| 24482 |
paardekastanje |
kastanjel:
kersjtaanjel (Q020p Sittard),
kōnjstaanjel (Q020p Sittard),
kónsjtaanjel (Q020p Sittard),
k’rstaanjel (Q020p Sittard),
kastanjelenboom:
kersjtaanjeleboum (Q020p Sittard),
kónsjtaanjeleboum (Q020p Sittard)
|
kastanje [SGV (1914)] || kastanje, de boom || kastanjeboom
III-4-3
|
| 33383 |
paardekrib |
krib:
krøp (Q020p Sittard)
|
De drink- en voerbak die vóór de paarden langs loopt, op een hoogte van ongeveer een meter. Het voer in de krib is meestal vrij fijn (haver, haksel). Zie ook het lemma "vaste voer- en drinkbak" (2.2.15). [N 5A, 59a en 59b; L 28, 52; L 42, 3; monogr.]
I-6
|
| 24414 |
paardenhorzel |
paardswortel:
paesjwórtel (Q020p Sittard),
pêschjwŭrtel (Q020p Sittard),
ideosyncr. horzel
paesjwórtel (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard)
|
horzel [N 83 (1981)], [SGV (1914)] || paardenhorzel
III-4-2
|
| 33382 |
paarderuif |
roop:
rø̜̄i̯p (Q020p Sittard),
rø̜i̯p (Q020p Sittard)
|
Het samenstel van latten, gelijkend op een ladder, dat in schuine stand wordt aangebracht boven de paardekrib en waaruit de paarden langzaam het hooi (soms ook gras) kunnen eten. De benamingen met krib zijn waarschijnlijk oneigenlijk gebruikt (vergelijk het woordtype hooikrib) of men kende ter plaatse oorspronkelijk geen ruif. Zie ook de toelichting bij het lemma "ruif voor de koeien" (2.2.19). Zie voor de fonetische documentatie van (krib) het lemma "paardekrib" (2.3.3) en voor (hooi) het lemma "hooi" in aflevering I.3, nr. 4.1.2. In de kaart zijn de ruif-, reep- en roop-opgaven aangevuld met die uit de lemma''s "ruif voor de koeien" (2.2.19) en "schaapsruif" (2.4.13). [N 5A, 59a en 59b; A 14, 13; L 42, 3; L 45, 12; monogr.]
I-6
|
| 33381 |
paardestal |
paardsstal:
p˙ē̜ ̞š[stal] (Q020p Sittard)
|
De stal of ruimte waar het paard of de paarden staan. Het woordtype voerderij voor voergang in de paardestal kan wel uitbreidend gebezigd worden voor de paardestal in zijn geheel. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). (Paardsstal)-varianten waarvan het (stal)-gedeelte een kleurloze vocaal vertoont, zijn voluit en fonetisch genoteerd, omdat deze tweede component als simplex niet voorkomt met een kleurloze vocaal. Zie de plattegronden van de stallen in paragraaf 1.2. [N 5, 105e; A 10, 9c; L 38, 26; Wi 18; S 50; monogr.; add. uit N 5A, 59 en 73a]
I-6
|
| 33389 |
paardestalzolder |
paardszolder:
pē̜ ̞š˲[zolder] (Q020p Sittard)
|
De zolder boven de paardestal, soms vanuit de schuur te bereiken. Meestal werd er hooi in bewaard; soms sliep de knecht er. Zie voor de fonetische documentatie van de tussen haakjes geplaatste woorddelen het lemma "koestalzolder" (3.4.1). [N 5A, 73a; monogr.]
I-6
|
| 29636 |
paardetuig |
gescheer:
gǝšēr (Q020p Sittard),
getuig:
gǝtȳx (Q020p Sittard),
paardstuig:
pē̜štȳx (Q020p Sittard),
tuig:
tȳx (Q020p Sittard)
|
[N 98, 52; monogr.]De naam voor het paardetuig in het algemeen. [JG 1a, 1b; N 13, 80; monogr.]
I-10, II-8
|
| 24546 |
paardezuring |
surelle (fr.):
rumex acetosa
serel (Q020p Sittard),
wilde surelle:
idiosyncr.
wilde serel (Q020p Sittard)
|
Paardezuring (rumex aquaticus). De onderste bladeren zijn aan hun voet, bij de bladsteel, diep ingesneden (hartvormig). De bloemdekslippen, die de vruchtjes omgeven, hebben geen van alle een knobbeltje aan hun voet. De onderste bladeren hebben een iets op [N 92 (1982)] || veldzuring rumex acetosa
III-4-3
|
| 33339 |
paardsknecht, eerste knecht |
boerenknecht:
būrǝ[knecht] (Q020p Sittard),
grote knecht:
grōtǝ [knecht] (Q020p Sittard),
paardsknecht:
pɛ̄š[knecht] (Q020p Sittard),
voerknecht:
vǫu̯r[knecht] (Q020p Sittard)
|
Bij grote bedrijven was er vaak een eerste en een tweede paardsknecht; de eerste ploegde, egde, enz.; de tweede deed meer het vuile werk: mest rijden, stallen schoonmaken enz. (L 322). Voor de fonetische documentatie van het woord (knecht) zie het lemma "knecht, algemeen" (1.3.12). [N M, 1a; monogr.]
I-6
|
| 25037 |
paars, violet |
violet:
flĕt (Q020p Sittard)
|
paars [SGV (1914)]
III-4-4
|