| 32706 |
braakland bewerken |
braken:
brǭkǝ (L371p Ophoven)
|
Op een akker die men - vroeger overeenkomstig het drieslagstelsel, later om een bijzondere reden - een seizoen braak liet liggen, werd dat jaar geen gewas verbouwd. Een dergelijke akker werd echter wel verschillende malen ondiep geploegd en grondig afgeëgd, zulks om hem te zuiveren van hardnekkig onkruid, zoals kweek, en tevens om hem niet de voedingsbodem te laten zijn van gemakkelijk tierend onkruid in het algemeen. Voorzover de onderstaande termen geen object noemen, veronderstellen zij "de akker" of "het stuk" als object. In braken zal soms, in zomervoren meestal de betekenis "niet benutten voor de teelt", "braak laten liggen" meespreken. Men zie daarom ook de lemmata braakland en braak (laten) liggen. De woorden braken, belken en stropen komen ook in de lemmata ondiep ploegen en stoppelveld ploegen voor. [JG 1a; N 11A, 134b + 137q; N 11, 45 + 47 add.; monogr.]
I-1
|
| 31545 |
braam |
bramen:
brīǝ.mǝ(n) (L371p Ophoven)
|
Rubus fruticosus L. Het bekende moeilijk te verwijderen doornige gewas in wegbermen, aan bosranden en dergelijke met tot 3 meter lange gestekelde takken, die vaak boogvormig overhangen, en zwarte (onrijp: rode) samengestelde smakelijke vruchtjes. De gewone braam bloeit van mei tot juli met witte tot roze bloempjes. Ook in cultuur om de eetbare vruchten. De vraag in de enquête van J. Goossens is gesteld vanwege de braamtakken in verband met de vervaardiging van korven. Deze worden gemaakt van strowissen en de lange taaie braamtakken die van hun doornen zijn ontdaan. [JG 1a, 1b; A 13, 5b; RND 82; monogr.]
I-5
|
| 24501 |
braambes |
braamberen:
^ moet boven de Ø staan (tweetoppig?)
brō^mbīərə (L371p Ophoven),
zie ook ZND01 a-m (geen verzamelfiches)
braombière (L371p Ophoven)
|
braam(bessen) [RND] || braambes [ZND 01u (1924)]
III-4-3
|
| 33295 |
braambessen |
braamberen:
brǭmbīǝ.rǝ(n) (L371p Ophoven)
|
Als aanvulling op de vraag die in het lemma Braam is behandeld werd ook geïnformeerd naar de benamingen van de vrucht van de braamstruik. [JG 1b gedeeltelijk, 1c, 2c]
I-5
|
| 24474 |
braamstruik |
braamberen:
WBD/WLD
braombeiren (L371p Ophoven),
bramenstruik:
brieməstroek (L371p Ophoven)
|
braam (struik) [ZND 32 (1939)] || De doornige struik die vooral op de heide en in de duinen en langs bosranden voorkomt; de vruchten zijn eerst groen, dan rood en als ze rijp zijn zwart (braamstruik, benrik, breemhorst, breemhocht, breemdoren, breembes, braam, breem, doren). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 19860 |
branden |
borren:
boͅrə (L371p Ophoven),
branden:
branə (L371p Ophoven),
branən (L371p Ophoven)
|
branden [ZND 01 (1922)]
III-2-1
|
| 20562 |
brandewijn |
brandewijn:
brandewijn (L371p Ophoven)
|
brandewijn; Hoe noemt U: Sterk alcoholische drank, gestookt uit wijn of graan (brandewijn, snevel, franse) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 19635 |
brandhout |
brandhout:
brāntoͅu̯t (L371p Ophoven, ...
L371p Ophoven)
|
brandhout [ZND 01 (1922)] || brandhout; klein hout voor de kachel [ZND 22 (1936)]
III-2-1
|
| 23442 |
brandkast in de sacristie |
brandkast:
brandkast (L371p Ophoven)
|
De brandkast, kluis of safe, waarin de heilige vaten bewaard worden. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 33346 |
brandmuur tussen woonhuis en stal |
brandmuur:
brantmōr (L371p Ophoven)
|
De scheidingsmuur tussen het woongedeelte en de stallen van de boerderij. Doorgaans is dit de muur waartegen, aan de woonhuiskant, ook de schouw is aangebracht en die tot in de nok is opgetrokken. [N 5A, 22g en 32a; N 31, 41d; A 49, 6b]
I-6
|