| 17962 |
schop |
stamp:
iemand ne staamp gèève (L352p Hechtel)
|
Trap: harde stoot met de voet (trap, schop, stamp, tree, tritt) [N 108 (2001)]
III-1-2
|
| 33422 |
schop, afdak voor landbouwgereedschappen |
karreschop:
kē̜ ̞rǝsxǫp (L352p Hechtel),
schop:
sxop (L352p Hechtel),
sxǫp (L352p Hechtel),
šǫp (L352p Hechtel)
|
Het gedeelte van de boerderij-gebouwen waarin het los gereedschap, de karren, wagens en werktuigen worden opgeslagen. Soms stond deze bergplaats op zichzelf, maar doorgaans was ze tegen de schuur aangebouwd en bestond ze uit een groot afdak, zonder muren. Scherf is een contaminatie van ''schelf(t)'' en ''scherm''. Schaldij is eigenlijk "binnenplaats". Zie ook de plattegronden bij paragraaf 1.2. [N 5A, 73c en 80a; N 5, 105a, 106 en 107; JG 1a, 1b, 1c, 2a, 2b en 2c; L 1a-m; L B1, 179; L 6, 56 en 57; L 12, 1; L 19a, 11; Gwn 4, 1; S 1 en 50; monogr.]
I-6
|
| 17961 |
schoppen |
schoppen:
wegschoppen (L352p Hechtel),
stampen:
stampen (L352p Hechtel)
|
stampen: hoe zegt ge als ge iets met een voetbeweging verwijdert b.v. een hond weg... [ZND 42 (1943)]
III-1-2
|
| 22754 |
schoppen in het kaartspel |
schoppen:
schuppen (L352p Hechtel, ...
L352p Hechtel)
|
Schoppen: Hoe heet schoppen heer of schoppen koning (in een kaartspel)? [ZND 42 (1943)]
III-3-2
|
| 18016 |
schor |
hees:
hieəs (L352p Hechtel)
|
Schor [zijn] (hees, gram). [N 109 (2001)]
III-1-2
|
| 31694 |
schors |
schil:
sxęl (L352p Hechtel
[(van een dennenboom)]
),
schors:
sxǫrs (L352p Hechtel)
|
De ruwe buitenkant van de stam en takken van een boom. In sommige dialecten bestaat er een verschil in benaming tussen de schors van naaldbomen en die van andere bomen. Het betreft de plaatsen Lommel (K 278), Paal (K 357), Neerpelt (L 312), Overpelt (L 314), Hechtel L 352), Peer (L 355), Neerglabbeek (L 367), Houthalen (L 414), Hasselt (Q 2) en Martenslinde (Q 89). De schors van de naaldboom wordt daar met een locale uitspraakvariant van het woordtype schil aangeduid, de schors van andere bomen met die van schors. In Lanklaar (L 422) wordt het woord schaal (šal) alleen voor de schors van dennenbomen gebruikt [N 50, 8a-b; N 75, 83d; A 45, 32; L 34, 54a-b; monogr.]
II-12
|
| 19508 |
schoteltje |
schoteltje:
schø̄təlkə (L352p Hechtel, ...
L352p Hechtel),
schø̄təlkən (L352p Hechtel),
schüləkə (L352p Hechtel),
sxø̄təlkə(n) (L352p Hechtel),
sxøləkə (L352p Hechtel),
tas:
tas (L352p Hechtel),
telloortje:
telürkə (L352p Hechtel)
|
een kopje met een schoteltje [ZND 34 (1940)] || schoteltje [ZND 34 (1940)], [ZND 45 (1946)]
III-2-1
|
| 17638 |
schouderblad |
schouderblad:
schoaerblááed (L352p Hechtel)
|
Schouderblad: een der beide, driehoekige platte beenderen op de bovenrug die de schouders helpen vormen (schouderblad, schoft. schug). [N 106 (2001)]
III-1-1
|
| 33783 |
schouders |
schouder(s):
sxǭ.rǝ (L352p Hechtel),
šǭ.rǝn (L352p Hechtel)
|
De schouder loopt van de schoft naar beneden in een punt uit. Zie afbeelding 2.18. [JG 1a, 1b; N 8, 32.1 en 32.2]
I-9
|
| 33059 |
schoven binden |
binden:
bę.nǝ (L352p Hechtel)
|
Het werk van de binder die achter de zichter aankomt en die om de hoeveelheid halmen die de zichter afgetrokken heeft twee (soms ook één) banden doet en zo de garven, gebonden schoven, maakt. Wanneer het graan met de zeis gemaaid wordt en de aflegger achter de maaier aankomt, worden het "afleggen", het "vormen" en het "binden" vaak in één doorgaande handeling uitgevoerd. Jassen en kassen worden (elders) ook gebruikt voor het opzetten en samenbinden van de korenhokken, zie het lemma ''schoven opzetten in een hok'' (4.6.13). De volgorde van de varianten van het type binden is: a. consonantcluster: -nd-/-ndj-/-]d, -n-, -nj-, -]-; b. vocalisme: -e-, -ę-, -ęi̯-, -ē-, -i-.' [N 15, 15d, 15e2 en 20; JG 1a, 1b; A 23, 16.2; L 1 a-m; L 1u, 15; L 48, 34.2; Lu 1, 16.2, Lu 2, 34.2; monogr.]
I-4
|