| 25426 |
slachthout |
hanghout:
haŋhōt (P045p Meldert)
|
Het stuk hout waaraan het geslachte dier ter verdere verwerking wordt opgehangen. De semantische overeenkomst met "spanhout" is vrij groot, omdat het spanhout en het slachthout tegelijk de functie kunnen hebben het "dichtklappen" van het dier te voorkomen. Toch zijn beide begrippen in twee aparte lemmata verwerkt. Zie ook het lemma ''spanhout''. [N 28, 64; N 28, 66; N 5aII, 62b]
II-1
|
| 25343 |
slachtklaar |
vaardig:
vɛrex (P045p Meldert)
|
Bij het lezen van dit lemma moet men beseffen dat het begrip "slachtklaar" door de respondenten verschillend opgevat kan zijn. De betekenis kan zijn "vet genoeg om geslacht te worden" of "gereed staande voor de slachter of het slachthuis". [N 3a, 78]
II-1
|
| 34049 |
slachtrijp |
vaardig:
vɛrex (P045p Meldert)
|
Vet genoeg om geslacht te worden, gezegd van het mestkalf. [N 3A, 78]
I-11
|
| 24375 |
slak |
slak:
sleͅk (P045p Meldert, ...
P045p Meldert)
|
slak, alg. [ZND 06 (1924)], [ZND A1 (1940sq)]
III-4-2
|
| 33751 |
slecht gesneden hengst |
piet:
pei̯t (P045p Meldert)
|
Bij de piet is slechts één teelbal uitgesneden; men kan daarom spreken van een halfgelubde hengst. Bij de klophengst zijn één of beide zaadballen niet uit de buikholte ingedaald; hij mag niet voor de kweek gebruikt worden, omdat dit erfelijk is, en wordt door het verbrijzelen der teelballen met een houten hamer ongeschikt gemaakt tot de voortteling. Wie veel fokmerries bezit, gebruikt wel eens een klophengst om uit te proberen of de merries hengstig zijn en alzo de kostbare dekhengsten te sparen. [JG 1a, 1b; N 8, 20, 61a en 61b; monogr.]
I-9
|
| 18946 |
slecht mens, slechte kerel |
crapule (fr.):
krapul (P045p Meldert),
ne krapul (P045p Meldert),
slechterik:
slechterik (P045p Meldert),
smeerlap:
smeerlap (P045p Meldert)
|
Een zeer slecht mens (galgenaas). [ZND 35 (1941)]
III-1-4
|
| 22344 |
slee |
slede:
en slɛt (P045p Meldert),
slet (P045p Meldert)
|
Een slede (om op de sneeuw te rijden). [ZND 06 (1924)] || Een slede (waarmee de kinderen op het ijs rijden). [ZND 31 (1939)]
III-3-2
|
| 17899 |
slepen |
slepen:
slēͅpə (P045p Meldert, ...
P045p Meldert),
slɛ̄pǝ (P045p Meldert),
sleuren:
slø̄rǝ (P045p Meldert)
|
De in dit lemma bijeengebrachte termen betreffen het bewerken van de akker met een sleep, om de grond gelijk te trekken, aardkluiten te verbrijzelen of fijn zaad in de grond te werken, alsmede het slepen van weiland, om mestplakken en molshopen te verbreiden en/of gestrooide mest over de grasmat uit te strijken. Hoe de hieronder voorkomende vormen ''eg'' + ''eg'' en ''eggen'' + ''eggen'' verstaan moeten worden, is aangegeven in de lemmata ''eg'' en ''eggen''. [JG 1a + 1b + 1c; N 11, 81 + 85; N 11A, 173c + 180; S 33; L 6, 66; div.; monogr.] || slepen [ZND A2 (1940sq)], [ZND m]
I-2, III-1-2
|
| 19374 |
sleutel |
sleutel:
sløtəl (P045p Meldert)
|
sleutel [ZND A1 (1940sq)]
III-2-1
|
| 24535 |
sleutelbloem |
sleutelbloem:
-
sleutelbloem (P045p Meldert),
vuurpijl:
-
vuijerpe:ile (P045p Meldert)
|
sleutelbloem [ZND 34 (1940)]
III-4-3
|