| 20647 |
slappe koffie |
schotelwater:
Spottend: sjòttelwater = afwaswater
sjòttelwater (L322p Haelen),
zauwel:
zauwel (L322p Haelen)
|
Slappe koffie (lierie, loerie, zwadder, zwoelie, poelie, poelespaat, poelieprats, laarie, paalie, pèùjt, merriezèèjk?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 18411 |
slappe vilten hoed |
slappe hoed:
sjlappe hood (L322p Haelen)
|
hoed, slappe, vilten ~ met deuk [lösjhood, scheurhood] [N 25 (1964)]
III-1-3
|
| 32573 |
slecht bemesten |
slecht scheren:
šlɛx(t) šē̜rǝ (L322p Haelen)
|
Het gebruik van weinig of geen mest of van mest van slechte kwaliteit heeft tot gevolg dat de opbrengst gering is en de grond uiteindelijk uitgeput raakt. Een gevolg hiervan is weer dat het bedrijf er op achteruit gaat. Als redenen voor slechte bemesting kunnen genoemd worden: armoede, gierigheid of ondeskundigheid. [N 11, 26; N 11A, 31; JG 1b add.]
I-1
|
| 33751 |
slecht gesneden hengst |
klophengst:
klǫpheŋs (L322p Haelen),
piet:
pit (L322p Haelen)
|
Bij de piet is slechts één teelbal uitgesneden; men kan daarom spreken van een halfgelubde hengst. Bij de klophengst zijn één of beide zaadballen niet uit de buikholte ingedaald; hij mag niet voor de kweek gebruikt worden, omdat dit erfelijk is, en wordt door het verbrijzelen der teelballen met een houten hamer ongeschikt gemaakt tot de voortteling. Wie veel fokmerries bezit, gebruikt wel eens een klophengst om uit te proberen of de merries hengstig zijn en alzo de kostbare dekhengsten te sparen. [JG 1a, 1b; N 8, 20, 61a en 61b; monogr.]
I-9
|
| 18946 |
slecht mens, slechte kerel |
onmens:
onmiens (L322p Haelen)
|
iemand met een slecht karakter [schoef, schobbert, ontmens, galgenaas, slechterik, schoefel] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 33828 |
slecht van bouw |
haverkist:
haverkist (L322p Haelen)
|
De antwoorden van de correspondenten doelen vooral op een hol paard met ingevallen flanken en uitstekende heupen. Vgl. het lemma ''harmonisch van bouw'' (4.3.1). [N 8, 62k, 62l en 78a]
I-9
|
| 25152 |
slecht weer, hondenweer |
hondsweer:
hondjswéér (L322p Haelen),
schuiverachtig:
sjōēvəlèchtəch (L322p Haelen),
sjōēvərèchtəch (L322p Haelen),
sjuverechtig (L322p Haelen),
slecht (weer):
sjlècht (L322p Haelen, ...
L322p Haelen)
|
ruw en regenachtig, gezegd van het weer [lobbig, schouw] [N 81 (1980)] || slecht weer [hondewaer] [N 07 (1961)] || slecht, gezegd van het weer [skeut, vut] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 19355 |
slechtgehumeurd (zijn) |
chagrijnig:
sjegreinig (L322p Haelen),
gallig:
gellig (L322p Haelen),
neutelijk:
neutelik (L322p Haelen)
|
knorrig of boos zonder dat daar een geldige reden voor is [kummelijk, grimmig, gemelijk, gaperig] [N 85 (1981)] || slecht gehumeurd, een slecht humeur hebbend [druilig, miezig, dof, paf, chagrijnig] [N 85 (1981)] || uit zijn humeur, knorrig [gallig, gichtig, drollig, knorrig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 22344 |
slee |
slee:
sjlei (L322p Haelen)
|
Een voertuig op twee evenwijdige metalen of met metaal beslagen ribben dat glijdend wordt voortbewogen over ijs of sneeuw [slee, slet, nar]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 24552 |
sleedoorn |
sleen:
Veldeke
sjlaen (L322p Haelen)
|
De doornachtige heester met langwerpige bladeren en harde blauwe wrange vruchten (sleedoorn, sleepruin, sleien, trekkebek, bels, slendoorn, slien, biels). [N 82 (1981)]
III-4-3
|