| 23808 |
biddag voor het gewas |
bededag:
bèjdaag (L300p Beesel)
|
De Biddag voor het Gewas. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 23200 |
bidden |
beden:
baeje (L300p Beesel),
bêje (L300p Beesel)
|
bidden [SGV (1914)] || Bidden, beden, zich beden [bidde, bèèje, zich bèèje, zich bèëne?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23702 |
bidden uit dankbaarheid |
danken:
danke (L300p Beesel)
|
Bidden uit dankbaarheid [danke?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23665 |
bidstond |
bede-uur:
baejoer (L300p Beesel)
|
Een aanbiddingsuur of bidstonde, aan elk van de wijken of groeperingen van de parochie toegewezen gedurende deze aanbiddingsdagen [bidstond, bèèjstónd, be------nsjtónd?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23201 |
biechten (gaan) |
zich biechten (gaan):
zich biechte (L300p Beesel)
|
biechten [SGV (1914)]
III-3-3
|
| 21270 |
bieden |
bieden:
be.jə (L300p Beesel),
bēēje (L300p Beesel)
|
bieden [RND], [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 20830 |
bier |
bier:
beer (L300p Beesel),
béér (L300p Beesel)
|
bier [RND], [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 34238 |
biestmelk |
biestmelk:
bēsmęlk (L300p Beesel)
|
De eerste melk van de koe, nadat ze gekalfd heeft. [L 32, 100; JG 1a, 1b; S 3; A 7, 18; monogr.]
I-11
|
| 33247 |
bietenriek |
krotenriek:
krǫtǝrēk (L300p Beesel)
|
Riek om bieten mee te verplaatsen. Doorgaans met minder tanden dan de aardappelriek, maar wel met bolletjes aan de uiteinden van de tanden om de bieten niet te beschadigen. Bij krotengaffel, achter in het lemma, wordt uitdrukkelijk opgemerkt dat het stuk gereedschap 8 tot 10 tanden heeft. Vergelijk ook de toelichtingen bij de lemmaɛs Aardappelriek en Bietenkopper. [N 18, 25a, 25b en 64; JG 1d; A 28, 3; monogr.]
I-5
|
| 28399 |
bij |
bij/bie:
bi (L300p Beesel),
bi-j (L300p Beesel)
|
De gewone honingbij. Het lichaam van de bij bestaat uit drie delen: 1) de kop of het voorlijf met de voelhorens, de ogen, de tong en de kaken, 2) de borstkas met de poten en de vleugels, 3) het achterlijf waarin twee magen zitten, de honingmaag en de spijsmaag. In het uiteinde van het achterlijf zit de angel die de bij als wapen gebruikt. De bij leeft uitsluitend in en met een gemeenschap of volk. Men onderscheidt drie verschillende verschijningsvormen: koninginnen, darren en werkbijen. De bij zuigt nectar uit bloemen en maakt er honing van. Binnen dit lemma is gekozen voor het woordtype bij/bie, omdat het niet steeds duidelijk is of de dialectvarianten door één van beide c.q. welke dialectvarianten door de een en welke door de ander vertegenwoordigd worden. Bij de overige lemmata in deze aflevering worden de hier bedoelde dialectvarianten, voorkomend als simplex zowel als in samenstellingen, verantwoord door middel van het woordtype (-)bij(-). [N 63, 12a; N 63, 12b; N 63, 12c; JG 1a + 1b; JG 2b-5, 1a; JG 2c; L 1a-m; S 3; N 63, 62a; Ge 37,1; A 9,1; monogr.]
II-6
|