| 18953 |
braaf |
braaf:
braaf (Q014p Urmond, ...
Q014p Urmond),
et kèndj is braaf (Q014p Urmond),
⁄t kèèntj is braaf (Q014p Urmond),
⁄t kéndj is braaf (Q014p Urmond),
goed:
good (Q014p Urmond)
|
braaf [DC 02 (1932)], [SGV (1914)] || braaf, gezegd van een kind [N 06 (1960)] || met een goed karakter, alles doend zoals het hoort [braaf, gief] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 33653 |
braakland |
braakland:
brǭklɛnjtj (Q014p Urmond)
|
Stuk land of akker dat men één of meer jaren onbewerkt laat liggen alvorens het opnieuw te beploegen. [N 11, 6; N 27, 4b; N 27, 31; N 11A, 135; A 10, 4; A 33, 12; A 33, 14a; JG 1a, 1b, 2a, 2b, 2c; L 22, 13; L 1a-m; L 1u, 22; L 19b, 1a; S 4; Ale 253; monogr.]
I-8
|
| 32706 |
braakland bewerken |
wroetelen:
vrø̄tǝlǝ (Q014p Urmond)
|
Op een akker die men - vroeger overeenkomstig het drieslagstelsel, later om een bijzondere reden - een seizoen braak liet liggen, werd dat jaar geen gewas verbouwd. Een dergelijke akker werd echter wel verschillende malen ondiep geploegd en grondig afgeëgd, zulks om hem te zuiveren van hardnekkig onkruid, zoals kweek, en tevens om hem niet de voedingsbodem te laten zijn van gemakkelijk tierend onkruid in het algemeen. Voorzover de onderstaande termen geen object noemen, veronderstellen zij "de akker" of "het stuk" als object. In braken zal soms, in zomervoren meestal de betekenis "niet benutten voor de teelt", "braak laten liggen" meespreken. Men zie daarom ook de lemmata braakland en braak (laten) liggen. De woorden braken, belken en stropen komen ook in de lemmata ondiep ploegen en stoppelveld ploegen voor. [JG 1a; N 11A, 134b + 137q; N 11, 45 + 47 add.; monogr.]
I-1
|
| 33654 |
braakliggen |
braak:
brǭk (Q014p Urmond),
braken:
brǭkǝ (Q014p Urmond)
|
Land of een akker voor een tijd, soms voor meerdere jaren, onbebouwd laten liggen. Naast de werkwoordelijke woordtypen als braken en braakliggen komen er in dit lemma ook woordtypen voor die bijvoeglijk van aard zijn. Deze hebben grammaticaal de functie van een bepaling van gesteldheid bij de werkwoorden (laten) liggen en zijn, b.v. het land ligt braak, is hard, woest en b.v. het land (voor) vogelwei laten liggen, (in de) dries laten liggen enz. [N 11, 5; N 11, 6; N 11A, 134a; N 11A, 135; N 27, 4b; L 1a-m; L 22, 13; JG 1a, 1b, 1d; S 4; Wi 43; Ale 253; monogr.]
I-8
|
| 24501 |
braambes |
bramelen:
braomel (Q014p Urmond, ...
Q014p Urmond),
bramelten:
brōməltən (Q014p Urmond)
|
braam(bessen) [RND] || braambes [DC 13 (1945)]
III-4-3
|
| 33295 |
braambessen |
bramelen:
brǭmǝlǝ (Q014p Urmond),
bramelten:
bromǝltǝ (Q014p Urmond)
|
Als aanvulling op de vraag die in het lemma Braam is behandeld werd ook geïnformeerd naar de benamingen van de vrucht van de braamstruik. [JG 1b gedeeltelijk, 1c, 2c]
I-5
|
| 24132 |
braamsluiper |
braamkaats:
braemkaatsj (Q014p Urmond),
bramenkaats:
briēmekaatš (Q014p Urmond),
wijntapper:
wientepper (Q014p Urmond)
|
braamsluiper (13 grauwbruin; graag in doornheggen; maakt doorzichtig sprietjesnest; zang begint met heel zacht muizegepiep en eindigt luider [juul-juul-juul-juul] [N 09 (1961)] || Hoe heet de braamsluiper? [DC 06 (1938)]
III-4-1
|
| 24474 |
braamstruik |
bramelenstruik:
WBD/WLD
braomələstroek (Q014p Urmond)
|
De doornige struik die vooral op de heide en in de duinen en langs bosranden voorkomt; de vruchten zijn eerst groen, dan rood en als ze rijp zijn zwart (braamstruik, benrik, breemhorst, breemhocht, breemdoren, breembes, braam, breem, doren). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 20788 |
braden |
braden:
broaje (Q014p Urmond)
|
braden [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 18034 |
braken |
kalven:
kauve (Q014p Urmond),
kotsen:
kotse (Q014p Urmond, ...
Q014p Urmond),
nameten:
naomééte (Q014p Urmond),
overgeven:
euvergaeve (Q014p Urmond),
spijen:
spieje (Q014p Urmond, ...
Q014p Urmond),
spiejen (Q014p Urmond)
|
kotsen [SGV (1914)] || overgeven, vomeren [speuwe, spaven, kitse, kotse, kalve, kalvere] [N 10 (1961)]
III-1-2
|