e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Linkhout

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
weg weg: jan he een dikke stek op de weg zeen liggen (Linkhout), weg (Linkhout), weͅx (Linkhout), wɛx (Linkhout) Jan heeft een dikke stok op de weg zien liggen [ZND 46 (1946)] || weg [RND], [ZND 44 (1946)], [ZND m] III-3-1
wei kaaswei: kīi̯ǝzwē̜ (Linkhout), kīi̯ǝzǝwē̜ (Linkhout), wei: wāǝ (Linkhout), wē̜ (Linkhout), węi̯ (Linkhout), wɛ̄ (Linkhout) Dunne, zoete vloeistof die, na de afscheiding van de kaasstof, van de melk overblijft. [L 27, 30 en 31; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 7, 15, 27 en 28; L 2, 7; A 9, 15a en 15b; S 15; Ge 22, 65 en 128; monogr.] || In het algemeen een stuk weiland of grasweide waar het vee graast. Bedoeld is een niet-omheinde weide. [N 14, 50a; N 14, 50b; N 5AøIIŋ, 76d; N 5AøIIŋ, 76e; N M 4a; L 19B, 2a!; L A2, 430; L 4, 40; L 32, 45; JG 1b, 1d, 2c; A 10, 3; A 3, 40; RND 20; Wi 4; R; S 43; Vld.; N 14, 129 add.; monogr.] I-11, I-8
wendakkerhoeken hoeken: hukǝ (Linkhout), de volgende opgaven zijn enkelvoud  huk (Linkhout) Bij het ploegen van de keerstrook of wendakker blijft, behalve als men na elke voor bij het keren de ploeg terugtrekt en aan de kant inzet, aan beide zijden van de wendakker een vierkant of rechthoekig keerstrookje over, dat thans vaak onbewerkt blijft, maar vroeger veelal met de schop (soms met de riek) werd omgewerkt. Een enkele keer diende het voor een ander gewas dan op de rest van de akker verbouwd werd. [N 11, 50b; N 11A, 125c; A 33, 7; N P, 1] I-1
wentelploeg brabander: brǫbɛndǝr (Linkhout) Een wentelploeg is een karploeg met tenminste twee ploeglichamen, die - boven elkaar aan de ploegboom bevestigd - elkaars spiegelbeeld vormen en bij het keren samen met de ploegboom 180¬∞ worden gedraaid. Aan de boom van zulk een ploeg zitten gewoonlijk ook twee kouters en twee voorscharen. Vroeger kon de wentelploeg ook een voet- of radploeg zijn. Omdat de ploegboom van een dergelijke ploeg niet in zijn geheel gedraaid kon worden, was het dubbele ploeglichaam draaibaar bevestigd aan het achterstuk van de ploegboom. Dit type wentelploeg heet achterwentelaar of staartwentelaar. Een voet- of radploeg met een ploeglichaam dat onder de ploegboom door gewenteld kan worden, wordt wel onderwentelaar genoemd. [JG 1b + 1b; JG 2a-1, 6 ; JG 2b-4, 1; N 11, 30; N 11A, 71 + 72 + 73; N J, 10 add.; N 27, 14 + 15 add.; A 27, 24 add.; monogr.] I-1
werk (zn.) werk: werk (Linkhout) Eerst uw werk afmaken! [ZND 23 (1937)] III-3-1
werkblaar weer: wier (Linkhout) een blaar onder de voeten, door het gaan veroorzaakt [ZND 32 (1939)] III-1-2
werkdag werkendag: sweͅrkədaxse klijər (Linkhout) door-de-weekse kleren [t s werkendagse dinge, werkdinge] [N 23 (1964)] III-3-1
werken werken: doë warren drij mannen dij in ’t bos mosten werken (Linkhout), hedde gij tot nou tou motten werken (Linkhout), wɛrəkə (Linkhout) Er waren drie mannen die in het bos moesten werken [ZND 46 (1946)] || Hebt gij tot nu moeten werken ? [ZND 46 (1946)] || werken [RND] III-3-1
werkschoen akkerschoen: akərsxoͅun (Linkhout), werkschoen: weͅrksxoͅun (Linkhout), zware schoen: zwuər sxoͅun (Linkhout) ploegschoenen [bow-, werkschoon] [N 24 (1964)] III-1-3
wervelwind houwvrouw: hōlvroͅ (Linkhout) wervelwind [hauwmauw, remouw, hauw, ow, mouwmeuke, windroes] [N 22 (1963)] III-4-4