| 33945 |
bellen aan het hoofdstel |
bellen:
bɛlǝ (L420p Rotem)
|
Soms kunnen er aan een hoofdstel bellen bevestigd worden, maar meestal gebeurt dat niet bij boerenpaarden. [N 13, 39]
I-10
|
| 23199 |
beloken pasen |
beloken pasen:
beloken pōschen (L420p Rotem),
en lijk vêtement
beloke penschen (L420p Rotem)
|
Beloken Pasen (zondag na Pasen). [ZND 17 (1935)]
III-3-3
|
| 32572 |
bemesten |
bemesten:
bǝmęstǝ (L420p Rotem),
mesten:
męstǝ (L420p Rotem)
|
De in dit lemma opgenomen woorden betekenen "mest in het land doen, het land vruchtbaar maken met stalmest". Ze worden doorgaans gebruikt in combinatie met "akker", "(stuk) land" e.d., ook al is dit object - behoudens een enkele uitzondering - bij de onderstaande woordtypen er niet bij vermeld. Voor mesten in de zin van "mest naar het land brengen" en "mest over het land uitspreiden" zie men de lemmata mest uitrijden en mest verspreiden. [JG 1a + 1b; N 11, 14; N 11A, 1; L 1a -m; L 31, 18; S 23; mongr.]
I-1
|
| 25103 |
benauwd en vochtig weer |
broeierig (weer):
brø̄ərex wēͅr (L420p Rotem),
laf (weer):
laf (L420p Rotem),
làf (L420p Rotem)
|
lucht bij vochtig en warm zomerweer [graslucht] [N 22 (1963)] || warm, benauwd en vochtig weer (in de zomer) [bederfelijk, voos, smoel, zoel, zuul, broejerig, luimerig, mottig, moddelwarm, zomig] [N 22 (1963)] || zwoel [ZND 08 (1925)]
III-4-4
|
| 30190 |
bepleisteren |
bekleden:
bǝklɛjǝ (L420p Rotem)
|
De gevlochten vulling van een vak of wand met leemspecie bestrijken. In L 320a gebeurde het 'bezetten' met leem, kalk en haren die door de kapper bijeengespaard waren. Het aanbrengen van de leem werd in Q 121 door de 'leemklener' ('lēmklęǝnǝr') gedaan, in Q 96a en Q 96c door de 'plakker' ('pl'kǝr'). Zie voor het woordtype '(be)klenen' ook RhWb IV, kol. 705 s.v. 'klennen ii': ø̄Lehm in die Gefachwand schmieren, plästern.ø̄ Het woordtype 'spervelen' (Q 30) is een afleiding van het woord 'spervel', de benaming voor een rechthoekig plankje met aan de onderzijde een handvat dat wordt gebruikt bij het bepleisteren van muren. Zie ook het lemma 'Speciebord'. [S 21; L 1a-m; N 4A, 53h; N F, 56d; N 31, 45c; monogr.]
II-9
|
| 25965 |
bergmolen |
bergmolen:
bɛ̄r(ǝ)x[molen] (L420p Rotem)
|
Een bovenkruier die op en voor een gedeelte in een kunstmatige heuvel is gebouwd. Zie ook afb. 8. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -ømolenŋ het lemma ɛmolenɛ.' [N O, 32d; Sche 5; monogr.]
II-3
|
| 24916 |
bergx |
bergen (mv.):
mv.!
bèrrəch (L420p Rotem)
|
berg (bergen) [RND]
III-4-4
|
| 21527 |
bericht |
tijding:
ich heb diejing gekriégen (L420p Rotem)
|
Ik heb tijding (ting, teng, enz.) gekregen. [ZND 08 (1925)]
III-3-1
|
| 19540 |
berkenbezem |
berkenbezem:
berkəbɛsəm (L420p Rotem),
be̝ͅrkəbeͅsəm (L420p Rotem)
|
bezem gemaakt van berketwijgjes (rijsbezem, berkenbezem, berkenboender) [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 18060 |
beroerte |
beslag:
beslaag kriegen (L420p Rotem)
|
een beroerte, een geraaktheid krijgen [ZND 32 (1939)]
III-1-2
|