e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... plaats=Kinrooi

Overzicht

Gevonden: 2913

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
beroerte beslag: beslaach kriege (Kinrooi), beslaag (Kinrooi, ... ) Beroerte: verlamming veroorzaakt door uitstorting van bloed in de hersenen (beroerte, beslag, slag). [N 107 (2001)] || een beroerte, een geraaktheid krijgen [ZND 32 (1939)] III-1-2
berrie ber(ri)g: bø̜rx (Kinrooi), (mv)  bø̜rgǝ (Kinrooi), karber(ri)g: kɛrbø̜rǝx (Kinrooi) Elk van de twee bomen van de hoog- en stortkar waartussen het paard gespannen werd. De berries van de hoogkar verschillen essentieel van die van de stortkar: bij de eerste lopen de berries onder de hele bak door en maken ze er deel van uit (de zijwanden worden erop vastgezet), terwijl bij de tweede de berries tot halverwege de bak lopen en een aparte constructie vormen waarop de bak rust. Hierdoor kan de bak van de stortkar kippen, terwijl de berries op hun plaats blijven. Wanneer de bak van de hoogkar echter gekipt moet worden, gaat het hele voorstel van de kar omhoog. [N 17, 16 + 50b; N G, 54b + 64b; JG 1a; JG 1b; JG 1d; JG 2c; L 32, 63; L 34, 10; A 27, 20; Lu 5, 20] I-13
beschuit met muisjes beschuiten met keuteltjes: Syst. Frings (?)  bəšytə mēͅt kø̄təlkəs (Kinrooi, ... ), beschuiten met muizenkeuteltjes: Syst. Veldeke  besjuute mèt moezekeutelkes (Kinrooi, ... ) Beschuiten met muisjes [N 16 (1962)] III-2-2, III-2-3
beschuitbol gebakken beschuit: Syst. Veldeke  gebakke besjuute (Kinrooi) Beschuitbollen, éénmaal gebakken en niet doorgesneden (bestelle?) [N 16 (1962)] III-2-3
beschuitpap beschuitenpap: Syst. Frings (?)  bəšy(3)̄təpap (Kinrooi), Syst. Veldeke  besjuutepap (Kinrooi) Melk met beschuiten (beschuitepap, luiwijvenpap, romme met bestelle?) [N 16 (1962)] III-2-3
besjes aan de aardappelplant bellen: bøl (Kinrooi), bɛlǝ (Kinrooi) De besachtige groene vruchten die zich uit de bloemen van de aardappelplant ontwikkelen. Vroeger, voordat men pootaardappelen selecteerde uit de eigen oogst, werd uit deze vruchtjes van de plant pootzaad gewonnen. Het lemma bevat alleen meervouden. Bij goesbollen wordt door de zegslieden opgegeven dat ...kinderen deze bollen aan een lange twijg (steken) en dan de bollen zo ver mogelijk weggooien of zwiepen; goezen is "zwiepen". Warnant (1949, 175) vermeldt dit spel ook voor Waals Haspengouw. Het regelmatige voorvoegsel aardappel- of patatte- is hier weggelaten; zie het lemma Aardappel. Zie voor de fonetische documentatie van de varianten voor aardappel, ook datzelfde lemma Aardappel. [N 12, 7; L 32, 14; monogr.; add. uit JG 1b] I-5
besteken besteken: eine bestĕke (Kinrooi, ... ) Iemand besteken (ter gelegenheid van zijn naamfeest). [ZND 33 (1940)] III-3-1, III-3-2
bestendig weer het weer staat vast: ’t wèer stuit vas (Kinrooi), vast (weer): vast weer (Kinrooi) bestendig weer [vaste lucht] [N 22 (1963)] III-4-4
betalen laten schieten: laote sjeete (Kinrooi), lossen: losse (Kinrooi), overkomen: ps. omgespeld volgens Frings.  kou̯m eͅns ōvər (Kinrooi) Betalen, over de brug komen [afschieten?] [N 21 (1963)] III-3-1
beteuterd beteuterd: he stong beteutert te kieke (Kinrooi), ook materiaal znd 32, 67  beteutert (Kinrooi) beteuterd, onthutst [ZND 01 (1922)] || hij stond beteuterd, onthutst [ZND 32 (1939)] III-1-4