| 22504 |
grote knikker |
kaats:
kāts (L319p Molenbeersel)
|
Knikker: de grote (glazen of stenen). [ZND 16 (1934)]
III-3-2
|
| 24165 |
grote lijster |
dobbele klijster:
(dobələ) klīstər (L319p Molenbeersel),
grote klijster:
grote kliester (L319p Molenbeersel)
|
grote lijster || grote lijster (27 forse vogel; vlekken vallen meer op dan bij zanglijster [019]; krachtige vlucht; ook op trek; broedt tegenwoordig ook bij woningen; luide zang en nest lijken op merel [018]; roep is hard geratel [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 21508 |
grove stem |
grove stem:
ən grōf stöm (L319p Molenbeersel)
|
grove stem [ZND 24 (1937)]
III-3-1
|
| 19103 |
guit, schalk |
rekeltje:
rèkəlkə (L319p Molenbeersel)
|
guit (grappenmaker) [ZND 01 (1922)]
III-1-4
|
| 19075 |
gunnen |
gunnen:
gŭnə (L319p Molenbeersel),
gønə (L319p Molenbeersel)
|
Ge moet hem dat geluk gunnen [ZND 24 (1937)] || Ik zal u ook iets gunnen [ZND 24 (1937)]
III-1-4
|
| 25142 |
guur, kil en schraal weer |
koud (weer):
kōͅt (L319p Molenbeersel),
kōͅt wēͅr (L319p Molenbeersel)
|
kil [ZND 27 (1938)] || kil weer [ZND 27 (1938)]
III-4-4
|
| 29733 |
haag |
heg:
hęx (L319p Molenbeersel)
|
Omheining van levend hout ter afpaling van een erf of een stuk land. Men kent verschillende soorten hagen onder andere beukenhaag, elzenhaag, ligusterhaag, meidoornhaag, taxushaag en vlierhaag. [N 14, 62; RND 20; Wi 9; S 13, add.; Vld.; A 25, 4a; L 1a-m; L B2, 279; JG 1b, add.; L 32, 45; monogr.]
I-8
|
| 24876 |
haagwinde |
klimop:
klemǫp (L319p Molenbeersel),
klimop (L319p Molenbeersel),
-
klimop (L319p Molenbeersel),
winde:
wenj (L319p Molenbeersel),
wĭnj (L319p Molenbeersel)
|
Calystegia sepium (L.) R.Br. Zeer algemeen voorkomend onkruid vooral op bouwlanden en vochtige gronden, klimmend in heggen en dergelijke met een tot 3 meter lange, windende, vrijwel kale stengel en hart- tot pijlvormige bladeren. De grote klokvormige bloemen zijn wit (soms roze) van kleur. De plant bloeit van juni tot september en is meer bekend onder de naam pispotjes (Convolvulus sepium L.). Bij de naamgeving wordt vaak geen onderscheid gemaakt of vindt verwisseling plaats met de kleinere, kruipende akkerwinde (zie lemma Akkerwinde). De volgorde van de varianten van het type winde is: 1. de tweelettergrepige woorden; 2. in de eenlettergrepige naar klinker: /e - ē - ę - i/. Zie Pauwels 1933 en Brok 1991. [JG 1c, 2c; A 17, 6a; L 1, a-m; L 1u, 80; L 15, 5; S 11; monogr.; add. uit JG 1b] || haagwinde || hagewinde [ZND 01 (1922)]
I-5, III-4-3
|
| 29637 |
haam |
haam:
hām (L319p Molenbeersel)
|
Kraagvormig halsjuk van een trekpaard dat op de schouderbladen rust en zich met de bewegende schouders kan meebewegen. Het bestaat voornamelijk uit twee gebogen haamspanen (cf. lemma Haamspanen) die door middel van een haamslot (cf. lemma Haamslot) aan elkaar worden vastgemaakt. Om de nek van het paard te beschermen zijn aan de binnenkant van de haamspanen kussens aangebracht (cf. lemma Haamkussen). Aan de trekhaken van het haam (cf. lemma Trekhaken, trekogen) worden de strengen bevestigd (cf. lemma Strengen) waarmee het paard trekt. Het woord is in heel Limburg mannelijk. [JG 1a, 1b; N 13, 1; L 1 a-m; L 26, 1; R 3, 60; S 12; monogr.]
I-10
|
| 33951 |
haambeslag |
ijzerwerk:
ijzerwerk (L319p Molenbeersel)
|
Platte ijzers die van voren op de haamspanen worden geslagen en waarvan de in elkaar passende uiteinden het slot vormen. Zie ook lemma Haamslot. [JG 1a; N 36, 11]
I-10
|