| 25145 |
hagelsteen, hagelkorrel |
hagelkoren:
haagelkjon
hōͅgəlkjoͅn (Q077p Hoeselt),
hoageljeun (= meervoud)
hōͅgəlkjøn (Q077p Hoeselt),
hoagelkwon
hōͅgəlkwoͅn (Q077p Hoeselt)
|
hagelsteen, hagelkorrel [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 25245 |
hagelsteen, hagelkorrel (mv.) |
hagelsteen:
hogelsteen (Q077p Hoeselt),
hôgelsteen (Q077p Hoeselt),
hôgəlsteen (Q077p Hoeselt)
|
hagelsteen, zo dik als ... [ZND 26 (1937)]
III-4-4
|
| 29735 |
hagen |
hagen:
hǭgǝ (Q077p Hoeselt)
|
De vormelingen opstapelen op het hagebed. De stenen worden daartoe schuin en kruisgewijs op hun kant gezet, kop op kop. Op deze wijze kan de wind gemakkelijk tussen de openingen spelen en het droogproces versnellen (Schuddinck, pag. 102). De woordtypen vlaggen (P 48) en hallen (L 315, L 355) duiden waarschijnlijk het stapelen van stenen onder rietmatten of in een haaghut aan. Zie ook het lemma ɛrietmattenɛ.' [N 98, 101; N 98, 106; L 1a-m; L 26, 10; S 12; monogr.; N 98, 101 add.]
II-8
|
| 27379 |
hak |
hak:
hak (Q077p Hoeselt),
krebber:
krɛbǝr (Q077p Hoeselt)
|
Werktuig om de grond los te hakken, spade met een gekromd blad. Het gereedschap had een algemeen doel en diende, behalve om te wieden, ook voor andere doeleiden, zoals het schrapen (van strooisel of mest), het egaliseren van te diep uitgereden karresporen, het aanhogen van aardappelen (vergelijk het lemma Aanaardhak), enz. Deze nevendoeleinden zijn hier en daar in de benamingen terug te vinden. [N 11, 88; N 12, 45; N 15, 4 en 6a; N 18, 37, 40 en 41; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 42, 40; monogr.]
I-5
|
| 18180 |
hak van een schoen |
vers:
vaas (Q077p Hoeselt)
|
hak van een schoen [pollevie, plevie, hiel] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 32878 |
hak van het blad van de zeis |
hak:
hak (Q077p Hoeselt),
vars:
vā.s (Q077p Hoeselt)
|
Het brede uiteinde van het blad van de zeis, aan de zijde van de arend. Zie afbeelding 5, nummer 2. Sommige opgaven hebben betrekking niet alleen op het puntige uiteinde van de snede aan de zijde van de arend, maar op de gehele brede zijde van het blad, doorlopend tot de rug. Van een dergelijke toevoeging is sprake bij: vars 113, 115, 117, 118a, 172, 173, 176a, 179, 182, 219, 177, 186, 223, Q 73, 157a, 160, 161, 164, 166, 240; voet: L 324. [N 18, 68b; JG 1a, 1b; monogr.]
I-3
|
| 18791 |
haken |
crocheteren (<fr.):
krosjtjèrre (Q077p Hoeselt)
|
Manier van handwerken waarbij met een metalen pen met een weerhaak een lussenweefsel wordt vervaardigd (haken, crocheteren, stroppen) [N 79 (1979)]
III-1-3
|
| 28863 |
haken en ogen |
haken en ogen:
wakǝn ɛn ōgǝn (Q077p Hoeselt)
|
Kleine metalen haakjes en ringetjes die, langs de zomen van kledingstukken genaaid, dienen om deze te sluiten. [N 62, 51; L 1a-m; L 24, 40b; L 49, 25; MW; S 11]
II-7
|
| 33301 |
hakken, wieden met de hak |
hakken:
hakǝ (Q077p Hoeselt),
uitkrebben:
ǫu̯.tkrębǝ (Q077p Hoeselt)
|
Met een hak de grond tussen (rijen van) opgroeiende planten bewerken, met het doel deze luchtig te maken en van onkruid te zuiveren. [N 15, 5; JG 1a, 1b; monogr.]
I-5
|
| 33153 |
haksel |
gekapt stro:
gekapt [stro] (Q077p Hoeselt),
haksel:
hɛ.ksǝl (Q077p Hoeselt),
hɛksǝl (Q077p Hoeselt),
kepsel:
kɛpsǝl (Q077p Hoeselt)
|
Het kortgehakte stro, op de snijbok of in de hakselmachine, werd vroeger, samen met haver, gekookt en aan de beesten gevoerd. Als het iets grover gesneden was werd het ook wel als strooisel in de potstal gebruikt. Zie ook het lemma ''bussel kort stro'' (6.1.29). Zie voor de fonetische documenatie van het woorddeel [stro] het lemma ''stro'' (6.1.24). [JG 1b, 2c; L 1, a-m; L 26, 11; S 12; Wi 51; monogr.]
I-4
|