| 28694 |
sikkel |
zichel:
zexǝl (Q118p Schaesberg)
|
Werktuig in de vorm van een halve cirkel met een korte steel dat gebruikt wordt om gras en soms ook wel graan te maaien. In Noord Ned. Limburg is herhaaldelijk opgemerkt: "zelden in handen van boeren ... het is een typisch vrouwengereedschap" (L 270). [N 11, 88; N 18, 79; JG 1a, 1b, 2c; A 4, 28 en 28a; A 14, 7 en 11; A 23, 16.2; L 20, 28; L 42, 46; L 45, 11; Lu 1, 16.2; NE 2, 1; Wi 51; monogr.; add. uit N Q, 11c]
I-5
|
| 20791 |
sinaasappel |
appelsien:
appəlsiēn (Q118p Schaesberg)
|
sinaasappel [DC 48 (1973)]
III-2-3
|
| 31222 |
sint-eligius |
elooi:
ēlōj (Q118p Schaesberg)
|
Beschermheilige van de smeden en de metaalbewerkers. Volgens de invuller uit L 321 werd hij afgebeeld met twee hoefijzers met rechte nagels en een hamer. Het patroonsfeest van Sint-Eligius werd gevierd op 1 december. [N 64, 164a; N 64, 164c; N 66, 57a; N 33, add.]
II-11
|
| 19420 |
sintel |
kluit:
klute (Q118p Schaesberg),
krei:
krei-je (Q118p Schaesberg)
|
Geheel of halfuitgebrand samengesmolten stuk steenkool (sintel, singel, slak) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 33587 |
sjalot |
sjalot:
WLD
sjalot (Q118p Schaesberg)
|
Een sjalot, een soort van kleine ui (sjalot, sjarlot, schaloeneke). [N 82 (1981)]
I-7
|
| 21143 |
sjees |
sjees:
šēs (Q118p Schaesberg),
sjees (<fr.):
sjees (Q118p Schaesberg)
|
een licht, hoog tweewielig rijtuig met een kap [sjees] [N 90 (1982)] || Licht en hoog tweewielig rijtuigje voor twee personen met een verstelbare kap. Er is geen aparte bok voor de koetsier. De sjees was voor rijke boeren vaak het voertuig waarmee ze onder meer naar de kerk of naar de stad gingen. De sjees is het bekendste tweewielige rijtuig, vandaar dat de benaming "sjees" ook wel vermeld werd als naam voor het tweewielig rijtuig in het algemeen. [N 17, 5; N 101, 1, 3, 4, 8, 15; N G, 51; L 1a-m; L 36, 70; S 18, 30; monogr]
I-13, III-3-1
|
| 22408 |
sjoelbak |
sjoelbak:
sjoelbak (Q118p Schaesberg)
|
Het spel waarbij gebruik gemaakt wordt van een lange bak, aan het ene eind open en met aan het andere eind vakjes waarin schijven schuivend geworpen moeten worden [sjoelbakken, sjoelen, bakken]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 17870 |
slaan |
houwen:
boŋk ɛn blāuw Xəhaouwə (Q118p Schaesberg),
howwe (Q118p Schaesberg),
slaan:
schlōōn (Q118p Schaesberg),
sjloan dich um den oeëre (Q118p Schaesberg),
sloa (Q118p Schaesberg),
šlò:ə (Q118p Schaesberg)
|
bont en blauw geslagen [RND] || ik sla je (met de potlepel) om je oren [DC 03 (1934)] || slaan [DC 02 (1932)], [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 25342 |
slachten |
slachten:
šlaxtǝ (Q118p Schaesberg)
|
Doden van vee met de bedoeling het als voedsel te gebruiken. Wat het woordtype "dooddoen" betreft, merken verschillende informanten (in K 353, P 50, P 177, P 179, P 180, P 185) op, dat het verouderd is. [JG 1a + 1b + 2c: R 14, 231 add.; S 33; monogr.]
II-1
|
| 17871 |
slag |
slag:
schlaag (Q118p Schaesberg),
schlīēg (Q118p Schaesberg)
|
slag, klap, stomp [SGV (1914)] || slagen (mv) [SGV (1914)]
III-1-2
|