| 19646 |
bloemperk |
bedje:
betšə (Q161p Piringen)
|
[Goossens 1b (1960)]
I-7
|
| 17882 |
blutsen |
blutsen:
blətsen (Q161p Piringen)
|
De appels niet blutsen. [ZND 21 (1936)]
III-1-2
|
| 18143 |
bochel |
kroef:
kroeəf (Q161p Piringen)
|
Hij heeft een bochel. [ZND 21 (1936)]
III-1-2
|
| 29573 |
bodem |
bodem:
boi̯ǝm (Q161p Piringen)
|
De uit planken bestaande bodem van de bak van de kar, wagen of kruiwagen. [N 17, 23 + 45; N 18, 99; N G, 53d; JG 1a; monogr.]
I-13
|
| 21300 |
boek |
boek:
boek (Q161p Piringen)
|
boek [ZND 21 (1936)]
III-3-1
|
| 32982 |
boekweit |
boekweit:
bukǝt (Q161p Piringen)
|
Fagopyrum esculentum Moench. Een graansoort die gemakkelijk groeit op weinig vruchtbare grond. Boekweit kent geen aren; de korrels hangen in trosjes aan vertakkingen van de stengel. Het zaad is licht en wordt zeer dun gezaaid, slechts 20 kg per hectare. De samenstelling boekweit, -letterlijk "beuke-tarwe" (boek is wisselvorm van beuk), vanwege de drievlakkige vrucht- is kennelijk al snel ondoorzichtig geworden, temeer omdat het element ''weit'' voor "tarwe" in het zuiden van het Nederlandse taalgebied tot de uiterste oostrand beperkt was (zie het lemma ''tarwe'' (1.2.8) met kaart 8). Er zijn dan ook talrijke contractie-vormen ontstaan; het WNT geeft: boekeit, boeket, boekent. In de XVe eeuw is het gewas vanuit Aziē naar Europa ingevoerd; de eerste attestatie in het Nederlandse taalgebied dateert van 1440. De zegsman van K 278 merkt op: "Boekweit en koolzaad werden gewoonlijk alleen op het veld gedorst omdat het geen vervoer verdragen kon." Volgorde van de varianten 1) twee volledige syllaben 2) tweede syllabe toonloos 3) n-epenthese in tweede syllabe. Zie afbeelding 1, f.' [JG 1a, 1b; L 1 a-m; L lijst graangewassen, 1; R 3, 26; S 4; Wi 18; monogr.]
I-4
|
| 24123 |
boerenzwaluw, zwaluw |
zwaluwmannetje:
zwoͅi̯ləmɛnəkəs (Q161p Piringen)
|
zwaluw (mv.) [RND]
III-4-1
|
| 17877 |
bont en blauw slaan |
zwart en blauw houwen:
zwat ɛm blā gəhaout (Q161p Piringen),
zwart en blauw slaan:
zwat ɛm bla͂ gəslaogə (Q161p Piringen)
|
bont en blauw geslagen [RND]
III-1-2
|
| 22552 |
boog |
boog:
bu.əch (Q161p Piringen)
|
boog [RND]
III-3-2
|
| 24472 |
boom (alg.) |
boom:
bo:m (Q161p Piringen)
|
boom [RND]
III-4-3
|