| 25145 |
hagelsteen, hagelkorrel |
hagelsteen:
hagelschtee (Q113p Heerlen),
(mv. -schting).
hagelschtee (Q113p Heerlen)
|
hagelsteen [SGV (1914)] || hagelsteen, hagelkorrel [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 25221 |
hagelx |
hagel:
hagel (Q113p Heerlen)
|
hagel [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 29735 |
hagen |
opzetten:
opzętǝ (Q113p Heerlen)
|
De vormelingen opstapelen op het hagebed. De stenen worden daartoe schuin en kruisgewijs op hun kant gezet, kop op kop. Op deze wijze kan de wind gemakkelijk tussen de openingen spelen en het droogproces versnellen (Schuddinck, pag. 102). De woordtypen vlaggen (P 48) en hallen (L 315, L 355) duiden waarschijnlijk het stapelen van stenen onder rietmatten of in een haaghut aan. Zie ook het lemma ɛrietmattenɛ.' [N 98, 101; N 98, 106; L 1a-m; L 26, 10; S 12; monogr.; N 98, 101 add.]
II-8
|
| 27379 |
hak |
hak:
hak (Q113p Heerlen
[(Emma / Oranje-Nassau I-IV)]
, ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q113p Heerlen),
pollevie:
pǫlǝvi (Q113p Heerlen)
|
Algemene benaming voor het werktuig dat de mijnwerker gebruikt voor het loshakken van het gesteente en de steenkool. Rond de eeuwwisseling gebruikte men op de Oranje-Nassaumijnen in de regel de kruishouweel, terwijl men in en na de Eerste Wereldoorlog bijna volledig overging op de eenarmige Belgische hak. De "hak" bezat volgens een invuller uit Q 121 aan één kant een punt en aan de andere kant een hamer; het werktuig werd, voor de persluchthamer zijn intrede deed, op de Domaniale mijn gebruikt om de kolen los te slaan. Het woordtype "pik" van de Belgische respondenten is specifiek van toepassing op een dergelijke, eenarmige hak. De term "snijhamer" was volgens Loontjens (pag. 39) op de mijn Hendrik een verouderde benaming voor een kolenhak. [N 95, 732; N 95, 760 add.; monogr.; Vwo 360; Vwo 596] || De verhoging, al of niet geheel of gedeeltelijk van leer, onder de hiel van de voet. [N 60, 233c; N 60, 126a; N 60, 169a; L 48, 28a; L 48, 28b; L 1a-m; L 1u, 82; L 5, 50; N 7, 37b; L 29, 42; monogr.]
II-10, II-5
|
| 18180 |
hak van een schoen |
hak:
der hak van inne schoon (Q113p Heerlen),
hak (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen,
Q113p Heerlen),
hàk (Q113p Heerlen),
[van schoen?, rk]
hak (Q113p Heerlen),
pollevie:
pollevie (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen)
|
hak van de schoen [N 07 (1961)] || hak van een schoen [pollevie, plevie, hiel] [N 24 (1964)] || hiel
III-1-3
|
| 25455 |
hakbak |
hakbak:
hakbak (Q113p Heerlen)
|
De ladevormige houten bak met open voorzijde waarin het vlees fijngekapt wordt. [N 28, 114]
II-1
|
| 18791 |
haken |
hakelen:
häkele??? (Q113p Heerlen)
|
haken (ww.) [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 28863 |
haken en ogen |
haak en oog:
hǭk ɛn ōx (Q113p Heerlen),
krammen en ogen:
krɛm ɛn ōgǝ (Q113p Heerlen)
|
Kleine metalen haakjes en ringetjes die, langs de zomen van kledingstukken genaaid, dienen om deze te sluiten. [N 62, 51; L 1a-m; L 24, 40b; L 49, 25; MW; S 11]
II-7
|
| 33301 |
hakken, wieden met de hak |
hakken:
hakǝ (Q113p Heerlen)
|
Met een hak de grond tussen (rijen van) opgroeiende planten bewerken, met het doel deze luchtig te maken en van onkruid te zuiveren. [N 15, 5; JG 1a, 1b; monogr.]
I-5
|
| 19692 |
hakmes |
heep:
(Een tuin??
hiep (Q113p Heerlen),
Verklw. hieëpke
hieëp (Q113p Heerlen)
|
bijl || heep (bijl) [SGV (1914)]
III-2-1
|