| 33124 |
schoven ontbinden |
losmaken:
lǫsmākǝ (L426z Holtum)
|
Voordat men met het eigenlijke dorsen begint, worden de banden van de schoven losgemaakt. Eerst wordt tenminste de kopband weggenomen van de bovenste laag van het bed. De zegsman van L 294 gaf dit uidrukkelijk op. Maar het komt ook voor dat men de schoven pas ontbindt als men een tijdje gedorst heeft, voordat men de schoven voor de eerste keer keert of opschudt. Dat laatste is steeds in het onderstaande lemma aangegeven. De zegslieden maakten wel melding van dit gebruik zonder het evenwel te benoemen in L 265, 422, 427, 429a, P 107a, 175, Q 14, 77, 78, 99* en 111. [N 14, 23 a en b; monogr.]
I-4
|
| 33068 |
schoven opzetten in een hok |
hopen (ww.):
hø̜i̯pǝ (L426z Holtum)
|
In dit lemma komen de benamingen voor het opzetten van de stuiken aan de orde. Vergelijk ook aflevering I.3 over het opzetten van oppers, heukelingen, enz. in de weidebouw. Ook hier wordt verwezen naar het zelfstandig naamwoord in het volgende lemma. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds schoven. Ook wanneer het resultaat van de handeling, i.c. de stuik, in het woordtype voorkomt, wordt dat woord steeds fonetisch gedocumenteerd, daar immers het getal niet overeenkomt met dat van het lemma ''graanhok, struik, mandel'' (4.6.14). Enig materiaal van "haver opzetten" is hier ingebracht, waar nodig met een aantekening. [N 15, 28; JG 1a, 1b, 2c; A 23, 16.2; L 48, 34.2; Lu 1, 16.2; Lu 2, 34.2; monogr.]
I-4
|
| 21368 |
schreeuwen |
kweken:
kwēkǝ (L426z Holtum),
kwē̜kǝ (L426z Holtum),
schreeuwen:
šrēǝvǝ (L426z Holtum)
|
Het schreeuwen van een varken ten teken van honger of bij het slachten. [N 19, 24; JG 1a, 1b; N 76, 33; monogr.; N 19, Q 111 add.]
I-12
|
| 19501 |
schuifgrendel |
schoude:
sjaw (L426z Holtum)
|
schuifgrendel [N 07 (1961)]
III-2-1
|
| 23385 |
schuifje van de biechtstoel |
schuif:
sjuuf (L426z Holtum, ...
L426z Holtum)
|
Het afsluitbare traliewerk, de schuif in de biechtstoel. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 25230 |
schuilgaan van de maan |
kruipt achter de wolken:
de maan krup achter de wolken (L426z Holtum)
|
baaien van de maan, in de betekenis van de maan gaat schuil in een wolk; betekenis/uitspraak [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 21370 |
schuld |
schuld:
sjout (L426z Holtum)
|
Geldschuld, schuld die men nog moet betalen [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 21674 |
schuld zonder papieren |
niet vastgelegd zijn:
neet vasgəlag (L426z Holtum)
|
schuld die niet schriftelijk is vastgelegd [handschuld?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 18102 |
schurft |
schurft:
sxørf (L426z Holtum)
|
Een zeer hardnekkige, heftig jeukende huidaandoening, die kan leiden tot sterke vermagering en zelfs tot totale uitputting van de aangetaste dieren. Schurft wordt veroorzaakt door verschillende soorten mijten, voor ieder dier weer verschillend. Zie ook het lemma ''schurft'' in wbd I.3, blz. 479-481. [N 3A, 89; N 52, 13; A 48A, 26; monogr.]
I-11
|
| 33373 |
schutting naast de koeienstand |
slagpaal:
šlāxpǭl (L426z Holtum)
|
Om de koeienstand af te scheiden van de gang ernaast is er een schutting, een lage muur of een paal of plank aangebracht. De benamingen kunnen vaak ook van toepassing zijn op de scheiding tussen twee paarden in de paardestal. [N 5A, 38d]
I-6
|