm (L417p As, ...
L359p Beek,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L360a Gerdingen,
L366p Gruitrode,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel,
L361p Tongerlo,
L365p Wijshagen),
wő̜u̯.twɛ.rǝm (L364p Meeuwen),
wő̜u̯twęrǝm (L356p Grote-Brogel),
wǫu̯.twø̜.rǝm (L317p Bocholt, ...
L360p Bree,
L362p Opitter),
wǫu̯twø̜rǝm (L360a Gerdingen)
|
Het in de grond levend, zwart zoogdier iets groter dan een muis dat de molshopen opwerpt; het heeft een spitse snuit en graafklauwen: Talpa europaea. Hoewel niet alle mollesoorten blind zijn, wordt de mol algemeen voor blind gehouden. De boeren beschouwden het als een schadelijk dier op hun cultuurgrond, dat bestreden moest worden; bovendien was het bont van de mol gewild. Zie ook de toelichting bij het lemma ''molshoop''. Om de vergelijking van de lemma''s ''mol'' en ''molshoop'' te vergemakkelijken en daar in enkele streken hetzelfde woord voor mol en molshoop voorkomt, is ook hier het woord in z''n geheel gedocumenteerd en is zoveel mogelijk dezelfde volgorde in de woordtypen en de varianten aangehouden. In kaart 3 is door middel van toegevoegd zwart in een symbool of door een combinatie van symbolen aangegeven waar de woorden voor mol en molshoop identiek zijn. In kaart 4 is aangegeven waar het algemeen Nederlandse type mol het dialektwoord aan het vervangen is. [N 14, 80b; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 18, 12; A 7, 6; L 1 a-m; L 1u, 165; L 3, 7; L 14, 10; L 16, 3; L B2, 311; L A1, 228; S 24; R 3, 21; Gwn 6, 9; add. uit RND 48 en 84; monogr.]
I-3
|