| 33169 |
aardappelogen |
ogen:
ou.gǝ (Q072p Beverst)
|
De donkergekleurde puntjes aan de aardappelvrucht waarin de uitlopers zich vormen. Ze worden bij het schillen weggehaald; de aardappels worden dan "gepit" of "geput". [JG 1a]
I-5
|
| 33209 |
aardappelraper |
raper:
rǭpǝr (Q072p Beverst)
|
Degene die de aardappelen opraapt. [N 12, 22b; monogr.]
I-5
|
| 33211 |
aardappelriek, algemeen |
aardappel(en)riek:
ēi̯dapǝlrek (Q072p Beverst),
riek:
rik (Q072p Beverst)
|
Riek met bolletjes ("kogeltjes") aan de uiteinden van de tanden, om aardappelen mee te verplaatsen, maar ook wel gebruikt om te rooien. Doorgaans heeft de aardappelriek negen tanden, de bietenriek zes, die wat verder uit elkaar staan, en de speciale riek om te rooien vier of vijf. Soms zijn de tanden van de laatste plat (en dan lijkt deze sterk op de Voerriek), terwijl die van de algemeen gebruikte riek rond zijn. Vergelijk ook het lemma Mestriek in aflevering I,1, blz. 8-10 en het lemma Bietenrek in deze aflevering. [N 18, 25a, 25b en 58; JG 1c, 2c; A 28, 3a; Lu 6, 3a; monogr.]
I-5
|
| 33208 |
aardappelrooier |
steker:
stē̜.kǝr (Q072p Beverst)
|
Degene die de aardappelen uitsteekt. De regelmatige voorvoegsels aardappel- en patatte- zijn weggelaten. [N 12, 22a; monogr.]
I-5
|
| 33168 |
aardappelschil |
schil:
šęl (Q072p Beverst)
|
Het velletje van de vrucht van de aardappel. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-5
|
| 33164 |
aardappelstruik |
struik:
strǭ.k (Q072p Beverst)
|
Het geheel van de aardappelplant of aardappelbos: wortels, stengels. bladeren en bloemen. In het lemma en op de kaart is aangetekend waar zich de opvallende monoftong /u/ bevindt in struik, terwijl men een diftong of palatalisering zou verwachten; zie Stevens 1951, 249. Voor de fonetische documentatie van de typen aardappel en patat, zie het lemma Aardappel. [N 12, 5; JG 1a, 1b; A 23, 17c; Lu 1, 17c; monogr.]
I-5
|
| 33199 |
aardappelziekten |
kwade locht:
kǫi̯ lǫx (Q072p Beverst
[(soort schimmelziekte Vroeger de algemene naam)]
)
|
Door de intensieve cultuur van aardappelen en omdat men de pootaardappelen won uit de oogst van eigen veld van het jaar ervoor, was de aardappelplant bijzonder vatbaar voor allerlei ziekten. Het aantal ziekten is dan ook zeer groot en het aantal opgaven voor aardappelziekten navenant. Aan de hand van de opgaven is hier de volgende indeling aangehouden: schimmel- en bacterieziekten, virusziekten en voedingsziekten, telkens, waar mogelijk met enkele onderafdelingen. De bijzonderheden worden in het corpus van het lemma gegeven. Vergelijk ook het WBD, I, aflevering 8, 1478-1480. [N 12, 8; monogr.]
I-5
|
| 33482 |
aardbei |
aardebber:
ijed-ɛbər (Q072p Beverst),
ebber:
ɛbər (Q072p Beverst)
|
[DC GV (1935) M] [ZND 19A (1936)]
I-7
|
| 24922 |
aarde, grond |
aarde:
eət (Q072p Beverst)
|
aarde [ZND A1 (1940sq)]
III-4-4
|
| 17653 |
aars |
kont:
kǫ.nt (Q072p Beverst)
|
[JG 1a, 1b; N 8, 13, 32.9 en 35]
I-9
|