e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Lanklaar

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
trechter op de gierton beertrechter: bē̜rtrɛxtǝr (Lanklaar), trechter: trɛxtǝr (Lanklaar) In het spongat van de oude houten gierton werd een trechter geplaatst. Langs deze trechter goot men de gier met een emmer de ton in. Bij het vervoer van de gier werd de trechter vaak afgedekt met een oude jutezak. [N 18, 123; N 11A, 53c; JG 1a + 1b; monogr.] I-1
trede trap: trap (Lanklaar), trede: trēͅi̯ (Lanklaar), treͅi̯ (Lanklaar), trēi̯ (Lanklaar), trē̜j (Lanklaar) De ijzeren opstapper die bij de huifkar aan een van de berries is opgehangen. Bij het rijtuig maakt de trede deel uit van de bak. [N 17, 39; N G, 59d; monogr.] || Elk der boven elkaar gelegen en terugwijkende opstapjes die samen een trap in een huis vormen, waarlangs men naar een andere verdieping kan gaan (trede,tree,trap) [N 79 (1979)] || Elk van de horizontale, schuin boven elkaar gelegen delen van een trap. Bij een eenvoudige trap bevindt zich tussen de treden een open ruimte, bij andere trappen een verticaal stootbord. De treden worden van voren rond of geprofileerd bewerkt en hebben doorgaans een dikte van 28 tot 45 mm. Zie ook afb. 68. [N 55, 104a; N 79, 15; monogr.] I-13, II-9, III-2-1
treingeleider chef trein: chef trein (Lanklaar  [(Eisden)]   [Eisden]) De man die ondergronds verantwoordelijk is voor de goede gang van zaken bij het vervoer van personeel door middel van personentreinen. Uit de opgave "chef porion" uit L 286 voor de mijn van Eisden blijkt dat deze daar ook de functie van treingeleider vervult. [N 95, 715] II-5
treiten oogkussens: ǫu̯xkø̜sǝs (Lanklaar) Leren omwikkelingen van het haam, waaraan de trekhaken of -ogen bevestigd zijn. [N 13, 5] I-10
treiteren jensen: jensë (Lanklaar, ... ), koeioneren: koejonneerë (Lanklaar, ... ), plagen: ploagë (Lanklaar, ... ), treiteren: eine treitere (Lanklaar) Hoe zegt men "iemand plagen, tergen, kreten"? [ZND 36 (1941)] || kwellen [ZND 01 (1922)], [ZND 01 (1922)] III-1-4
trek, eetlust eetlust: ĕĕtlust (Lanklaar) hij heeft geen eetlust meer [ZND 34 (1940)] III-2-3
trekhaken, -ogen haamhaken: āmø̜̄k (Lanklaar), haamogen: āmǫu̯.gǝ (Lanklaar), ogen: ǫu̯.gǝ (Lanklaar), trekhaken: %%enkelvoud%%  trękhǭk (Lanklaar) IJzeren haken of ogen die aan de voorkant van het haam aan de haamijzers of treiten bevestigd zijn, op elke haamspaan een. Aan die haken of ogen worden de strengen bevestigd waarmee het paard trekt. Er zijn hamen met ogen, dan hebben de strengen aan het uiteinde haken, heeft het haam daarentegen haken, dan zijn de strengen aan het uiteinde van ogen voorzien. [JG 1a, 1b, 2b; N 13, 6a en 6b; N 36, 12] I-10
trekharmonica monica: moonika (Lanklaar), trekorgel: trekorgel (Lanklaar), trekzak: trèkzak (Lanklaar) Harmonica. [ZND 01 (1922)] III-3-2
trekken trekken: trekə (Lanklaar), trèkkë (Lanklaar) trekken [ZND A1 (1940sq)] || wij trekken [ZND 08 (1925)] III-1-2
trekken en talmen tentelen: vgl. Stokkem Wb. (pag. 109): tensjele, afdingen.  tensjëlë (Lanklaar), teͅnšələ (Lanklaar), trengelen: ps. omgespeld volgens Frings.  treͅngələ (Lanklaar) marchanderen [ZND 01 (1922)] || Trekken en talmen bij de verkoop, n.l. om zoveel mogelijk geld te krijgen [mulken?] [N 21 (1963)] III-3-1