| 24479 |
eikel |
eikel:
ekəls (Q074p Kortessem),
-
ekelə (Q074p Kortessem),
äkələ (Q074p Kortessem),
èkels (Q074p Kortessem)
|
eikels [RND] || eikels zoeken [ZND 20 (1936)]
III-4-3
|
| 32734 |
eindvoor in het midden |
middelste voor:
medǝlstǝ [voor] (Q074p Kortessem),
voor:
[voor] (Q074p Kortessem)
|
De middenvoor is de laatste voor van een akker die men (met een enkele ploeg) uiteengeploegd heeft: de gemeenschappelijke eindvoor van de buitenwaarts geploegde akkerhelften. Een soortgelijke voor ontstaat ook tussen de delen van een op panden te ploegen akker. Naar gelang de omstandigheden ploegt men ofwel een brede of een diepe middenvoor, die als watervoor kan dienen, ofwel een smalle of een ondiepe voor, die desgewenst nog wordt dichtgesleept. Men zie ook het lemma de laatte voor ploegen onder A. Doorgaans heeft met name de niet-specifieke term voor alleen in dat verband de betekenis "middenvoor". [N 11, 55; N 11A, 121d; JG 1a + 1b; monogr.]
I-1
|
| 18112 |
eksteroog |
eksteroog:
eksteroug (Q074p Kortessem),
jeͅkstərowg (Q074p Kortessem),
ekstroei:
ekstroau (Q074p Kortessem)
|
eksteroog || eksteroog (op de tenen, fr. cor) [ZND 19 (1936)]
III-1-2
|
| 24970 |
elders, ergens anders |
erres anders:
ɛrrəs a:nnəs (Q074p Kortessem)
|
Overvloed. Hier vindt ge die planten niet, maar elders (ergens anders, ievers, ...) groeien ze in overvloed. [ZND 44 (1946)]
III-4-4
|
| 19685 |
elektriciteit |
elektriek:
ellentrik (Q074p Kortessem)
|
elektriciteit
III-2-1
|
| 18829 |
ellende (lijden) |
ellende:
ellende (Q074p Kortessem),
miserie:
waa ¯n mezeere: wat een knoeiboel, ellende
mezeere (Q074p Kortessem)
|
ellende || miserie
III-1-4
|
| 18830 |
ellendig |
ellendig:
ellendig (Q074p Kortessem)
|
ellendig
III-1-4
|
| 24504 |
els |
els:
els (Q074p Kortessem)
|
Het gebogen, puntige instrument om gaatjes voor het naaien vóór te steken. Men kent een spanels, een doornaaiels en een bros. Dierick zegt op pag. 83: "Het klein en broos werktuig dat een schoenmaker dagelijks te gebruiken heeft is het elsen. Daar zijn er verscheidene grootten en soorten. De elsens om binnenzolen te naaien zijn gekromd en moeten geschikt zijn licht of zwaar volgens het werk; een lang, zwaar elsen is goed voor zwaar manswerk en om in te rijgen. Een zwaar elsen om licht te naaien is altijd af te keuren, daar een fijne draad niet goed sluiten kan in de wijde gaten door het elsen in de binnenzool gemaakt en dus geen vaste naad kan voortbrengen. Gewoonlijk is de punt van een nieuw elsen te dik en moet wat verscherpt worden om goed door het leder te kunnen steken; het gebeurt wel eens dat de punt afkraakt, dit kan hersteld worden met er een aan te slijpen. Het elsen moet in een houten handvatsel vastgezet worden en moet er recht in zitten; het mag noch achteruit noch vooruit hellen en bijzonderlijk niet scheef of men is elke steek in gevaar het te breken, en de hand te kwetsen. [N 60, 176a; N 60, 234; N 60, 176c; S 28; L 5, 62; L B2, 238; L 40, 72; Wi 13; A 27, 17; monogr.]
II-10
|
| 19686 |
emmer |
houten tob:
hoͅtən toͅp (Q074p Kortessem),
ijzeren tob:
eͅzərən toͅp (Q074p Kortessem)
|
houten emmer [ZND B1 (1940sq)] || ijzeren emmer [ZND B1 (1940sq)]
III-2-1
|
| 17775 |
enkel |
enkel:
eͅŋkəl (Q074p Kortessem)
|
mijn enkel (van de voet) [ZND B1 (1940sq)]
III-1-1
|