| 23780 |
askruisje |
assekruisje:
assenkrüske (L282p Achel)
|
Het Askruisje [assekrüske, esjekruuts]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 23603 |
asperges me |
asperges:
asperges zingen (L282p Achel)
|
Het gezang dat voorafgaand aan de hoogmis gezongen wordt onder de besprenkeling met wijwater: "Asperges me...."of "Vidi aquam...."(in de Paastijd). [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 22897 |
aswoensdag |
aswoensdag:
aswoenzig (L282p Achel)
|
Aswoensdag, de eerste dag van de grote vasten [ésjermitwoch, aesjergoonsdiech, esjelegoonsdich]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 22370 |
autoped |
trottinette (fr.):
trontinet (L282p Achel),
/
trontinet (L282p Achel),
B.v. Hij haauw en trontenèt gekregen van sinderkloas.
trontənèt (L282p Achel),
tro(n)tenet: België.
troͅ(n)tənet (L282p Achel)
|
/ [SND (2006)] || Autoped. || het speeltuig bestaande uit een plankje op twee kleine wielen met een stuurstang waarop men door afzetten met de voet rijdt [autoped, glijer, step, aveseerplankje] [N 112 (2006)] || Trottinette: autoped, step.
III-3-2
|
| 31935 |
avegaar |
kruisboor:
kruisboor (L282p Achel)
|
Grote handboor met schroef- of lepelvormig uitlopend boorijzer dat met een dwarsstang wordt rondgedraaid en dient om zeer diepe en/of wijde gaten te boren. Zie ook afb. 79 en 80. De avegaar wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De wagenmaker boort er onder meer de naven van karwielen mee uit, terwijl de klompenmaker de avegaar gebruikt om er aan de binnenkant van klompen hout mee weg te halen. Dit lemma bevat alleen algemene benamingen voor de avegaar (onder A), de schroefavegaar (onder B) en de lepelavegaar (onder C). Specifieke uitvoeringen van de avegaar zoals die bijvoorbeeld door de kuiper, de klompenmaker en de wagenmaker worden gebruikt, worden behandeld in de paragrafen over de terminologie van deze beroepen. Vgl. voor het woordtype never, dat werd opgegeven door respondenten uit Swalmen, Geulle en Valkenburg (L 331, Q 18, Q 101) ook het Limburgs Idioticon, pag. 176, s.v. never, ø̄Kruisboor. Geh. Kempenlandø̄ en voor het woordtype borendrouw uit Eupen (Q 284) RhWb (I), kol. 1437, s.v. Drau, ø̄das Gestell am Handbohrer, das den eingesetzten Bohrer dreht, Bohrwinde Drehbügelø̄. Met de lepelavegaar werken werd in Hasselt (Q 2) uitbuikeren (ø̜̄ǝt˱bø̜̄.kǝrǝ) genoemd. [N G, 32a; N 53, 167a-c; L 32, 35; A 32, 8; monogr.]
II-12
|
| 23257 |
avondgebed |
avondgebed:
aovetgebed (L282p Achel),
het avondgebed lueit (L282p Achel)
|
De avondklok luidt. [ZND 32 (1939)] || Het avondgebed/avondsgebed met gewetensonderzoek [aovendgebed, aovesgebed, aoëvetsjebed?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 20582 |
avondmaal |
avondskost:
avendskost (L282p Achel),
avondskost (L282p Achel)
|
de laatste maaltijd van de dag, avondeten [ZND 02 (1923)]
III-2-3
|
| 23673 |
avondtriduüm |
avondtridum:
aovettriduum (L282p Achel)
|
Een godvruchtige oefening op drie achtereenvolgende avonden, avondtriduüm. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 20546 |
azijn |
azijn:
azien (L282p Achel)
|
Azijn (kent u hier andere woorden voor). [ZND 42 (1943)]
III-2-3
|
| 33214 |
b. houten roerriek |
schudgaffel:
sxøtgafǝl (L282p Achel)
|
Korte houten riek of gaffel gebruikt om het veevoer in de koeketel of varkensketel om te roeren. Doorgaans, indien aanwezig en bekend, tezamen met de voerriek in gebruik. Soms is het niet meer dan een eenvoudige houten stok of knuppel. Voor brijzel- in brijzelknous, enz. zie de namen voor de veevoerketel in aflevering I.6. [N 18, 31]
I-5
|