| 19717 |
was |
was:
was (L366p Gruitrode)
|
Afscheidingsprodukt uit de wasklieren van de bijen. Voorheen werd de bijenwas veel gebruikt als grondstof voor kaarsen. Momenteel wordt de bijenwas als grondstof vaak vervangen door plantenwas of belangrijk goedkoper te produceren chemicaliën. Nog steeds is de bijenwas van belang voor de bereiding van zalven, kosmetische produkten en boenwas, voor het modelleren van gietvormen en voor medische toepassingen. [N 63, 121a; JG 1a+1b; JG 2b-5; Ge 37, 52; Ge 37, 145; monogr.]
II-6
|
| 19714 |
wasbord |
schromp:
hard wrijven op een sjròmp Ge mootsj ins hiêre wi-j di-j diêr sjròmpt Det gesjròmp is neet (viêr) aan te hiêre
sjròmp (L366p Gruitrode)
|
een geribbelde en zinken wasplank
III-2-1
|
| 19669 |
wasknijper |
lijnwaadspinnetje:
li-jvespinke (L366p Gruitrode),
pinnetje:
pinke (L366p Gruitrode),
ook kortweg
pinke (L366p Gruitrode),
spaantje:
spēͅnkəs (L366p Gruitrode)
|
klemmende houtjes om de wasch op de drooglijn vast te maken [ZND 36 (1941)] || wasknijper
III-2-1
|
| 19715 |
waslijn |
wasdraad:
Mo zag: Vèèg mich de wasdroad ins driêg, dan kan ich seffes het li–jvendsj bûtenhange
wasdroad (L366p Gruitrode)
|
waslijn
III-2-1
|
| 32545 |
wasmand |
lijnwaadsmand:
lējvǝsman (L366p Gruitrode)
|
In het algemeen een van twee oren voorziene, ronde of ovale mand voor wasgoed. De wasmand was vaak van witte wissen gemaakt. Zie ook afb. 286. [N 20, 50; N 40, 95; N 40, 106; N 40, 107; N 40, 108; N 20, 48 add.; monogr.]
II-12
|
| 19457 |
waterdamp, wasem |
damp:
damp (L366p Gruitrode, ...
L366p Gruitrode,
L366p Gruitrode),
domp:
soms hoort men dimp
dòmp (L366p Gruitrode),
wasem:
wāzem (L366p Gruitrode)
|
damp [ZND 33 (1940)] || Zichtbaar gasmengsel dat bij het koken van water opstijgt (damp, blaak) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 30318 |
waterdorpel |
vensterdorpel:
venstǝrdęrpǝl (L366p Gruitrode)
|
Horizontale laag bakstenen of natuursteen aan de onderkant van een raamkozijn. De waterdorpel wordt vooral toegepast bij zeer dikke muren. Wordt de dorpel uit bakstenen samengesteld, dan worden deze gemetseld in de vorm van een afwaterend gestelde rollaag. Zie ook afb. 57e. In Q 194 werd voor een waterdorpel gebruik gemaakt van 'ijzerklinkers' ('īzǝrklēŋkǝrs'), in K 353 van arduin. [N 55, 44c; N 32, 12c; L 31, 12a; monogr.; S 39, add.; A 46, 10c, add.]
II-9
|
| 20484 |
waterige kost |
brats:
brétsj (L366p Gruitrode),
proddel:
próddel (L366p Gruitrode),
prots:
proetsj (L366p Gruitrode),
schotelwater:
Ze zatten òs doa wat sjutelwater viêr, buu deste Maastreecht kos duur zeen (zo dun was ze)
sjutelwater (L366p Gruitrode),
slobber:
slòbber (L366p Gruitrode)
|
slobber; Hoe noemt U: Waterachtig voedsel (zwans, zwadder, zwadderatie, slidder, slierp, slobber, slobbering) [N 80 (1980)] || zeer dunne soep
III-2-3
|
| 19510 |
waterketel, moor |
moor:
mūr (L366p Gruitrode),
De muur stòng oppe stoaf te zòngele
muur (L366p Gruitrode)
|
de gewone ketel om water te koken (fr. bouilloire) [ZND 36 (1941)] || waterketel
III-2-1
|
| 18128 |
waterpokken |
wijnpokken:
wijnpokken (L366p Gruitrode),
windpokken:
windpokken (L366p Gruitrode)
|
Waterpokken: besmettelijke ziekte waarbij rode vlekjes op de huid ontstaan die in blaartjes overgaan (windpokken, wijnpokken, respok). [N 84 (1981)]
III-1-2
|