| 19472 |
zeemlap |
zeem:
ziëm (L271p Venlo),
zīm (L271p Venlo),
zīəm (L271p Venlo, ...
L271p Venlo),
Verklw. zieëmke
zieëm (L271p Venlo)
|
zeem || zeem (leder) [SGV (1914)] || zeemleren voorwerp waarmee de ruiten worden afgedroogd [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 18723 |
zeep |
zeep:
ze duit d⁄n aafwas nog altièd mit greun zeip (L271p Venlo),
ze duit d⁄n opwas nog altièd mit greun zeip (L271p Venlo),
zej duit d⁄n opwas nog altied mit greun zeip (L271p Venlo)
|
Zeep. Ze doet de afwas nog altijd met goede zeep. [DC 35 (1963)]
III-1-3
|
| 24789 |
zeepkruid |
zeepkruid:
idem
zeepkruid (L271p Venlo)
|
zeepkruid [DC 60a (1985)]
III-4-3
|
| 19644 |
zeepsop |
sop:
sop (L271p Venlo),
Verklw. söpke
sop (L271p Venlo),
zeepsop:
zeipsop (L271p Venlo, ...
L271p Venlo)
|
Hoe noemt u de oplossing van zeep en water? (zeepsop, zeepnat) [N 104 (2000)] || sop [SGV (1914)] || zeepsop [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 19343 |
zeer blij |
blij:
blie zien (L271p Venlo),
uitgelaten:
oêtgelaote (L271p Venlo),
ōētgəlaotə (L271p Venlo)
|
zeer blij [frut] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 33161 |
zeer grote aardappelen |
bonken:
bǫŋkǝ (L271p Venlo)
|
Voor de fonetische documentatie van het woord aardappelen, zie het lemma Aardappel. [N 12, 4; JG 1a; monogr.]
I-5
|
| 33162 |
zeer kleine aardappelen |
krielpatatten:
krilpǝtatǝ (L271p Venlo),
krieltjes:
krilkǝs (L271p Venlo)
|
Naast de neutrale termen voor kleine aardappeltjes onderscheidt men de kwalitatief zeer goede kleine aardappelen die voor het poten worden gebruikt (vergelijk het lemma Pootgoed, Pootaardappelen) én de kwalitatief slechte, die als veevoeder worden verwerkt. Huiven is de plaatselijke benaming voor "knikkers". De vorm "burel" is te beschouwen als een variant van "budel" waaruit "boel" is ontstaan; zie onder "kleine boel". "Mussekoppen", een leenvertaling van "tête de moineau", betekent eigenlijk een kleine soort kolen, die als brandstof in huis wordt gebruikt. In L 292a werd de zegswijze opgegeven: "Hiej is ein österke verloren," of: "Hiej is ein österke kapot gegange". Het type "österke" staat hier voor "pater-nosterke", de rozenkrans; vergelijk ook de typen "osterkraaltjes" en "rozenkranskrallen". [N 12, 2 en 3; JG 1a; L 43, 8c; monogr.]
I-5
|
| 25140 |
zeer warm weer |
bloedheet:
blood heit (L271p Venlo),
heet (weer):
heit (L271p Venlo, ...
L271p Venlo),
heit waer (L271p Venlo),
het wordt weer licht:
at wuurd vandaag weer leech (L271p Venlo),
hits:
hets (L271p Venlo, ...
L271p Venlo),
hèts (L271p Venlo, ...
L271p Venlo),
vapeur:
vapeur (L271p Venlo),
warmte:
wermte (L271p Venlo)
|
hitte [SGV (1914)] || hitte, warmte || hittegolf || licht, in de betekenis van zeer warm; betekenis/uitspraak [N 22 (1963)] || sterke, overmatige warmte, hoge temperatuur van de lucht [heet, hitte, hitse] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 28480 |
zegel |
zegel:
zēgǝl (L271p Venlo)
|
Wasdeksel bij broed en honing. [N 63, 23b]
II-6
|
| 28674 |
zegelwas |
zegelwas:
zegelwas (L271p Venlo)
|
Was die afkomstig is van de celdeksels of zegels. De kwaliteit hiervan is zeer goed en de kleur blank. De informanten van L 333 en Q 253 merken op dat de zegels niet apart verwerkt worden tot was maar tezamen met andere wasingrediënten. De informant van Q 177 vermeldt dat men als kind de zegelwas mocht uitzuigen maar dat men de bolletjes was, die in de mond achterbleven, eruit moest halen en apart moest leggen. Zegelwas als medicinale toepassing verzacht zware hoestaanvallen bij kinkhoest. [N 63, 132b; N 63, 132a; Ge 37, 172; monogr.]
II-6
|