| 34208 |
nierbekkenontsteking |
aan de nieren hebben:
(de koe heeft het) an dǝ nīrǝ (L159a Middelaar),
(de koe heeft het) ān dǝ nērǝ (Q095p Maastricht, ...
Q033p Oirsbeek,
Q099q Rothem,
L270p Tegelen,
L318b Tungelroy),
(de koe heeft het) ān dǝ nęi̯ǝrǝ (Q020p Sittard),
(de koe heeft het) ān dǝ nīrǝ (L268p Velden),
(de koe heeft het) ānǝ nērǝ (L331p Swalmen),
(de koe heeft het) ǭn dǝ nērǝ (Q096d Smeermaas),
ān dǝ nērǝ hø̜bǝ (L269p Blerick),
ān dǝ nērǝ hā (Q204a Mechelen),
ān dǝ nērǝ hɛbǝ (L289h Boshoven),
aan de zeik zijn:
(de koe is) ān dǝ zęi̯k (L270p Tegelen),
blaasentzündung:
blāsɛntzynduŋ (Q121c Bleijerheide),
blaasontsteking:
blǭsonštē̜keŋ (Q204a Mechelen),
drees:
dręi̯s (L372p Maaseik),
dreselen:
dręi̯sǝlǝ (L326p Grathem),
dresen:
dre.sǝ (Q093p Rosmeer),
drizǝ (L420p Rotem),
druzǝ (Q072a Rapertingen),
druǝzǝ (Q002p Hasselt),
drø.sǝ (Q077p Hoeselt),
drø̄sǝ (K357p Paal),
drø̄ǝzǝ (P177p Zepperen),
drēsǝ (K361a Boekt Heikant, ...
L371a Geistingen,
Q003p Genk,
L426z Holtum,
L422p Lanklaar,
L332p Maasniel,
Q198b Oost-Maarland,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
drēšǝ (Q018p Geulle),
drē̜i̯šǝ (Q012p Rekem),
dręi̯sǝ (L330p Herten, ...
L422p Lanklaar,
L382p Montfort,
L321p Neeritter,
L373p Roosteren,
L270p Tegelen),
dręi̯zǝ (Q156p Borgloon),
dręi̯šǝ (L430p Einighausen, ...
Q007p Eisden,
Q112a Heerlerheide,
Q111p Klimmen,
L434p Limbricht,
L372p Maaseik,
L427p Obbicht,
L371p Ophoven,
Q099q Rothem,
Q097p Ulestraten),
drōǝzǝ (Q156p Borgloon),
dretsen:
drē̜tsǝ (Q178p Val-Meer),
het op haar blaas hebben:
(de koe heeft het) ǫp hø̄r blos (P051p Lummen),
het water:
ǝt wātǝr (L371p Ophoven),
kel op de nieren:
kęl ǫbǝ nīrǝ (Q002p Hasselt),
kleuteren:
klø̄tǝrǝ (L320a Ell),
kou op de blaas:
kau̯ ǫpǝ blǭs (Q006p Leut, ...
L424p Meeswijk),
kā op dǝ bluǝs (P189p Rijkel),
kou op de nieren:
kau̯ op dǝ nei̯ǝrǝ (P045p Meldert),
kā ǫp dǝ nīrǝ (P055p Kermt),
kāu̯ ǫp dǝ nīǝrǝ (L312p Neerpelt),
kǫw ǫp dǝ nērǝ (Q209p Teuven),
koude:
kā (Q078p Wellen),
nierbrand:
nirbrant (P050p Herk-de-Stad),
nierkrankheid:
nērkraŋkhęi̯t (Q033p Oirsbeek),
nierkrankte:
nērkręŋdǝ (Q088p Lanaken),
nērkrɛŋdǝ (Q197p Noorbeek),
nērkrɛŋkdǝ (Q193p Gronsveld),
nierziekte:
nierziekte (P048p Halen),
nirzękdǝ (Q071p Diepenbeek),
nērzektǝ (L316p Kaulille),
nērzēkdǝ (L317p Bocholt, ...
L360p Bree),
op het water hebben:
(de koe heeft het) op ǝt watǝr (L265p Meijel),
(de koe heeft het) op ǝt wātǝr (L269b Boekend, ...
Q207p Epen),
(de koe heeft het) opt wǭwǝtǝr (K278p Lommel),
op ǝt wātǝr hø̜bǝ (L377p Maasbracht, ...
L322a Nunhem),
streesten:
strei̯stǝ (L420p Rotem),
tretsen:
trɛtsǝ (L360p Bree),
triets:
trits (K361p Zolder),
verlamming van de blaas:
vǝrlāmeŋ van dǝ blǭs (L292p Heythuysen),
verschieten:
vǝršētǝn (Q039p Hoensbroek),
zeiken:
zęi̯kǝ (Q078p Wellen),
zeiks (bijvgl. nmw.):
sęks (L163p Ottersum),
zijpelen:
zibǝlǝ (L163a Milsbeek)
|
Een aandoening van de pisbuis, vervolgens van de blaas en van een van de pisleiders en tenslotte van het nierbekken. De kwaal komt bijna uitsluitend bij het vrouwelijk dier voor. De dieren hebben minder eetlust, herkauwen weinig, vermageren, hebben een droge en stugge huid. Ze urineren telkens in kleine hoeveelheden. De oorzaak is een bepaalde smetstof. Zie ook het lemma ''chronische nier- en nierbekkenontsteking'' in wbd I.3, blz. 486. [N 3A, 94; N 52, 29; A 48A, 43]
I-11
|