e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=As

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
een pen verliezen een pen stoten: vànti-jd stīēt ’r waal in pèn (As), een pluim stoten: pli-jm stōēte (As), ploem stoète (As) Hoe zegt men: af en toe een pluim of pen verliezen? [N 93 (1983)] III-3-2
een pijler aantrekken (de taille) demarreren: dǝmarę̄rǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Domaniale]), (de taille) laten bollen: ǭtǝ bǫlǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Willem-Sophia]) Een pijler in produktie nemen. Volgens een invuller uit Q 121 nam men op de Domaniale mijn een pijler in produktie aan het begin van een dienst. Dan werd namelijk het transportmiddel in bedrijf gezet zodat met de ontginning kon worden gestart. De zegsman uit L 417, die invult voor de mijnen in Waterschei en Zwartberg, maakt een onderscheid tussen "een pijler laten bollen" en "een pijler demarreren". Met de eerste term bedoelt hij het voorafgaand werk dat in de pijler wordt gedaan, terwijl hij onder de tweede verstaat het in produktie nemen van de pijler. [N 95, 200; monogr.; Vwo 14; Vwo 18] II-5
een pijnscheut veroorzaken jeuken: jīēke (As) Sterke kriebeling of trekking door pijn veroorzaken (morren). [N 84 (1981)] III-1-2
een portret laten maken laten trekken: laote trekke (As) Zijn portret laten maken (bij de fotograaf). [ZND 40 (1942)] III-3-2
een priktol bovenhands uitwerpen kappen: kappe (As) een priktol [tol met een ijzeren punt die geworpen wordt] bovenhands uitwerpen, om er een andere mee te treffen [kampen, kappen, klodderen] [N 112 (2006)] III-3-2
een priktol bovenhands uitwerpen -> met een priktol spelen doppen: dobbe (As) Een priktol [tol met een ijzeren punt die geworpen wordt] bovenhands uitwerpen, om er een andere mee te treffen [kampen, kappen, klodderen]. [N 88 (1982)] III-3-2
een riek mest riek (mest): rēk (As) Een riek mest is de hoeveelheid mest die men in één keer met de riek kan opnemen. Die hoeveelheid is kleiner naarmate de mest meer verteerd is en daardoor gemakkelijker uiteenvalt. Van de termen die in dit lemma voorkomen, zijn er sommige (ook) van toepassing op een brok of klont mest: een aaneenklevende, weke massa goed verteerde mest. [N M, 12a; JG 1a + 1b + 2c; N 11A, 14; monogr.] I-1
een spel kaarten spel: spiel (As) Een spel kaarten [stok, spel, speul]. [N 88 (1982)] III-3-2
een tol op de hand laten draaien scheppen: sjeppe (As) Een tol op de hand laten draaien [scheppen, deinderen]. [N 88 (1982)] III-3-2
een veiligheidslamp aansteken aansteken: ānstē̜kǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Maurits]) Een veiligheidslamp met behulp van het ontstekingsmechanisme aansteken. [N 95, 250; monogr.] II-5