| 32875 |
zwadkeerder, beugel |
beugel:
bø̄gǝl (L426z Holtum)
|
De doorgaans metalen beugel, vastgemaakt onderaan de steel van de zeis, die dient om het afgemaaide gras, dat door de rug en de hak van het blad en door de steel wordt meegenomen, te ondersteunen, zodat het links van de maaier in een gezwad komt te liggen. Bij het maaien van gras is een dergelijke beugel niet onontbeerlijk en vaak ook jong of overgenomen van ànder maaiwerk (graan, boekweit, evie). De beugel is meestal een gebogen stuk stevig ijzerdraad, soms ook wel een tak of een gebogen latje. Zie afbeelding 4, nummer A5 en B5. Grotere beugels, die derhalve doorgaans niet voor het maaien van gras, maar voor het maaien van graangewassen met name in de Belgische Kempen werden gebruikt, waren soms voorzien van een lap (vergelijk de opgave drapeau) of een stuk jute, of van haken of tanden; in het laatste geval werden ze wolf genoemd. Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat, tenminste oorspronkelijk, ook de kam-benamingen voor de zwadkeerder zijn ontstaan vanwege dergelijke tanden of haken aan de beugel. [N 18, 67f; JG 1a, 1b, 2c, A 14, 3; L 45, 3; monogr.]
I-3
|
| 18537 |
zwart pak |
zwart pak:
sjwart pak (L426z Holtum)
|
pak, zwart ~, bestaande uit korte jas, vest en gestreepte broek [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 34036 |
zwartbonte koe |
zwarte koe:
zwartǝ [koe] (L426z Holtum)
|
Zie voor de fonetische documentatie van (koe) het lemma ''koe'' (3.3.1). [N 3A, 126]
I-11
|
| 34037 |
zwartbonte koe met scherp gescheiden witte en zwarte banen |
bonte:
bǫntǝ (L426z Holtum)
|
[N 3A, 127]
I-11
|
| 34040 |
zwarte koe met geheel witte kop |
witkop:
wetkǫp (L426z Holtum)
|
[N 3A, 130a]
I-11
|
| 34041 |
zwarte koe met witte kop en zwarte vlekken om de ogen |
blaar:
blǭr (L426z Holtum)
|
[N 3A, 130b]
I-11
|
| 33995 |
zweep |
smik:
šmek (L426z Holtum)
|
Voorwerp om het paard aan te drijven, bestaande uit een steel (cf. lemma Steel) en een snoer (cf. lemma Snoer). [JG 1a, 1b, 2b, 2c; L 8, 141; L 14, 31; L B2, 244; N 13, 94; S 47; Wi 5, 10; monogr.]
I-10
|
| 34214 |
zweep van de koeherder |
smik:
šmek (L426z Holtum)
|
Zweep om bijvoorbeeld de koeien naar de stal te brengen. [N 18, 146]
I-11
|
| 18056 |
zweet |
zweet:
zjweit (L426z Holtum)
|
zweet [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 32841 |
zwenghout, spoorstok |
warshout:
wē̜rshǫu̯t (L426z Holtum)
|
Het dwarshout waaraan van voren de strengen of trekkettingen van het paard bevestigd zijn en dat van achteren aan een akkerwerktuig (ploeg, eg, e.d.) gekoppeld is. Zie afb. 98. [JG 1b + 1c + 1d + 2c; JG 2b-4, 3; N 11, 34a; N 11A, 103 + 103e; N 17, 69a add.; L 34, 11 add.; L 49, 26 add.; A 30, 26 add.; G 1, 26 add.; div.; monogr.]
I-2
|