25448 |
bederven, gezegd van pekel |
kapot:
kapot (L163p Ottersum)
|
De zoutoplossing kan bederven doordat te veel bloed uit het vlees trekt en zich met de pekel vermengt. [N 28, 109; monogr.]
II-1
|
23197 |
bedevaart |
bedevaart:
enne béévert (L163p Ottersum),
bidvaart:
bidvaort (L163p Ottersum),
bitvaort (L163p Ottersum)
|
Bedevaart doen [ne gank doon]. [N 06 (1960)]
III-3-3
|
34540 |
bedorven ei |
schier ei:
sxīǝr ęi̯ (L163p Ottersum),
snotvuil (bijvgl. nmw.):
snotvul (L163p Ottersum)
|
[N 19, 54d; L 6, 39; S 31; monogr.]
I-12
|
34190 |
bedorven melk |
geschift (volt. deelw.):
gǝsxeft (L163p Ottersum)
|
Uierontsteking kan aanleiding zijn voor het sterk veranderen van de melk. Ze kan zelfs etterig, bloederig of geelwaterig worden. Soms vindt men in de melk slechts enkele kleine stolseltjes. [N 52, 5b; A 48A, 10b]
I-11
|
18965 |
bedriegen |
bemieteren:
Die ópkeupers bemietere ów daor wor ge bïj stôt
bemietere (L163p Ottersum),
beschijten:
Gïj zit mien toch nie te beschiete, wa
beschiete (L163p Ottersum),
betoepen:
Lôt ów dôr die kè.ls nie betoepe
betoepe (L163p Ottersum)
|
bedriegen || bedriegen, oplichten || oplichten, bedriegen
III-1-4
|
33344 |
bedrijfsgedeelte van het boerenhuis |
achterhuis:
ɛxtǝrhys (L163p Ottersum),
stallen:
stɛl (L163p Ottersum)
|
Bedoeld wordt het geheel van stallen en schuur dat achter het woonhuis gelegen is. Bepaalde benamingen zijn specifieke termen voor het bedrijfsgedeelte. Andere opgaven daarentegen zijn algemener en geven daarmee aan dat er voor de bedrijfsgebouwen geen aparte benaming bestaat, ze zijn ook in gebruik voor de boerderij in het algemeen, geven een opsomming van de voornaamste bedrijfsgebouwen of -ruimten (vandaar ook veel meervoudsvormen), verwijzen naar een belangrijk deel van de bedrijfsruimten (zoals de binnenhof of de dorsvloer) of wijzen op dat deel van het complex dat direct aan het woonhuis aansluit (zoals het stookhuis). [N 5A, 31; N 5,126; monogr.]
I-6
|
18825 |
bedroefd |
bedroefd:
Wat kiekte toch berduu.fd ménneke
bedruu.fd (L163p Ottersum),
droevig:
Zïj wie.r hoe langer hoe druuviger van al ¯t eelé.nd
druu(.)vig (L163p Ottersum)
|
bedroefd || droevig
III-1-4
|
19471 |
bedsprei |
bedsprei:
be̝ͅtspreͅi̯ (L163p Ottersum)
|
bedsprei [RND]
III-2-1
|
33660 |
beemd |
beemd:
bēmt (L163p Ottersum)
|
Het begrip beemd is, getuige ook de bronnenopgave bij dit lemma, vaak afgevraagd. Op grond van de informatie die de informanten bij hun antwoord gaven, springen er twee betekenissen uit van beemd. De eerste is ø̄lager gelegen, vochtig weilandø̄ en de tweede is ø̄hooiweide of hooilandø̄. Een aantal informanten vermeldt erbij dat beemd weiland is aan de Maas of aan een beek. Enkele andere bijvoegingen zijn: ø̄slechte wei met veel onkruidø̄, ø̄grasland zonder omheiningø̄, ø̄weiland met enkele bomenø̄, ø̄stuk zure grondø̄. De lage ligging wordt nogal eens als een slechte eigenschap, als minderwaardig, gewaardeerd. Sommige informanten geven aan dat een beemd iets anders is dan een broek. Mede door de diverse bijvoegingen bij de antwoorden zijn de beemd-opgaven daarom niet verwerkt in lemma 1.3.2 ɛlaaggelegen weidegrondɛ, waarin de broek-opgaven domineren. Binnen de woordtypen beemd en band/bend is niet altijd met zekerheid te zeggen of ze enkel- of meervoud zijn. Waar dit met zekerheid te zeggen is, is dit aangegeven.' [N 14, 53; N 14, 52; N 14, 50a; N 14, 50b; N 6, 33b; N P, 5; JG 1a, 1b, 1c; L 19b, 2aI; L 1a-m; L 4, 40; A 10, 4; S 2, 5, 43; Wi 6; RND 20; Vld.; monogr.]
I-8
|
17561 |
been, beenderen |
bot:
bot (L163p Ottersum),
but (L163p Ottersum, ...
L163p Ottersum),
knook:
knaok (L163p Ottersum),
knòòk (L163p Ottersum)
|
beenderen [N 10a (1961)] || benen, been (Frans: un os) [knook, knowk, been, bot] [N 10 (1961)]
III-1-1
|