| 29513 |
schraal |
niet vettig:
nēt ˲vętex (Q111p Klimmen),
schraal:
šrǭl (Q111p Klimmen)
|
Gezegd van terpentine die niet vet is. [N 67, 75d]
II-9
|
| 28382 |
schraapgoot |
schraperband:
šrāpǝrbant (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Emma])
|
Inrichting voor het hellend transport van kolen en stenen bestaande uit een onder- en een bovengoot, waardoor een ketting zonder eind door middel van een motor wordt voortbewogen. Aan de ketting zijn schrapers bevestigd, die de in de bovengoot geschepte materialen transporteren. [N 95, 653; N 95, 604; monogr.; Vwo 328; Vwo 646; Vwo 658; Vwo 660; Vwo 692]
II-5
|
| 28096 |
schraapinstallatie |
schraapbak:
šrāpbak (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik])
|
Toestel, bestaande uit een aantal bakken zonder bodem die met behulp van een lier langs het koolfront heen en weer worden getrokken. De bakken zijn, aan de lange zijde die naar het koolfront is gericht, voorzien van messen waarmee de kool wordt losgeschraapt. Een korte zijde van de bak, namelijk die, welke naar de bovenkant van de pijler is gericht, is voorzien van een scharnierende klep. Deze klep opent zich bij de opwaartse gang, neemt de op de vloer liggende kolen op en brengt deze afwaarts mee om ze daar te deponeren, waar de opwaartse gang opnieuw begint. De volgende bak brengt deze kolen weer een eind afwaarts totdat tenslotte de laatste bak aan de voet van de pijler zijn inhoud op het vervoermiddel in de afvoergalerij schuift. [N 95, 603]
II-5
|
| 31546 |
schraapstaal |
krabstaal:
krapštǭl (Q111p Klimmen),
schraapstaal:
šrāpštǭl (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen)
|
Klein, stalen blad, drie- of vierhoekig van vorm en met scherpe kanten, dat dient om hout glad te maken. Het schraapstaal wordt door verschillende houtbewerkende beroepen gebruikt. De kuiper werkt er bijvoorbeeld de buitenkant van het vat glad mee af. Zie ook het lemma ɛde buitenwand gladschavenɛ in de paragraaf over de vaktaal van de kuiper.' [N E, 45a; N G, 12; N 53, 151a; A 32, 3b; monogr.] || Stalen werktuig om een metalen vlak af te schrapen. Het schraapstaal kan verschillende vormen hebben. Vaak wordt het door de smid zelf vervaardigd van een oude vijl waarvan de voorzijde van het blad puntvormig wordt afgeslepen. Zie ook afb. 205. [N 33, 261a-b; N 33, 281; N 64, 58a; monogr.]
II-11, II-12
|
| 18133 |
schram |
krats:
krats (Q111p Klimmen),
schram:
sjraom (Q111p Klimmen),
sjreiem (Q111p Klimmen),
sjreieme (Q111p Klimmen)
|
schram [SGV (1914)] || Schram: streepvormige, zeer ondiepe verwonding van de bovenhuid (kras, schram, krab). [N 84 (1981)] || schrammen (mv) [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 18136 |
schrammen |
kratsen:
kratse (Q111p Klimmen),
schrammen:
sjräöme (Q111p Klimmen)
|
schrammen (ww) [SGV (1914)] || Schrammen: de bovenhuid zeer licht openrijten (schrammen, krassen, skrassen). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 17947 |
schrede |
schritt (du.):
sjrit (Q111p Klimmen),
trede:
trae (Q111p Klimmen)
|
Pas, stap: het plaatsen van de ene voet voor de andere bij het gaan (treden, tred, schrede, loop, stap). [N 84 (1981)] || schrede [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 21368 |
schreeuwen |
brullen:
brø̜lǝ (Q111p Klimmen),
kwieken:
kwīkǝ (Q111p Klimmen),
schreeuwen:
sjreieve (Q111p Klimmen),
sjreiewe (Q111p Klimmen),
schreien:
sjrejje (Q111p Klimmen)
|
Het schreeuwen van een varken ten teken van honger of bij het slachten. [N 19, 24; JG 1a, 1b; N 76, 33; monogr.; N 19, Q 111 add.] || luid en doordringend roepen, schreeuwen [kweken, kwaken, keken, schreien, krijten, krijsen] [N 87 (1981)] || schreeuwen [SGV (1914)]
I-12, III-3-1
|
| 21768 |
schrijven |
op papier zetten van woorden of letters:
op papier zitte va weurd of litters (Q111p Klimmen),
op schrift zetten van woorden of letters:
op schrif zitte va weurd of litters (Q111p Klimmen),
schrijven:
sjrieve (Q111p Klimmen)
|
Noem het (dialect)woord voor: het "met een stift, pen, potlood, krijt enz. aanbrengen van letters of cijfers op papier of een ander vlak voorwerp"? [schrijven] [N 102 (1998)]
III-3-1
|
| 33816 |
schrikachtig |
kritsel:
kretšǝl (Q111p Klimmen),
schuw:
šȳ (Q111p Klimmen)
|
Gezegd van schichtige, schuwe paarden, die angst hebben voor plotselinge geluiden en bewegingen. Zij slaan dan eventueel op hol, zodat zij streng aan de lijn gehouden dienen te worden. [JG 1a; N 8, 64j en 64k]
I-9
|