| 34471 |
haan |
haan:
hān (Q106p Bemelen),
haantje:
hɛntjǝ (Q106p Bemelen)
|
Het mannetje van de hoenderen. [N 19, 39; A 39, 3c; A 6, 1a; A 2, 30; L 7, 27; L 14, 19; L 26, 17; L 1a-m; JG 1a, 1b; Wi 13; Wi 17; Gwn 5, 15 add.; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 17748 |
haar |
haar:
hò:r (Q106p Bemelen)
|
haar [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 33477 |
half-cirkelvormig raam |
uilelok:
ylǝlǫk (Q106p Bemelen)
|
Een raam in de vorm van een halve cirkel met de rechte zijde aan de onderkant, meestal aan stallen. Het benoemingsmotief van de benamingen is meestal de vorm van de raampjes, soms zijn ze naar andere raampjes genoemd die dezelfde vorm hebben (van de oven of van - onbeglaasde - ventilatie-openingen in de muur of in het dak (zie o.a. het lemma "rond gat boven in de schuurgevel", 4.2.11). [N 4, 51; N 4A, 38a]
I-6
|
| 18713 |
halfhemd |
hemd:
humme (Q106p Bemelen)
|
halfhemd, kort overhemd of los linnen borststuk dat onder de halsopeningen van het vest wordt gedragen [frontj] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 32987 |
halm, stengel van de graanplant |
aar:
[aar] (Q106p Bemelen)
|
De graanhalm is de meestal ronde en gelede stengel van de te velde staande graanplant. Hier het algemene woord, dat veelal ook de benaming voor de gehele graanplant is. Een aantal termen (bv. spier, spit, ...) wordt niet alleen gebruikt voor de stengel van de te velde staande graanplanten, maar ook -en blijkens een niet gering aantal aar-opgaven wellicht nog meer- voor de geoogste en gedorste graanstengels, de strohalm; zie de toelichting bij het volgende lemma ''strohalm'' (1.3.2). Veelal zijn ze ook toepasselijk op de grasspriet (zie het lemma ''grasspriet'' (1.5) in aflevering I.3), enkele zelfs op de graankorrel (zie het lemma ''graankorrel'' (2.6) in deze aflevering). Voor een aantal plaatsen werd het tweelettergrepige ''spieren'' als enkelvoud opgegeven. Zie afbeelding 2, a. [N P, 4b; JG 1a, 1b; L 1, a-m; S 12; Wi 13; monogr.]
I-4
|
| 17627 |
hals |
haus:
hàws (Q106p Bemelen)
|
hals [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 17659 |
hand |
hand:
hànd (Q106p Bemelen)
|
hand [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 18256 |
handschoen |
haas:
haejse (Q106p Bemelen)
|
handschoenen, met vier vingers en een duim [vingerwante, haase, hejse] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 21413 |
hard schreeuwen |
hel schreeuwen:
hel sjrieve (Q106p Bemelen)
|
hard schreeuwen; je moet - - anders verstaat hij ons niet [DC 03 (1934)]
III-3-1
|
| 20797 |
haring |
haring:
hieəring (Q106p Bemelen)
|
haring [DC 02 (1932)]
III-2-3
|