| 25186 |
rijp, rijmx |
rijm:
rīēm (Q111p Klimmen),
rouwvrost:
roevros (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen),
rōēvros (Q111p Klimmen)
|
rijm (op boomen) [SGV (1914)] || rijm, bevroren dauw of nevel die zich afzet op de takken [waterrijm, roevros] [N 22 (1963)] || vriezen zodanig dat zich rijm op de bomen vormt [rouwvorsten, rijmen] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 33509 |
rijshout, bonenstaak |
boongard:
buəngēͅrdə (Q111p Klimmen),
boonstek:
boeënsjtek (Q111p Klimmen),
buənštɛkə (Q111p Klimmen),
erwtenrijs:
eerteriezer (Q111p Klimmen),
erwtrijs:
èrtriezer (Q111p Klimmen),
rijs:
ries (Q111p Klimmen),
riezer (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen)
|
Erwtenrijzers, twijgen waartegen bepaalde erwten groeien [N P (1966)], [SGV (1914)] || rijs [SGV (1914)] || rijzen (mv.) [SGV (1914)]
I-7
|
| 20603 |
rijstebrij |
rijstpap:
bijvoorbeeld
riespap (Q111p Klimmen)
|
brij; Hoe noemt U: Half vast, half vloeibaar gekookt gerecht van een heel of half gemalen graansoort (gort of meel) of rijst (brij, kwet, prol, pap) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 34643 |
rijtuig |
wagel:
wāgǝl (Q111p Klimmen),
wagen:
wāgǝ (Q111p Klimmen)
|
Personenvoertuig, waarbij niet de huifkar bedoeld wordt. Gezien het feit dat het hier om zaken gaat die reeds lang verdwenen zijn, is de verwarring rond de dialecttermen groot. Dit lemma is samengesteld uit de antwoorden op algemene vragen als "hoe noemt u een tweewielig rijtuig" die geen betrekking hebben op een specifieke soort. Ook de meer algemene antwoorden die in N 101 bij de vragen naar bepaalde soorten rijtuigen opgegeven werden, zijn hier verwerkt. De veel voorkomende opgaven "koets" en "sjees", de bekendste vier- en tweewielige rijtuigen, zijn in de betreffende lemmata opgenomen. [N 101, 1-14; N G 51; L 1 a-m; L 28, 24; L 36, 70; LA 288; S 18, 30; Wi 16; monogr]
I-13
|
| 34645 |
rijtuig met twee paarden |
tweespan:
twiǝšpan (Q111p Klimmen)
|
Benaming voor alle rijtuigen die door twee paarden getrokken worden, in plaats van door een. [N 101, 3 + 4; L 28, 34]
I-13
|
| 33084 |
rijzen, uit de aren vallen |
ruizelen:
rȳzǝlǝ (Q111p Klimmen)
|
Het uit de aren vallen van de graankorrels, wanneer het graan goed droog is en op de wagen getast wordt. ''tasser op de wagen'' (5.1.5). In L 286 en 288 voegt men toe dat dergelijk koren rijskoren (riskōrǝ) wordt genoemd. De laatste drie uitdrukkingen betekenen zoveel als: "het koren is zo droog dat de korrels uit de aren vallen". Naar de fonetische verschijningsvorm zouden de uitdrukkingen (het is) rijs echter ook persoonsvormen van het werkwoord rijzen kunnen zijn.' [N 15, 53; JG 1a, 1b, 2c; L 32, 41; monogr.]
I-4
|
| 17599 |
rimpels |
rimpels:
rumpele, rumpel (Q111p Klimmen)
|
Hoe noemt men de plooien in de huid van een mens ? Bedoelt worden vooral de plooien in het voorhoofd. Wat is hiervan het enkelvoud ? [DC 18 (1950)]
III-1-1
|
| 29911 |
ringen |
ringen:
reŋǝ (Q111p Klimmen)
|
Het varken een ring in de neus zetten om het het wroeten te beletten. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; N 70, 9; N 19, 26; N 19, 26, Q 98 add.; monogr.]
I-12
|
| 33582 |
ringen, randen verwijderen van peulvruchten |
leuten:
luite (Q111p Klimmen),
ringen:
renge (Q111p Klimmen)
|
[N Q (1966)] [SGV (1914)]
I-7
|
| 30635 |
ringkwast |
bandkwast:
bantkwas (Q111p Klimmen)
|
Kwast waarbij de haarbundel in een smalle ijzeren ring wordt geplaatst en vervolgens wordt vastgewigd. [N 67, 30e]
II-9
|